Ένα νέο κεφάλαιο για το ESG, τις επιχειρήσεις, τους επενδυτές και την κοινωνία των πολιτών άνοιξε πριν από λίγες ημέρες καθώς η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έκανε ένα ακόμη σημαντικό βήμα αναφορικά με τα Ευρωπαϊκά Πρότυπα Αναφοράς Βιωσιμότητας (ESRS).
Πριν από λίγες ημέρες, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε τα Ευρωπαϊκά Πρότυπα Αναφοράς Βιωσιμότητας με στόχο να τυποποιηθεί ο τρόπος με τον οποίο οι εταιρείες εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης αναφέρουν ενέργειες που σχετίζονται με το ESG και την κλιματική αλλαγή.
Η πολυπόθητη τυποποίηση του τρόπου με τον οποίο οι εταιρείες της ΕΕ αναφέρουν τις ενέργειες που σχετίζονται με τα Περιβαλλοντικά, Κοινωνικά και Εταιρικής Διακυβέρνησης Κριτήρια αποκτά νέες βάσεις και αναμένεται να ενισχύσει την εμπιστοσύνη των επενδυτών στις πολιτικές βιωσιμότητας που υιοθετούν και δημοσιεύουν οι επιχειρήσεις.
Τι προβλέπουν τα τελικά πρότυπα
Τα πρότυπα προέρχονται από την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία, η οποία απαιτούσε αξιολόγηση των επιδόσεων βιωσιμότητας από τις εταιρείες και συντάχθηκαν από την Ευρωπαϊκή Συμβουλευτική Ομάδα Χρηματοοικονομικής Αναφοράς (EFRAG), για την κάλυψη των απαιτήσεων αναφοράς της Οδηγίας της ΕΕ για την Αναφορά Εταιρικής Βιωσιμότητας και του Κανονισμού για τη Γνωστοποίηση Αειφόρων Χρηματοοικονομικών. Τα σχέδια προτύπων υποβλήθηκαν αρχικά στην επιτροπή τον Νοέμβριο του 2022, αλλά η EFRAG έκτοτε έκανε ουσιαστικές αλλαγές σε αυτό το προσχέδιο με βάση τα σχόλια των ενδιαφερομένων και της επιτροπής. Τα τελικά πρότυπα που εγκρίθηκαν από την επιτροπή είναι λιγότερο αυστηρά και επανακατηγοριοποίησαν ορισμένους τομείς από υποχρεωτικούς σε εθελοντικούς.
Η νέα τυποποίηση, η οποία θα τεθεί σε ισχύ την 1η Ιανουαρίου 2024 περιλαμβάνει 12 πρότυπα (ESRS), χωρισμένα σε τέσσερις κατηγορίες αναφοράς: την γενική, την περιβαλλοντική, την κοινωνική και της διακυβέρνησης. Η γενική καλύπτει θέματα που αφορούν σε πολλές κατηγορίες, όπως μορφή και χρονοδιαγράμματα.
Το Περιβαλλοντικό περιλαμβάνει πέντε κατηγορίες: ESRS E1 – Κλιματική Αλλαγή, ESRS E2 – Ρύπανση, ESRS E3 – Υδάτινοι και θαλάσσιοι πόροι, ESRS E4 – Βιοποικιλότητα και οικοσυστήματα και ESRS E5 – Χρήση πόρων και κυκλική οικονομία.
Το Κοινωνικό χωρίζεται σε τέσσερις κατηγορίες: ESRS S1 – Εργατικό δυναμικό της ίδιας της εταιρείας, ESRS S2 – Εργαζόμενοι στην αλυσίδα αξίας, ESRS S3 – Επηρεαζόμενες κοινότητες και ESRS S4 – Καταναλωτές και τελικοί χρήστες. Οι κατηγορίες αντικατοπτρίζουν μια ολοκληρωμένη επισκόπηση των ενεργειών της εταιρείας.
Το πρότυπο Διακυβέρνησης περιλαμβάνει μόνο μία κατηγορία η οποία επικεντρώνεται στην ηθική μιας εταιρείας σε σχέση με τις εταιρικές της πρακτικές. Στο ESG, η διακυβέρνηση συχνά υποτιμάται καθώς πολλά από αυτά τα πρότυπα ορίζονται από υφιστάμενους νόμους και κανονισμούς. Έχουν γίνει προσπάθειες να αναδειχθεί το προφίλ του, ωστόσο τα περιβαλλοντικά ζητήματα αποτελούν τον τομέα όπου οι επιχειρήσεις και τα πρότυπα εστιάζουν περισσότερο.
Γιατί η Επιτροπή υιοθετεί Ευρωπαϊκά Πρότυπα Αναφοράς Αειφορίας (ESRS)
Η νομοθεσία της ΕΕ απαιτεί από όλες τις μεγάλες εταιρείες και όλες τις εισηγμένες εταιρείες (εκτός από τις εισηγμένες πολύ μικρές επιχειρήσεις) να αποκαλύπτουν πληροφορίες σχετικά με τους κινδύνους και τις ευκαιρίες που προκύπτουν από κοινωνικά και περιβαλλοντικά ζητήματα, καθώς και για τον αντίκτυπο των δραστηριοτήτων τους στους ανθρώπους και το περιβάλλον. Αυτό βοηθά τους επενδυτές, τις οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών, τους καταναλωτές και άλλους ενδιαφερόμενους φορείς να αξιολογήσουν τις επιδόσεις βιωσιμότητας των εταιρειών, ως μέρος της ευρωπαϊκής πράσινης συμφωνίας.
