Πολλούς, διαφορετικούς και αρκετά απαιτητικούς… ρόλους καλείται να «υπηρετήσει» ο σύγχρονος καταναλωτής, την ώρα που η ακρίβεια εξακολουθεί να δείχνει το σκληρό της πρόσωπο στα ελληνικά νοικοκυριά. Η νέα πραγματικότητα των καταναλωτών απαιτεί να επιδεικνύουν ευελιξία και ακόμη πιο γρήγορα αντανακλαστικά στη μάχη κατά των ανατιμήσεων κατά τη διάρκεια των αγορών τους, προκειμένου να διαφυλάξουν τους οικογενειακούς τους προϋπολογισμούς και να τους αποτρέψουν από πιθανό εκτροχιασμό. Στο επίκεντρο των ανησυχιών βρίσκονται, όπως είναι φυσικό, τα τρόφιμα, οι τιμές των οποίων έχουν πάρει για τα καλά την ανιούσα.
Όπως προειδοποιεί μέσω της τελευταίας έκθεσής του ο ΟΟΣΑ, το 2024 είναι ορατός ο κίνδυνος να υπάρξουν νέα σοκ στις διεθνείς αγορές τροφίμων και ενέργειας, παρά το γεγονός ότι οι προβλέψεις θέλουν αποκλιμάκωση του πληθωρισμού στην Ευρωζώνη. Όπως αναφέρει, η εκδήλωση του φαινομένου Ελ Νίνιο η οποία ξεκίνησε τον Ιούνιο, είναι πιθανό να επηρεάσει αρνητικά την παραγωγή ορισμένων τροφίμων το επόμενο έτος. Σημειώνει επίσης ότι οι περιορισμοί στις εξαγωγές από βασικούς παραγωγούς περιορίζουν την προσφορά στις διεθνείς αγορές, ιδιαίτερα του ρυζιού, η τιμή του οποίου κινείται σε υψηλά επίπεδα 15 ετών. Επιπλέον, ο πόλεμος στην Ουκρανία ενέχει πάντα τον κίνδυνο να προκαλέσει νέες πιέσεις στις τιμές των σιτηρών, του καλαμποκιού, των εδώδιμων ελαίων και των λιπασμάτων. Η συμφωνία για τις εξαγωγές δημητριακών μέσω της Μαύρης Θάλασσας έχει λήξει και υπάρχει αβεβαιότητα για την έκταση που η Ουκρανία μπορεί να χρησιμοποιεί εναλλακτικές διαδρομές για τις εξαγωγές τους μέσω της Ευρώπης.
«Ο πληθωρισμός αποκλιμακώνεται, αν και παραμένει ακόμη υψηλός στα τρόφιμα. Όσο πέφτει το κόστος ενέργειας και πέφτει και ο πληθωρισμός θα δούμε καλύτερες μέρες», εκτίμησε, μιλώντας στους δημοσιογράφους στις αρχές της εβδομάδας, ο Διευθύνων Σύμβουλος της ΑΒ Βασιλόπουλος, Νίκος Λαβίδας. Ο ίδιος προέβλεψε, μάλιστα, πως το 2024 ο πληθωρισμός στα τρόφιμα θα κινείται σε μονοψήφια επίπεδα.
Η νέα πραγματικότητα που διαμορφώνεται στο μέτωπο της ακρίβειας έχει αλλάξει άρδην τα δεδομένα στην αγοραστική συμπεριφορά των Ελλήνων. Ο σύγχρονος καταναλωτής είναι πλέον πιο απαιτητικός αλλά και πιο… υποψιασμένος, αφού πλέον δεν ξεγελιέται καθόλου εύκολα. Όπως, όμως, αποδεικνύεται στην πράξη, αυτά τα όπλα δεν φαίνεται να αρκούν στον «πόλεμο» κατά της ακρίβειας.
O... κυνηγός καταναλωτής
Όπως προκύπτει από τη νέα έρευνα της Focus Bari με τίτλο «Πώς αλλάζει η ακρίβεια τις καταναλωτικές συνήθειες;» που διεξήχθη μέσα στον Σεπτέμβριο, ο καταναλωτής καλείται να παίξει τον ρόλο του… κυνηγού προκειμένου να διασώσει τα οικονομικά του. Τι κυνηγά; Προσφορές, εκπτώσεις και κάθε είδους προωθητικής ενέργειας που μπορεί να μειώσει έστω και λίγο έναν «φουσκωμένο» λογαριασμό.
Σύμφωνα με τα βασικά στοιχεία της εν λόγω έρευνας, η πλειοψηφία των Ελλήνων ενημερώνονται τακτικά για τις προσφορές των σούπερ μάρκετ ενώ έχουν υιοθετήσει τουλάχιστον μια συνήθεια… έξυπνων αγορών (smart shoppping), όπως η συχνή αγορά προϊόντων 1+1 δώρο, ή η αγορά προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας.
