Ο καγκελάριος Όλαφ Σολτς αγωνίζεται να υλοποιήσει το σχέδιό του να αξιοποιήσει τη μετάβαση στην πράσινη ενέργεια και να απελευθερώσει οικονομικές δυνάμεις για μια δεκαετία οικονομικού δυναμισμού στη Γερμανία.
Όμως, σύμφωνα με το Bloomberg, καθώς η κυβέρνησή του πλησιάζει στα μισά της τετραετούς θητείας της, το όραμα μιας ριζικής ώθησης για την εξάλειψη των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα - που θα παράλληλα θα δώσει μια τεράστια ώθηση στην ανάπτυξη- φαίνεται να ξεθωριάζει.
Η οικονομική δυσφορία της Γερμανίας που ενισχύεται από την αδύναμη παγκόσμια ζήτηση και την ενεργειακή κρίση έχει κάνει τη ζωή πιο δύσκολη για την κυβέρνηση συνασπισμού του Σολτς. Αλλά ο καγκελάριος προσθέτει επίσης στο πρόβλημα, στέλνοντας αντικρουόμενα μηνύματα στους επενδυτές που είναι κρίσιμης σημασίας για την υλοποίηση της στρατηγικής του.
Αρχικά ήταν το πρώτο σημάδι απώθησης της πολιτικής του από τους ψηφοφόρους, το οποίο πυροδότησε εσωτερικές διαμάχες μεταξύ απείθαρχων πολιτικών εταίρων. Ύστερα ο Σολτς απέτυχε να επιβάλει μια σαφή γραμμή και αντ' αυτού έμεινε παρατηρητής σε μήνες δημόσιας διαμάχης για βασικά μέρη του σχεδίου του.
«Αυτό το μόνιμο μπρος-πίσω, είναι το πρόβλημα», δήλωσε η Jasmin Groeschl, ανώτερη οικονομολόγος στον Όμιλο Allianz. «Ο συνασπισμός έχει διαφωνήσει πολύ τους τελευταίους μήνες, με πολλές διαφορετικές αντιφατικές απόψεις που δημιουργούν αβεβαιότητα στους ανθρώπους αλλά και στις εταιρείες, οδηγώντας σε λιγότερες επενδύσεις».
Ο Σολτς από την πλευρά του κατηγορεί τη γραφειοκρατία για την ανατροπή των σχεδίων του, υπογραμμίζοντας την απώλεια δυναμικής σε ένα πρόγραμμα που θεωρείται απαραίτητο για την προσπάθεια της Ευρώπης να ηγηθεί της καταπολέμησης της επιτάχυνσης της κλιματικής αλλαγής.
Με την παγκόσμια τάξη σε αναταραχή και τον πόλεμο να μαίνεται στην Ουκρανία, η αίσθηση της ολίσθησης του καγκελαρίου αφήνει χώρο στην ακροδεξιά Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD) να κερδίσει υποστήριξη.
Η κατήφεια αναφορικά με τη διαχείριση του Σολτς της μεγαλύτερης οικονομίας της Ευρώπης, απέχει πολύ από την τολμηρή αισιοδοξία που προβλήθηκε για πρώτη φορά από τον σοσιαλδημοκράτη καγκελάριο, όταν ο τριμερής συνασπισμός του με τους Πράσινους και τους Ελεύθερους Δημοκράτες ανέλαβε τα καθήκοντά του στα τέλη του 2021.
Η κυβερνητική συμμαχία δεσμεύτηκε τότε στον στόχο της επίτευξης της κλιματικής ουδετερότητας έως το 2045, συνοδευόμενη από την υπόσχεση ενός νέου «Wirtschaftswunder» - ενός οικονομικού θαύματος - παρόμοιο με αυτό που γνώρισε η Δυτική Γερμανία μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο.
«Λόγω των μεγάλων επενδύσεων στην προστασία του κλίματος, η Γερμανία θα επιτύχει ρυθμούς ανάπτυξης για κάποιο χρονικό διάστημα, όμοιους με αυτούς που είδαμε τελευταία φορά τη δεκαετία του 1950 και του 1960», δήλωσε ο Σολτς σε συνέντευξή του τον Μάρτιο στην Neue Berliner Redaktionsgesellschaft.