Ωστόσο, υπάρχουν στοιχεία ότι οι πληροφορίες βιωσιμότητας που αναφέρουν επί του παρόντος οι εταιρείες δεν είναι επαρκείς. Συχνά παραλείπουν πληροφορίες που οι επενδυτές και άλλοι ενδιαφερόμενοι θεωρούν ότι είναι σημαντικές. Οι αναφερόμενες πληροφορίες μπορεί να είναι δύσκολο να συγκριθούν από εταιρεία σε εταιρεία και οι χρήστες των πληροφοριών, όπως οι επενδυτές, συχνά δεν είναι σίγουροι αν μπορούν να τις εμπιστευτούν.
Και φυσικά, τα προβλήματα στην ποιότητα των εκθέσεων βιωσιμότητας έχουν αρνητικές επιπτώσεις. Σημαίνει ότι οι επενδυτές δεν διαθέτουν αξιόπιστη επισκόπηση των κινδύνων που σχετίζονται με τη βιωσιμότητα στους οποίους εκτίθενται οι εταιρείες. Οι επενδυτές θα πρέπει να ενημερώνονται επαρκώς για τον αντίκτυπο των εταιρειών στους ανθρώπους και το περιβάλλον και τα σχέδιά τους να μειώσουν αυτές τις επιπτώσεις στο μέλλον. Αυτή η γνώση θα τους βοηθήσει να ανταποκριθούν στις δικές τους απαιτήσεις γνωστοποίησης βάσει του κανονισμού για τη γνωστοποίηση βιώσιμων οικονομικών (SFDR). Επιπλέον, τα κοινά πρότυπα αναμένεται να βοηθήσουν τις εταιρείες να μειώσουν το κόστος υποβολής εκθέσεων μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα, αποφεύγοντας τη χρήση πολλαπλών εθελοντικών προτύπων, όπως συμβαίνει σήμερα. Επί του παρόντος, τα προβλήματα στην ποιότητα των εκθέσεων βιωσιμότητας δημιουργούν ένα κενό λογοδοσίας αλλά η προσπάθεια για αξιόπιστη δημόσια αναφορά από εταιρείες θα συμβάλει στη δημιουργία μιας κουλτούρας μεγαλύτερης δημόσιας ευθύνης.
Τα Ευρωπαϊκά Πρότυπα Αναφοράς Αειφορίας (ESRS) θα είναι υποχρεωτικά για χρήση από εταιρείες που υποχρεούνται από τη λογιστική οδηγία να αναφέρουν ορισμένες πληροφορίες βιωσιμότητας.
Τα επόμενα βήματα και οι προθεσμίες
Η κατ' εξουσιοδότηση πράξη του ESRS που εγκρίθηκε από την Επιτροπή θα διαβιβαστεί επισήμως το δεύτερο εξάμηνο του Αυγούστου στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο για έλεγχο. Η περίοδος ελέγχου διαρκεί δύο μήνες, με δυνατότητα παράτασης για άλλους δύο μήνες. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ή το Συμβούλιο μπορούν να απορρίψουν την κατ' εξουσιοδότηση πράξη, αλλά δεν μπορούν να την τροποποιήσουν.
Οι εταιρείες θα πρέπει να αρχίσουν να υποβάλλουν αναφορές στο πλαίσιο του ESRS σύμφωνα με το ακόλουθο χρονοδιάγραμμα:
-Εταιρείες που υπάγονταν προηγουμένως στην Οδηγία περί μη χρηματοοικονομικών αναφορών (NFRD) (μεγάλες εισηγμένες εταιρείες, μεγάλες τράπεζες και μεγάλες ασφαλιστικές επιχειρήσεις – όλα εάν έχουν περισσότερους από 500 υπαλλήλους), καθώς και μεγάλες εταιρείες εκτός ΕΕ με περισσότερους από 500 υπαλλήλους: οικονομικό έτος 2024, με την πρώτη δήλωση βιωσιμότητας να δημοσιεύεται το 2025.
-Άλλες μεγάλες εταιρείες, συμπεριλαμβανομένων άλλων μεγάλων μη εισηγμένων εταιρειών εκτός ΕΕ:οικονομικό έτος 2025, με την πρώτη δήλωση βιωσιμότητας να δημοσιεύεται το 2026.
-Εισηγμένες ΜΜΕ, συμπεριλαμβανομένων ΜΜΕ που δεν είναι εισηγμένες στην ΕΕ: οικονομικό έτος 2026, με τις πρώτες δηλώσεις βιωσιμότητας να δημοσιεύονται το 2027. Ωστόσο, οι εισηγμένες ΜΜΕ ενδέχεται να αποφασίσουν να εξαιρεθούν από τις απαιτήσεις υποβολής εκθέσεων για άλλα δύο χρόνια. Η τελευταία πιθανή ημερομηνία έναρξης υποβολής εκθέσεων για μια εισηγμένη ΜΜΕ είναι το οικονομικό έτος 2028, με την πρώτη δήλωση βιωσιμότητας να δημοσιεύεται το 2029.
Επιπλέον, εταιρείες εκτός ΕΕ που παράγουν πάνω από 150 εκατομμύρια ευρώ ετησίως στην ΕΕ και έχουν στην ΕΕ είτε υποκατάστημα με κύκλο εργασιών άνω των 40 εκατομμυρίων ευρώ είτε θυγατρική που είναι μεγάλη εταιρεία ή εισηγμένη ΜΜΕ θα πρέπει να αναφέρουν σχετικά με τις επιπτώσεις βιωσιμότητας σε επίπεδο ομίλου αυτής της εταιρείας εκτός ΕΕ από το οικονομικό έτος 2028, με την πρώτη δήλωση βιωσιμότητας να δημοσιεύεται το 2029. Θα υιοθετηθούν ξεχωριστά πρότυπα ειδικά για αυτήν την περίπτωση.
