«Σφραγίδα» αξιοπιστίας για την Ελλάδα και επιστέγασμα μίας μακρόχρονης προσπάθειας για την ανόρθωση της ελληνικής οικονομίας την οποία υποστήριξε η ελληνική κοινωνία, αποτελεί η χθεσινή ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας για τη χώρα μας μετά την αξιολόγηση του οίκου DBRS.
Η ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας αποτελεί ορόσημο για την ελληνική οικονομία, καθώς ύστερα από σχεδόν 13 χρόνια ξαναβάζει την Ελλάδα στον «χάρτη» των “premium” επενδυτών διεθνώς, διαμορφώνοντας πολύ ευνοϊκές συνθήκες δανεισμού για το Ελληνικό Δημόσιο, τις τράπεζες, τα ασφαλιστικά ταμεία και κυρίως τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις. Τα οφέλη της επενδυτικής βαθμίδας θα διαχυθούν μέχρι το απλό νοικοκυριό και τον μικρομεσαίο επιχειρηματία που θα δουν, σε μια εποχή συσταλτικής νομισματικής πολιτικής της ΕΚΤ (με άνοδο των επιτοκίων), το κόστος δανεισμού τους να μειώνεται. Παράλληλα, η έλευση νέων, ισχυρότερων και μακροπρόθεσμων επενδυτών που θα επενδύσουν στη χώρα μας, θα ανοίξει περισσότερες θέσεις εργασίας, και καλύτερα αμειβόμενες, όπως έχει ως στόχο η κυβέρνηση.
Έχοντας την επενδυτική βαθμίδα, η Ελλάδα θα μπορεί να προσελκύσει πάνω από δεκαπλάσια επενδυτικά κεφάλαια σε σχέση με αυτά που επένδυαν μέχρι σήμερα στη χώρα, τα οποία θα κατευθυνθούν στην αγορά των ελληνικών ομολόγων, των μετοχών, των ακινήτων και των λοιπών ελληνικών assets. Το χαμηλότερο κόστος δανεισμού της Ελληνικής Δημοκρατίας και η συμπερίληψη της χώρας στα επενδυτικά «πορτοφόλια» διεθνών θεσμικών, θα έχει αντανάκλαση και στην εγχώρια χρηματιστηριακή αγορά, η οποία θα αναβαθμιστεί από αναδυόμενη σε αναπτυγμένη. Μπαίνοντας στο κλαμπ των «ώριμων» αγορών, η Ελλάδα θα προσελκύσει ισχυρότερους επενδυτές, ξένους και εγχώριους, ενώ το χαμηλότερο κόστος χρήματος που θα διαχυθεί από τη μείωση των spreads των ομολόγων σε όλο το φάσμα της οικονομίας, θα επιτρέψει στις επιχειρήσεις να υλοποιήσουν περισσότερα επενδυτικά projects.
- Χατζηδάκης για την ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας: Σημαντική εξέλιξη σε δύσκολη συγκυρία
Το πρώτο ορατό όφελος του investment grade θα είναι η μείωση των περιθωρίων (spread) δανεισμού του Ελληνικού Δημοσίου. Ήδη, μετά το εκλογικό αποτέλεσμα της 21ης Μαΐου, το spread του ελληνικού δεκαετούς ομολόγου άρχισε να υποχωρεί, διαμορφώνοντας το κόστος δανεισμού του Ελληνικού Δημοσίου χαμηλότερα ακόμη και από αυτό της Ιταλίας που έχει την επενδυτική βαθμίδα. Στην παρούσα φάση, η απόδοση των ελληνικών δεκαετών ομολόγων διαμορφώνεται στο 3,89% έναντι 4,32% για τα αντίστοιχα ιταλικά ομόλογα, ενώ το κόστος δανεισμού της Ελλάδας δεν απέχει πολύ από της Ισπανίας (απόδοση 10ετούς ομολόγου 3,64%) που έχει αξιολόγηση ΒΒΒ+ ή της Πορτογαλίας (απόδοση 10ετούς ομολόγου 3,31%) με αξιολόγηση Α-.
