Πέντε μέτρα για τη «θωράκιση» της ασφάλειας εφοδιασμού με φυσικό αέριο προβλέπει το Σχέδιο Προληπτικής Δράσης για την επικείμενη χειμερινή περίοδο, το οποίο πήρε το «πράσινο φως» από τη Ρυθμιστική Αρχή Αποβλήτων Ενέργειας και Υδάτων (ΡΑΑΕΥ). Έτσι, για την ενίσχυση της ασφάλειας, στο ενδεχόμενο που υπάρξουν διαταραχές στις εισαγωγές καυσίμου από τη Μόσχα, το Σχέδιο προβλέπει μεταξύ άλλων την αύξηση των αποθεμάτων ντίζελ στις ηλεκτροπαραγωγικές μονάδες αερίου που μπορούν να λειτουργήσουν και με αυτό το καύσιμο.
Επομένως, σε περίπτωση συναγερμού, οι μονάδες αυτές θα λειτουργούν στον μέγιστο δυνατό βαθμό ώστε να εξοικονομείται αέριο. Σε μία τέτοια περίπτωση, θα υπάρξει επίσης προτεραιοποίηση στην πρόσβαση σε αέριο εκείνων των βιομηχανιών που η παραγωγή τους είναι κρίσιμη για την ομαλή λειτουργία της κοινωνίας και τη λειτουργία διασυνοριακών εφοδιαστικών αλυσίδων.
Παράλληλα, οι αρμόδιες αρχές θα πρέπει να καταρτίσουν ενημερωτικές εκστρατείες για την ορθολογική κατανάλωση αερίου από το καταναλωτικό κοινό, ώστε να προσαρμόσει ανάλογα τη ζήτησή του σε περίπτωση που υπάρξει διαταραχή στις εισαγωγές. Σε ένα τέτοιο σενάριο, θα αλλάξει επιπλέον ο προγραμματισμός εκφορτώσεων LNG στο τέρμιναλ του ΔΕΣΦΑ στη Ρεβυθούσα, ώστε να «πυκνώσουν» οι εισαγωγές υγροποιημένου αερίου.
«Απούσα» η αποθήκευση καυσίμου
Την ίδια στιγμή, όλο το εθνικό σύστημα αερίου θα γίνει πιο ευέλικτο στις εισαγωγές, ώστε να μπορούν να εισαχθούν επιπλέον ποσότητες καυσίμου από οποιαδήποτε από τις διαθέσιμες «πύλες εισόδου». Για αυτό τον σκοπό, ο Διαχειριστής θα μπορεί να «μεταφέρει» δυναμικότητα από κάποιο σημείο εισόδου-εξόδου, σε κάποιο άλλο.
Αξίζει να σημειωθεί ότι από το φετινό Σχέδιο απουσιάζει η υποχρέωση των εισαγωγέων αερίου, να αποθεματοποιήσουν καύσιμο σε υπόγεια αποθήκη κάποιας από τις γειτονικές χώρες. Ο λόγος είναι πως δεν υπάρχει διαθέσιμη δυναμικότητα για τη μεταφορά αυτών των αποθεμάτων στη χώρα μας, σε περίπτωση κρίσης, με συνέπεια η δράση αυτή να μην είναι αξιοποιήσιμη στην πράξη, σε περίπτωση κρίσης.
Υπενθυμίζεται ότι η αποθήκευση αερίου είχε αυξήσει αισθητά το κόστος των μέτρων που προβλέπονταν στο περσινό Σχέδιο. Σημαντική επιβάρυνση υπήρξε και από την εκμίσθωση της 4ης πλωτής δεξαμενής στο τέρμιναλ της Ρεβυθούσας, δράση που επίσης αποσουσιάζει από το νέο Σχέδιο.
Σε πιο πλεονεκτική θέση
Η επιλογή των δράσεων βασίζεται στην επικαιροποίηση της Μελέτης Επικινδυνότητας, στόχος της οποίας είναι να αναγνωριστούν οι απειλές που διέτρεχε το εγχώριο ενεργειακό σύστημα, στην περίπτωση προβλημάτων στην τροφοδοσία με αέριο. Σύμφωνα με την επικαιροποίηση, σε σχέση με τον περασμένο χειμώνα, υπάρχουν 6 λόγοι που καθιστούν φέτος τη χώρα μας λιγότερο ευάλωτοι.
