Ένα νέο ρυθμιστικό πλαίσιο για τη λειτουργία της λιανικής αγοράς ρεύματος βρίσκεται στα σκαριά, «θωρακίζοντας» ακόμη περισσότερο τα δικαιώματα καταναλωτών και προμηθευτών, αλλά και ενισχύοντας έτι περαιτέρω τον ανταγωνισμό. Παράλληλα το πλαίσιο αυτό, το οποίο αποτυπώνεται στον Κώδικα Προμήθειας Ηλεκτρικής Ενέργειας, θα αντιμετωπίζει και κενά στις διατάξεις που ισχύουν αυτή τη στιγμή, καθώς αναμένεται για παράδειγμα να βάζει μπλόκο στον «ενεργειακό τουρισμό», αλλά και να εξορθολογίζει το καθεστώς της Καθολικής Υπηρεσίας.
Σύμφωνα με πληροφορίες του insider.gr, τη διαδικασία για τη δημιουργία ενός νέου, σύγχρονου Κώδικα Προμήθειας εκκίνησε στα τέλη Ιουλίου η Υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Αλεξάνδρα Σδούκου, με επιστολή της προς τη Ρυθμιστική Αρχή Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων (ΡΑΑΕΥ). Με την επιστολή, η Υφυπουργός καλεί τη ΡΑΑΕΥ να προετοιμάσει τη σχετική γνωμοδότηση προς το υπουργείο.
Όπως αναφέρει η κ. Σδούκου, σκοπός είναι ο νέος Κώδικας να «ενεργοποιηθεί» έως το τέλος του έτους, με την έκδοση της σχετικής Υπουργικής Απόφασης. Η ΡΑΑΕΥ έχει ήδη ξεκινήσει τις εσωτερικές διαδικασίες για την προετοιμασία της Γνωμοδότησης. Επίσης, στο πλαίσιο της συμμετοχής της στη φετινή ΔΕΘ, η Αρχή θα διοργανώσει ειδική ενεργειακή εκδήλωση την Κυριακή 10 Σεπτεμβρίου, όπου οι προμηθευτές αλλά και οι καταναλωτικές οργανώσεις θα έχουν την ευκαιρία για μία πρώτη τοποθέτηση σχετικά με το τι θα πρέπει να περιλαμβάνει ο νέος Κώδικας.
Τα «παραθυράκια» για τους κακοπληρωτές
Αξίζει να σημειωθεί ότι το υφιστάμενο πλαίσιο θεσπίσθηκε το 2013, όταν η λιανική αγορά βρισκόταν στα πρώτα στάδια απελευθέρωσης, με συνέπεια να μην ανταποκρίνεται στα σημερινά δεδομένα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί το γεγονός ότι αφήνει «παραθυράκια» στους στρατηγικούς κακοπληρωτές, ώστε να ηλεκτροδοτούνται χωρίς να εξοφλούν τις οφειλές τους - είτε με «όχημα» τον «ενεργειακό τουρισμό», είτε με την επ΄ αόριστον παραμονή στην Καθολική Υπηρεσία. Δύο «παραθυράκια» που αναμένεται να κλείσουν με τον νέο Κώδικα.
Στην περίπτωση του «ενεργειακού τουρισμού», το πρόβλημα στον υφιστάμενο Κώδικα είναι πως δεν προβλέπει καμία επίπτωση σε έναν στρατηγικό κακοπληρωτή που αλλάζει προμηθευτή αφήνοντας χρέη στην προηγούμενη εταιρεία – πέρα από τη νομική διεκδίκηση των οφειλών από τον «παλιό» πάροχο. Ωστόσο, η διαδικασία αυτή είναι και κοστοβόρος και χρονοβόρος για τους προμηθευτές.
Το 2016 είχε εκδοθεί Υπουργική Απόφαση που καθόριζε τις υποχρεώσεις νοικοκυριών και μικρών επιχειρήσεων με χρέη, ώστε να μπορούν να «μετακινηθούν» σε καινούρια εταιρεία. Ωστόσο, η Απόφαση κατέπεσε στο Συμβούλιο της Επικρατείας το 2020, με συνέπεια έκτοτε να μην υπάρχει κανένας περιορισμός στις αλλαγές προμηθευτή από μπαταχτσήδες, που τις χρησιμοποιούν για να αποφεύγουν να εξοφλούν τις οφειλές τους. Ως αποτέλεσμα, όπως έχουν αναφέρει παράγοντες του κλάδου προμήθειας, στο σύνολο της αγοράς ξεπερνούν τα 300-400 εκατ. ευρώ τα φέσια από τον «ενεργειακό τουρισμό».
Σύγχρονο πλαίσιο
Από την άλλη πλευρά, η Καθολική Υπηρεσία κανονικά προορίζεται να αποτελέσει μεταβατικό στάδιο για τη συνέχιση της ηλεκτροδότησης νοικοκυριών και μικρών επιχειρήσεων με ισχύ παροχής μέχρι 25 KVA, που για οποιονδήποτε λόγο έχει καταγγελθεί η σύμβασή τους στον προηγούμενο πάροχο.
Ωστόσο, εξαιτίας του τρόπου με τον οποίο λειτουργεί το εν λόγω προστατευτικό πλαίσιο στη χώρα μας, και πιο συγκεκριμένα με την ανυπαρξία ορίου παραμονής, ουσιαστικά καταλήγει να γίνεται καταφύγιο στρατηγικών κακοπληρωτών, αποτελώντας ένα ολοένα μεγαλύτερο «βαρίδι» για όλη την αγορά. Μάλιστα, από το σύνολο των καταναλωτών στην Καθολική Υπηρεσία, εκτιμάται ότι δεν ξεπερνά το 10% το ποσοστό όσων αποπληρώνουν κανονικά τους λογαριασμούς τους.
Πέρα πάντως από την αντιμετώπιση προβλημάτων όπως τα παραπάνω, που προκαλούν αρρυθμίες στην αγορά, η επικαιροποίηση του Κώδικα θα γίνει με γνώμονα την ανάπτυξη ενός μοντέρνου πλαισίου. Μάλιστα, στόχος του ΥΠΕΝ και της ΡΑΑΕΥ είναι το νέο πλαίσιο να μην «απαντά» μόνο στις σύγχρονες προκλήσεις, αλλά και να ενσωματώνει προβλέψεις για νέες τεχνολογίες και «σχήματα» προμήθειας – κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας, που πρόκειται να αναδειχθούν τα επόμενα χρόνια.