Έξι μήνες μετά από αυτή την πρόβλεψη, η Γερμανία έχει κολλήσει σε τέλμα. Τη Δευτέρα, οι προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής έδειξαν ότι η μεγαλύτερη οικονομία της περιοχής υπέστη συρρίκνωση 0,4% το 2023 - μακράν η χειρότερη επίδοση που έχει προβλεφθεί για οποιονδήποτε από τα μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Γερμανοί αξιωματούχοι εκφράζοντας τις απόψεις τους σε ιδιωτικό, αναμένουν παρόμοιο αποτέλεσμα με τις προβλέψεις της Κομισιόν.
Ενδεικτικές της κατάστασης, οι ανακοινώσεις του λόμπι της χημικής βιομηχανίας της Γερμανίας αυτή την εβδομάδα, καθώς δήλωσε ότι είδε όλους τους δείκτες - από την παραγωγή, έως τις τιμές και τον κύκλο εργασιών - να αποδυναμώνονται το δεύτερο τρίμηνο, ενώ αναμένει μεγαλύτερη επιδείνωση.
Η παγκόσμια οικονομική αδυναμία που ωθείται από την Κίνα, είναι μέρος του προβλήματος που πλήττει τη γερμανική μεταποιητική βάση στις εξαγωγές. Αυτό έχει επικεντρώσει την προσοχή των ψηφοφόρων στην οικονομία και έχει εγείρει ερωτήματα σχετικά με την εγχώρια άνθηση, που ο Σολτς είχε υποσχεθεί ότι θα πετύχαινε η πράσινη μετάβαση.
Αν και είναι πολύ νωρίς για να περιμένουμε να αποδώσει κάποιους καρπούς αυτή η μακροπρόθεσμη πολιτική, οι ψηφοφόροι θεωρούν ότι η πρώτη φάση της ήταν αποτυχημένη. Μια πρόσφατη δημοσκόπηση του δημόσιου ραδιοτηλεοπτικού φορέα ARD έδειξε ότι μόνο το 19% είναι ικανοποιημένο με την κυβέρνησή του, έναντι του 79% που δήλωσε δυσαρεστημένο.
Οι Γερμανοί έχουν γίνει ακόμη και «αλλεργικοί» στον όρο «ενεργειακή μετάβαση» και ο καγκελάριος θα βοηθούσε πραγματικά τα πράγματα αν απέφευγε να χρησιμοποιεί πλέον αυτόν τον όρο, δήλωσε υψηλόβαθμος σοσιαλδημοκράτης υπό τον όρο της ανωνυμίας.
Η δυσλειτουργία της κυβέρνησης, επίσης δεν βοηθά. Όταν ο υπουργός Οικονομίας ο προερχόμενος εκ των Πρασίνων, Ρόμπερτ Χάμπεκ, παρουσίασε μια πρόταση τον Απρίλιο που θα απαγόρευε τους νέους λέβητες φυσικού αερίου και πετρελαίου, ακολούθησε πολιτική «καταιγίδα», καθώς οι φιλικοί προς τις επιχειρήσεις Ελεύθεροι Δημοκράτες αντιτάχθηκαν με μανία στο σχέδιο.
Στο τέλος, ο Χάμπεκ αναγκάστηκε να αλλάξει τον νόμο για τη θέρμανση δίνοντας περισσότερο χρόνο στους ιδιοκτήτες σπιτιού για να ανανεώσουν τα συστήματά τους, σε ένα μέτρο που αναμένεται τώρα να εξαλείψει μόνο τα τρία τέταρτα των εκπομπών ρύπων, απ ότι αρχικά σχεδιάζονταν.
«Οι εταιρείες θα ήταν πρόθυμες να επενδύσουν περισσότερα στον πράσινο μετασχηματισμό αν γνώριζαν τι επιφυλάσσει το μέλλον - σε τι μπορούν να βασιστούν», δήλωσε η Groeschl της Allianz. «Αλλά δεν το έχουν αυτό», πρόσθεσε.
Ο ίδιος ο Σολτς παραπονιέται για την επιβράδυνση της γραφειοκρατίας και αυτό το μήνα ζήτησε δράση για τη μείωση των κανονισμών σε ομοσπονδιακό, πολιτειακό και δημοτικό επίπεδο. Έκανε μάλιστα έκκληση στους νομοθέτες της αντιπολίτευσης για βοήθεια - μια κίνηση που θεωρήθηκε από ορισμένους σχολιαστές ως ένδειξη απόγνωσης.