«Από τα αποτελέσματα της Εθνικής Μελέτης Εκτίμησης Επικινδυνότητας (2023), προκύπτει η σημαντικά βελτιωμένη θέση της χώρας και η ελαχιστοποίηση της πιθανότητας εμφάνισης ελλείμματος αερίου, αναδεικνύοντας ότι η κατάσταση επάρκειας και ασφάλειας εφοδιασμού του εθνικού ενεργειακού συστήματος έχει βελτιωθεί σημαντικά σε σχέση με το προηγούμενο έτος», επισημαίνεται χαρακτηριστικά.
Στους 5 λόγους περιλαμβάνεται η λιγνιτική Μονάδα «Πτολεμαΐδα 5», η οποία ξεκίνησε εμπορική λειτουργία τον Μάρτιο 2023 και είναι πλήρως διαθέσιμη. Την ίδια στιγμή, στο τέλος του 2023 θα τεθεί σε εμπορική λειτουργία ο νέος Πλωτός Τερματικός Σταθμός Υγροποιημένου Φυσικού Αερίου (FSRU) «Αλεξανδρούπολης» με δυνατότητα αποθήκευσης 153.500 m3 LNG και
δυναμικότητα αεριοποίησης 50.000 GWh/ημέρα, ο οποίος διαθέτει ήδη μακροχρόνια συμβόλαια άνω του 50% της δυναμικότητάς του.
Αναβάθμιση του συστήματος
Παράλληλα, το Εθνικό Σύστημα αερίου αναμένεται να αναβαθμιστεί, με την ολοκλήρωση του
Σταθμού Συμπίεσης στην Αμπελιά και του Σταθμού Συμπίεσης στην Κομοτηνή, καθώς και με την αναβάθμιση του Σταθμού Συμπίεσης στη Ν. Μεσήμβρια. Επίσης, έχει δοθεί παράταση στη λειτουργία τριών λιγνιτικών μονάδων (μονάδες Ι Μελίτης και μονάδες ΙΙΙ-ΙV Αγίου Δημητρίου,
συνολικής ισχύος περίπου 850 MW) μέχρι το τέλος του 2025 για λόγους
ενεργειακής ασφάλειας.
Η δυνατότητα λειτουργίας των μονάδων αυτών είναι της τάξεως των 6500 ωρών ανά έτος κατά μέσο όρο. Τέλος, η εγχώρια ζήτηση φυσικού αερίου έχει ήδη μειωθεί ουσιαστικά και έχει επιτευχθεί σημαντική απεξάρτηση από το ρωσικό φυσικό αέριο. Ειδικότερα, στους πέντε πρώτους μήνες (Αύγουστος-Δεκέμβριος 2022) της οκτάμηνης περιόδου μείωσης της κατανάλωσης ορυκτού αερίου (Αύγουστος 2022-Μάρτιος 2023) που έθεσε η ΕΕ, σύμφωνα με τα στοιχεία του ΔΕΣΦΑ, η Ελλάδα βρέθηκε στο -18.2% σε σχέση με τον μέσο όρο πενταετίας, υπερβαίνοντας έτσι τον ευρωπαϊκό στόχο του -15%, και στο -31% σε σχέση με την ίδια περίοδο του 2021.
Αναφορικά με το έτος που διανύουμε, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του Διαχειριστή, κατά το πρώτο εξάμηνο, η εγχώρια κατανάλωση φυσικού αερίου μειώθηκε κατά 21,74%, αγγίζοντας τις 23,72 TWh, από 30,31 TWh στην αντίστοιχη περσινή περίοδο. Το τέρμιναλ της Ρεβυθούσας αποτελεί πλέον την κύρια «πύλη» εισόδου φυσικού αερίου της χώρας, ακολουθούμενο από το σημείο εισόδου του Σιδηροκάστρου, του οποίου οι ροές σχεδόν υποδιπλασιάστηκαν συγκριτικά με την ίδια περίοδο του περασμένου έτους.
