«Χρωματικό κώδικα» στα τιμολόγια ρεύματος σχεδιάζει να εισαγάγει με απόφασή της η Ρυθμιστική Αρχή Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων (ΡΑΑΕΥ), ενόψει του «ξεπαγώματος» των ρητρών αναπροσαρμογής, με την απόσυρση των προσωρινών μέτρων από τη λιανική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας. Σκοπός του «κώδικα» (που θα ονομαστεί Σήμανση Διαφάνειας από τη ΡΑΑΕΥ) είναι να δοθεί η δυνατότητα στους καταναλωτές να αποκτούν εύκολα μία πρώτη εικόνα για την κατηγορία στην οποία ανήκει κάθε προϊόν ηλεκτρισμού, δηλαδή αν η χρέωση του μεταβάλλεται ή όχι και με ποιον τρόπο.
Υπενθυμίζεται ότι τα προσωρινά μέτρα πρόκειται να αποσυρθούν στο τέλος του έτους, έπειτα από την παράταση που αποφάσισε πρόσφατα το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Τότε, τα τιμολόγια που σχεδόν μονοπωλούν σήμερα την αγορά (στο πλαίσιο των οποίων οι προμηθευτές ανακοινώνουν κάθε 20 του μήνα τις χρεώσεις του επόμενου μήνα) θα δώσουν τη θέση τους σε προϊόντα ακόμη και 5 τύπων.
Έτσι για παράδειγμα, από την 1η Ιανουαρίου, στην αγορά αναμένεται να προσφέρονται μεταξύ άλλων τόσο προϊόντα κυμαινόμενης χρέωσης (με δύο παραλλαγές ως προς τον χρόνο ανακοίνωσης της επιβάρυνσης), όσο και συμβάσεις με σταθερή τιμή.
Σε αυτό το πλαίσιο, η απόφαση της ΡΑΑΕΥ θα προβλέπει συγκεκριμένο χρώμα για κάθε προϊόν, με το οποίο θα αποτυπώνονται το έντυπο προσφοράς του σε νέους καταναλωτές (δηλαδή το έντυπο προσυμβατικής ενημέρωσης), αλλά και οι λογαριασμοί που εκδίδονται στους καταναλωτών που έχουν συμβληθεί σε αυτό. Επίσης, με το ίδιο χρώμα θα εμφανίζεται το εν λόγω τιμολόγιο και στο Εργαλείο Σύγκρισης Τιμών της Αρχής.
Επομένως, αν για παράδειγμα ο «χρωματικός κώδικας» για τα σταθερά τιμολόγια καθοριστεί να είναι το γαλάζιο, και για τις κυμαινόμενες συμβάσεις το πράσινο, οι καταναλωτές θα μπορούν να κάνουν εύκολα μία πρώτη διάκριση των προϊόντων που διατίθενται στην αγορά.
Οι υποψήφιοι τύποι τιμολογίων
Παράλληλα, η ΡΑΑΕΥ έχει στα σκαριά απόφαση για το πλαίσιο επιστροφής στην «κανονικότητα» από την 1η Ιανουαρίου, με την επανενεργοποίηση των ρητρών αναπροσαρμογής. Λόγω της παράτασης των προσωρινών μέτρων, όπως είναι φυσικό, σε σχέση με το κείμενο που είχε τεθεί σε διαβούλευση, μία διαφορά θα είναι η χρονική διορία προγνωστοποίησης των αλλαγών από τους προμηθευτές στους πελάτες τους. Έτσι, η προθεσμία αυτή «μεταφέρεται» στις 31 Οκτωβρίου.
Με βάση την τυποποίηση στο ίδιο κείμενο των τιμολογίων που θα μπορούν να διατεθούν από τις αρχές του έτους, προβλέπονται τέσσερις τύποι προϊόντων. Έτσι, εκτός από προϊόντα ορισμένου χρόνου και σταθερής τιμολόγησης, το «ξεπάγωμα» των ρητρών θα επιτρέψει το εκ νέου λανσάρισμα προϊόντων κυμαινόμενης τιμολόγησης – με ανακοίνωση τιμής είτε την 1η κάθε μήνα, είτε μετά τον μήνα εφαρμογής. Επίσης, για τους καταναλωτές που έχουν εγκατεστημένο «έξυπνο» μετρητή ρεύματος, συμβατά είναι και τα προϊόντα δυναμικής τιμολόγησης.