Ο ηγέτης της αντιπολίτευσης Φρίντριχ Μερτς από το συντηρητικό μπλοκ υπό την ηγεσία των Χριστιανοδημοκρατών, αντέτεινε ότι «η πλειοψηφία δεν υποστηρίζει πλέον την πολιτική σας για το κλίμα».
Μια άλλη μεγάλη τροχοπέδη για την ανάπτυξη και τις επενδύσεις, είναι το ενεργειακό κόστος. Αν και χαμηλότερες από τα ρεκόρ του περασμένου έτους, οι τιμές του φυσικού αερίου και της ηλεκτρικής ενέργειας εξακολουθούν να είναι δύο έως τρεις φορές υψηλότερες σε σύγκριση με πριν από τον πόλεμο στην Ουκρανία.
Ενώ η ενεργειακή μετάβαση μπορεί μια μέρα να θωρακίσει τη Γερμανία από γεωπολιτικά σοκ στις προμήθειες ορυκτών καυσίμων και πολιτική πίεση από χώρες όπως η Ρωσία, προς το παρόν είναι απλώς ένας μεγάλος πονοκέφαλος που απειλεί να οδηγήσει τις επιχειρήσεις στο εξωτερικό.
Ο Χάμπεκ προσπάθησε να βοηθήσει τις ενεργοβόρες εταιρείες με επιδοτήσεις για να εξομαλύνει τη μετάβασή τους σε παραγωγή χωρίς άνθρακα, αλλά τόσο ο Σολτς όσο και ο υπουργός Οικονομικών Κρίστιαν Λίντνερ των Ελεύθερων Δημοκρατών έχουν μπλοκάρει το σχέδιό του, με το επιχείρημα ότι δεν έχει κανένα οικονομικό νόημα.
Το σχέδιο του Χάμπεκ θα προσθέσει επίσης βάρη σε ένα αυξανόμενο «λογαριασμό», δεδομένου ότι το υπουργικό συμβούλιο του Σολτς ενέκρινε ένα ταμείο 212 δισεκατομμυρίων ευρώ (231 δισεκατομμύρια δολάρια) για το κλίμα και τον πράσινο μετασχηματισμό τον Ιούλιο.
Πιο ανησυχητικό όμως, σύμφωνα με ορισμένους οικονομολόγους, είναι η έλλειψη ενός πλήρως μελετημένου σχεδίου.
«Η κυβέρνηση βρίσκεται σε λάθος δρόμο εδώ», δήλωσε η Βερόνικα Γκριμ, μέλος του Συμβουλίου Οικονομικών Εμπειρογνωμόνων της Γερμανίας, η οποία εκτιμά ότι η χώρα χρειάζεται πιο ριζοσπαστική δράση, όπως το άνοιγμα των αγορών. «Προσπαθούν να διατηρήσουν το status quo με υψηλές επιδοτήσεις, αλλά αυτό δεν θα λειτουργήσει».
Αντίθετα, τα μέτρα που θα υποστήριζε περιλαμβάνουν περισσότερες εισαγωγές για μείωση της πίεσης στην εγχώρια αγορά, μεγαλύτερη εστίαση στην εμπορία εκπομπών, επενδύσεις σε υποδομές και αύξηση της παραγωγής υδρογόνου, ενώ προκρίνει εμπορικές συμφωνίες που να εξασφαλίζουν περισσότερες πηγές εφοδιασμού.
Μια ειδική διήμερη συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου στο κάστρο του Meseburg βόρεια του Βερολίνου αυτόν τον μήνα, έπρεπε να βρει απαντήσεις στα οικονομικά δεινά της Γερμανίας, αλλά τελείωσε χωρίς ένα νέο γενικό σχέδιο.
Προς το παρόν, καθώς η οικονομία της Γερμανίας υποχωρεί, ο Σολτς προσπαθεί να πάρει τους ψηφοφόρους με το μέρος του, επιμένοντας ότι τόσο ο ίδιος όσο και αυτοί μοιράζονται τις απογοητεύσεις για τον τρόπο λειτουργίας της χώρας.
«Οι Γερμανοί έχουν κουραστεί από το στασιμότητα», είπε στους βουλευτές ο καγκελάριος. «Και εγώ το ίδιο».
Φωτογραφία @ΑΡ
