«Μόνο όταν φύγει η παλίρροια ανακαλύπτεις ποιος κολυμπά γυμνός». Το διάσημο απόφθεγμα του Buffett αποτυπώνει την κλίμακα των δημοσιονομικών προκλήσεων που θα μπορούσαν να αντιμετωπίσουν ορισμένες οικονομίες της Ευρωζώνης τα επόμενα χρόνια, καθώς και τον άφθονο δημοσιονομικό χώρο που είναι διαθέσιμος σε άλλα κράτη μέλη, που θα μπορούσε να περιορίσει αρνητικά σοκ στην ανάπτυξη ή - και να χρηματοδοτήσει μακροπρόθεσμες επενδύσεις στην «πράσινη» μετάβαση και την ψηφιοποίηση, όπως αναφέρει σε σημείωμά της η Barclays.
Οι τελευταίες δημοσιονομικές ανακοινώσεις από την Ιταλία και τη Γαλλία δείχνουν εκπληκτικά αισιόδοξες παραδοχές για την ανάπτυξη και μια ήπια δημοσιονομική προσαρμογή. Ο οίκος υποβαθμίζει τις δημοσιονομικές της εκτιμήσεις για αυτές τις δύο οικονομίες, αναμένοντας υψηλότερα ελλείμματα και αυξανόμενους δείκτες χρέους προς ΑΕΠ από το 2024. Αντίθετα, βλέπει το γερμανικό και το ισπανικό χρέος να υποχωρούν περίπου στους δείκτες του 2023.
Στο βασικό σενάριο, οι αναλυτές δε βλέπουν συμφωνία ως προς τους νέους δημοσιονομικούς κανόνες της ΕΕ πριν από την άνοιξη του 2024. Όλες οι χώρες που προβλέπουν δημοσιονομικά ελλείματα το 2024 υψηλότερα του 3% θα παραβιάζουν το κατώτατο όριο ελλείμματος και υπάγονται στη διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος. Αυτή η ομάδα θα περιλαμβάνει την Ιταλία, τη Γαλλία, την Ισπανία, το Βέλγιο, τη Μάλτα, τη Σλοβακία και πιθανώς τη Σλοβενία.
Για τις χώρες που υπόκεινται στη διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος, η ΕΚ πιθανότατα θα επιβάλει μόνο μια ήπια δημοσιονομική προσαρμογή περίπου 0,5 π.μ. του ΑΕΠ ετησίως, σύμφωνα με τις συστάσεις της προς τα Προγράμματα Σταθερότητας των χωρών. Το 2024, ένας τέτοιος στόχος θα πρέπει να είναι εφικτός εάν οι χώρες καταργήσουν σταδιακά πλήρως τα μέτρα ενεργειακής τους στήριξης. Ωστόσο, αυτό με τη σειρά του θα εξαρτηθεί από τις εξελίξεις στις τιμές της ενέργειας. Σε κάθε περίπτωση, αυτές οι χώρες θα έχουν ελάχιστο ή καθόλου δημοσιονομικό περιθώριο για να χαλαρώσουν τη δημοσιονομική πολιτική με αντικυκλικό τρόπο, όπως αναφέρει η Barclays.
Η Ελλάδα και η Πορτογαλία, ακόμη και αν αποτελούν χώρες με υψηλό χρέος, έχουν κρατικά ελλείμματα που αναμένεται να είναι αρκετά χαμηλότερα από το 3% του ΑΕΠ με περιορισμένες ανάγκες αναχρηματοδότησης, χάρη στη μακρά διάρκεια ωρίμανσης του δημόσιου χρέους, το οποίο εξακολουθεί να διατηρείται κυρίως από τον επίσημο τομέα. Η Ιρλανδία και η Κύπρος έχουν ως στόχο τα πλεονάσματα και οι λόγοι δημόσιου χρέους προς ΑΕΠ είναι κάτω από τον μέσο όρο της Ευρωζώνης.
Παράλληλα, μεγαλύτερες χώρες όπως η Ιταλία, η Γαλλία, η Ισπανία και το Βέλγιο κατατάσσονται μεταξύ εκείνων με τα υψηλότερα κρατικά ελλείμματα και δημόσιο χρέος.
Σε επίπεδο Ευρωζώνης, ο οίκος αναμένει ότι ο δημοσιονομικός προσανατολισμός θα γίνει ολοένα και πιο περιοριστικός το 2024. Ωστόσο, η επιβράδυνση της ανάπτυξης θα είναι μέτρια και εν μέρει θα αντισταθμιστεί από την αύξηση των δαπανών για δημόσιες επενδύσεις (Next Generation EU).