Αξίζει πάντως να σημειωθεί ότι η κατηγοριοποίηση της ΡΑΑΕΥ δεν είναι περιοριστική, υπό την έννοια ότι μπορούν να διατεθούν και προϊόντα που δεν υπάγονται στις παραπάνω κατηγορίες, υπό την προϋπόθεση, βέβαια, πως πληρούν τα κριτήρια επαληθευσιμότητας των χρεώσεων, όπως προβλέπει ο Κώδικας Προμήθειας. Έτσι, για παράδειγμα, είναι πιθανό να κάνουν την εμφάνισή τους «μικτά» τιμολόγια, τα οποία δηλαδή θα προβλέπουν σταθερή χρέωση μέχρι ένα ύψος μηνιαίας κατανάλωσης, και κυμαινόμενη για τις υπόλοιπες κιλοβατώρες που θα «κάψει» ο καταναλωτής.
Οι περιορισμοί
Από την άλλη πλευρά, στην απόφαση της ΡΑΑΕΥ αναμένεται να επαναλαμβάνονται περιορισμοί που αναφέρονταν στη διαβούλευση, με δεδομένο εξάλλου πως αυτοί προκύπτουν από τον Κώδικα Προμήθειας. Ως αποτέλεσμα, και στις δύο κατηγορίες κυμαινόμενων τιμολογίων, δεν θα επιτρέπεται οποιοσδήποτε άλλος μηχανισμός αναπροσαρμογής της τιμής, εκτός από τη μαθηματική φόρμουλα από την οποία προκύπτει η χρέωση σε μηνιαία βάση.
Επίσης, στην περίπτωση των κυμαινόμενων τιμολογίων με ανακοίνωση τιμής μετά τον μήνα εφαρμογής, η μαθηματική φόρμουλα για τη χρέωση θα πρέπει να περιλαμβάνει μεγέθη της χονδρεμπορικής θα οποία κλειδώνουν το αργότερο δύο μήνες μετά τον μήνα εφαρμογής της χρέωσης.
Παράλληλα, όλα τα κυμαινόμενα τιμολόγια θα πρέπει να προβλέπουν μαθηματική φόρμουλα για τον υπολογισμό της χρέωσης, αφού σύμφωνα με τον Κώδικα Προμήθειας οι τιμές των προϊόντων πρέπει να είναι επαληθεύσιμες. Αυτό σημαίνει πως από την 1η Ιανουαρίου θα πρέπει να αποσυρθούν τα υφιστάμενα τιμολόγια, καθώς οι χρεώσεις τους κάθε μήνα δεν βασίζονται σε κάποιον δημοσιοποιημένο από τις εταιρείες μαθηματικό τύπο.
Πότε χρειάζεται προγνωστοποίηση
Το κείμενο της διαβούλευσης αναμένεται να ακολουθούν στην απόφαση της ΡΑΑΕΥ και οι προβλέψεις για το πότε χρειάζεται οι προμηθευτές να προγνωστοποιήσουν στους πελάτες τους (έως τις 30 Οκτωβρίου) τις επικείμενες αλλαγές στα τιμολόγιά τους. Η πρώτη περίπτωση αφορά πελάτες προμηθευτών που με την αναστολή των ρητρών αναπροσαρμογής, διατήρησαν τους καταναλωτές στα ίδια τιμολόγια, απλώς «παγώνοντας» τις ρήτρες.
Τότε, αν απλώς ο προμηθευτής επανενεργοποιήσει τη ρήτρα, χωρίς να καμία τροποποίηση στους όρους της σύμβασης, δεν χρειάζεται να προχωρήσει σε ενημέρωση προς τους πελάτες του. Στο ενδεχόμενο ωστόσο που η εταιρεία πρόκειται να αλλάξει έναν όρο (ή περισσότερους) της σύμβασης -για παράδειγμα, τον μαθηματικό τύπο της ρήτρας αναπροσαρμογής- τότε θα πρέπει να ενημερώσει σχετικά τους καταναλωτές. Όπως είναι φυσικό, το ίδιο ισχύει και στο ενδεχόμενο που οι καταναλωτές πρόκειται να «μεταφερθούν» σε νέο τιμολόγιο.
Παράλληλα, με την απόφαση της ΡΑΑΕΥ θα δίνεται λύση και για τις περιπτώσεις καταναλωτών των οποίων έχουν λήξει οι συμβάσεις προμήθειας. Επίσης, θα διευθετείται και η εκκρεμότητα που έχει δημιουργηθεί με εταιρείες που, για τον χρόνο εφαρμογής των έκτακτων μέτρων, «μετέφεραν» όλους τους πελάτες τους σε προσωρινά προϊόντα (τα οποία χαρακτηρίζονται «προϊόντα μετάπτωσης»).