Μικροί και μεγάλοι σε όλα τα μέρη της Ελλάδας ψωνίζουν συστηματικά από τα σούπερ μάρκετ, ενώ τέσσερις στους πέντε Έλληνες δηλώνουν ότι χρησιμοποιούν κάρτες πόντων σχεδόν πάντα! Πολλοί μάλιστα δηλώνουν ότι έχουν κάρτα πόντων σε περισσότερες από μία αλυσίδες σούπερ μάρκετ.
Εκτός από το κυνήγι των προσφορών, ο μέσος καταναλωτής συνεχίζει να αναζητά… λεία στα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας. Όπως αναφέρει ενδεικτικά στις οικονομικές καταστάσεις που δημοσιοποίησε για το πρώτο εξάμηνο του 2023, η σερραϊκή γαλακτοβιομηχανία Κρι Κρι, συνεχίζεται η έντονη στροφή των καταναλωτών στα γιαούρτια ιδιωτικής ετικέτας, ως αποτέλεσμα των επιλογών τους για οικονομικότερα προϊόντα. Οι ανακατατάξεις που συμβαίνουν δείχνουν το μερίδιο αγοράς σε όγκο των γιαουρτιών ιδιωτικής ετικέτας ενισχυμένο κατά 4,8 ποσοστιαίες μονάδες, ασκώντας έντονη πίεση στα branded γιαούρτια.
Ο... ελεγκτής καταναλωτής
Πέραν του… κυνηγού, ο καταναλωτής σήμερα καλείται να υπηρετήσει και τον ρόλο του… ελεγκτή. Όπως ανακοίνωσε την περασμένη εβδομάδα η ηγεσία του υπουργείου Ανάπτυξης, παρουσιάζοντας σε συνέντευξη Τύπου τα νέα μέτρα για την καταπολέμηση της ακρίβειας και την πάταξη της κερδοσκοπίας «ο καταναλωτής ενδυναμώνεται και καθίσταται σύμμαχος σε αυτή τη μάχη». Κι ενώ μέχρι πρότινος το καταναλωτικό κοινό μπορούσε να υποβάλλει τηλεφωνική καταγγελία στο 1520 για φαινόμενα που συνάδουν με αθέμιτη κερδοφορία, τώρα αποκτά ακόμη πιο ενεργό δράση.
Πώς; Με ειδική εφαρμογή (app) που δρομολογεί το υπουργείο Ανάπτυξης, μέσω της οποίας θα μπορούν οι καταναλωτές να διατυπώνουν καταγγελίες εύκολα και γρήγορα μέσω του κινητού τους τηλεφώνου, εφόσον εντοπίζουν εξώφθαλμα φαινόμενα αισχροκέρδειας. Όποιος, λοιπόν, διαθέτει την εν λόγω εφαρμογή, θα μπορεί να υποβάλλει καταγγελία σε περίπτωση που υποπέσει στην αντίληψή του μια αδικαιολόγητη αύξηση στην τιμή ενός προϊόντος. Σε ρόλο… ελεγκτών, οι καταναλωτές θα έχουν τη δυνατότητα μέσα από το κατάστημα στο οποίο βρίσκονται για να πραγματοποιήσουν τα ψώνια τους, να αποστέλλουν απευθείας φωτογραφίες ή βίντεο, τα οποία θα επιβεβαιώνουν ότι έχουν γίνει μάρτυρες παράβασης. Προκειμένου να διασφαλίζεται ότι οι καταγγελίες των καταναλωτών ευσταθούν, η ειδική εφαρμογή θα καταγράφει τις... συντεταγμένες της παράβασης, δηλαδή το πότε και πού κάποιος παρανομεί, μέσω της χρήσης του GPS του κινητού. Ο καταναλωτής θα συνδράμει με αυτόν τον τρόπο στο έργο των ελεγκτικών μηχανισμών, οι οποίοι θα γίνονται αποδέκτες της καταγγελίας, ώστε να προχωρά στη συνέχεια η διαδικασία επιβολής προστίμων. Βούληση της ηγεσίας του υπουργείου Ανάπτυξης είναι η εφαρμογή για την υποβολή καταγγελιών να είναι έτοιμη το συντομότερο δυνατό και σίγουρα πριν την έναρξη της χριστουγεννιάτικης περιόδου.
Προβληματίζονται τα ελληνικά νοικοκυριά
Tην επιρροή της ακρίβειας στην καθημερινότητα αποτυπώνει και η νέα έρευνα της Pulse RC, η οποία πραγματοποιήθηκε σε συνεργασία και για λογαριασμό του Επαγγελματικού Επιμελητήριου Αθηνών στην περιφέρεια Αττικής.
Ειδικότερα, σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας, το 95% των συμμετεχόντων συμφωνούν ότι υπάρχει σήμερα πρόβλημα αυξήσεων τιμών και ακρίβεια. Μάλιστα, για έξι στους δέκα συμμετέχοντες τα βασικά αγαθά (τρόφιμα, ποτά, σούπερ μάρκετ) αποτελούν την κατηγορία εξόδων που εξακολουθεί να προβληματίζει περισσότερο τα ελληνικά νοικοκυριά.