Τα οφέλη και ο κομβικός ρόλος των τραπεζών
Καταλυτικός στο πριν και μετά την επενδυτική βαθμίδα είναι ο ρόλος του τραπεζικού κλάδου, ως «πνεύμονας οξυγόνου» για την χρηματοδότηση της ελληνικής οικονομίας. Η DBRS, στην έκθεσή της με την οποία έδωσε την επενδυτική βαθμίδα στην Ελλάδα, τονίζει τη σημαντική προσπάθεια που έγινε για την εξυγίανση των τραπεζών μέσω του Σχήματος Προστασίας Ενεργητικού «Ηρακλής», μέσω του οποίου, κυρίως, ο δείκτης μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων υποχώρησε στο 8,8% το α΄ τρίμηνο 2023 από 12,1% το α΄ τρίμηνο 2021, υποχωρώντας κατά 40,3 ποσοστιαίες μονάδες από την κορύφωση των ΜΕΑ τον Ιούνιο του 2017. Χάρη στην απαλλαγή τους από τα κόκκινα δάνεια, οι τράπεζες μπορούν τώρα να αποτελέσουν τον δίαυλο για την διοχέτευση των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης στην πραγματική οικονομία (όπως σημειώνει η DBRS, η Ελλάδα θα αντλήσει δάνεια 12,7 δισ. ευρώ από το RRF, εκ των οποίων 11,7 δισ. θα διοχετευθούν μέσω των τραπεζών, αυξάνοντας τις πιστώσεις προς τις επιχειρήσεις και υποστηρίζοντας την ανάκαμψη της οικονομίας).
Με την αναβάθμιση της ελληνικής οικονομίας στην επενδυτική βαθμίδα (και τις αναβαθμίσεις που θα ακολουθήσουν για τον τραπεζικό κλάδο), οι τράπεζες θα δουν το κόστος χρηματοδότησής τους από τις αγορές να μειώνεται σημαντικά (εκτιμάται ότι η μείωση θα είναι της τάξεως του 30% - 40%), σε μία κρίσιμη περίοδο, καθώς οφείλουν να αντλήσουν κεφάλαια για την κάλυψη των υποχρεώσεων MREL ή και να επιλέξουν να απευθυνθούν στις αγορές με στόχο την ενίσχυση της κεφαλαιακής τους επάρκειας. Ενδεικτικά, σήμερα το κόστος των κεφαλαίων MREL για τις ελληνικές τράπεζες κινείται στα επίπεδα του 5,5% - 7%, ενώ οι εκδόσεις ομολόγων Tier II κοστίζουν από 7,50% μέχρι 14,50%.
Σύμφωνα με την NBG Securities, η επενδυτική βαθμίδα θα φέρει εξοικονόμηση κόστους τόκων για τις μελλοντικές εκδόσεις MREL ύψους 8 δισ. (δηλαδή 80 εκατ. ευρώ συνδυαστικά ετησίως για μείωση του κόστους χρηματοδότησης κατά 100 μ.β.) και βελτίωση της ποιότητας των χαρτοφυλακίων των τίτλων των τραπεζών που αποτελούνται κυρίως από ελληνικά κρατικά ομόλογα (δηλαδή μεγαλύτερη επιλεξιμότητα από την ΕΚΤ, χαμηλότερο haircut αποτίμησης κ.λπ.).
Η πτώση του κόστους δανεισμού θα διευκολύνει περαιτέρω τις ελληνικές τράπεζες να προχωρήσουν στην αποπληρωμή των TLTROs, ενώ θα οδηγήσει σε αναβαθμίσεις της αξιολόγησής τους, προσελκύοντας περισσότερους και ποιοτικότερους επενδυτές (κάτι ιδιαίτερα σημαντικό ενόψει και της αποεπένδυσης του ΤΧΣ).
Αναβαθμισμένα θα είναι και τα senior ομόλογα που διακρατούν από τις τιτλοποιήσεις του «Ηρακλή», ενώ τυχόν νέες τιτλοποιήσεις σε περίπτωση παράτασης του HAPS, θα γίνουν με χαμηλότερο κόστος για τη λήψη κρατικών εγγυήσεων.
Το χαμηλότερο κόστος δανεισμού τους, θα δώσει στις τράπεζες μεγαλύτερη άνεση να αυξήσουν τις χορηγήσεις τους και θα ενισχύσει την κερδοφορία τους. Ως αποτέλεσμα, θα μπορέσουν να επιταχύνουν την μείωση του αναβαλλόμενου φόρου στα εποπτικά τους κεφάλαια.
