Καθώς πλησιάζει η COP28, παρά το γεγονός ότι οι κυβερνήσεις και η αγορά δεσμεύονται όλο και περισσότερο για καθαρές μηδενικές εκπομπές, η τελευταία έκθεση του ΟΗΕ για την παραγωγή ενέργειας αναδεικνύει ένα διευρυνόμενο χάσμα μεταξύ των ενεργειών που απαιτούνται για την επίτευξη των κλιματικών στόχων και εκείνων που τελικά υιοθετούνται και εκτελούνται αυτήν την στιγμή. Οι κορυφαίοι παραγωγοί ορυκτών καυσίμων σχεδιάζουν μεγαλύτερη εξορυκτική δραστηριότητα, με αποτέλεσμα, παρά τις δεσμεύσεις για το κλίμα, η παραγωγή ορυκτών καυσίμων το 2030 να υπολογίζεται ότι θα είναι υπερδιπλάσια από την επιτρεπόμενη ποσότητα βάσει των κλιματικών στόχων.
Το ενεργειακό σύστημα κινείται σε λάθος κατεύθυνση παρά την ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και μόνο εάν αναβαθμιστούν οι πολιτικές που στοχεύουν στην ενεργειακή απόδοση θα μπορέσει να ανατραπεί το σενάριο αποτυχίας επίτευξης των στόχων της Πράσινης Συμφωνίας.
Οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας αντιπροσωπεύουν πλέον πάνω από το 80% της ενέργειας «νέας γενιάς» σε ετήσια βάση, αλλά η πλειονότητα της παραγωγής εξακολουθεί να βασίζεται στα ορυκτά. Οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας πρέπει να αποτελούν το 70% του ενεργειακού μείγματος μέχρι το 2050, προκειμένου να επιτευχθούν οι στόχοι της Συμφωνίας του Παρισιού. Το ενεργειακό σύστημα, ωστόσο, δεν είναι ακόμη προετοιμασμένο να διαχειριστεί την στοχαστικότητα των ΑΠΕ.
Ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας (ΙΕΑ) υποστηρίζει ότι η ενεργειακή απόδοση θα είναι σε θέση να παράσχει το ένα τρίτο της απαιτούμενης εξοικονόμησης άνθρακα στην πορεία προς το καθαρό μηδέν. Μπορούμε να το πετύχουμε αυτό και να αυξήσουμε την ενεργειακή απόδοση, με τον εξηλεκτρισμό του ενεργειακού συστήματος και επιτρέποντας την ευελιξία στον εφοδιασμό, τη ζήτηση και την αποθήκευση ενέργειας αλλά και την επαναχρησιμοποίηση της απορριπτόμενης θερμότητας.
Η ενεργειακή απόδοση είναι ζωτικής σημασίας για τη μείωση του κόστους των καυσίμων και την αποσύνδεση της ανάπτυξης από τις εκπομπέςαλλά η διαχείριση της ενεργειακής ζήτησης είναι εξίσου σημαντική.
Σύμφωνα με την ανάλυση «Energy Efficiency 2.0: Engineering the Future Energy System», με την μετάβαση σε ένα πλήρως ηλεκτροδοτημένο, μπορούμε να μειώσουμε έως και το 40% της τελικής κατανάλωσης ενέργειας. Ο εξηλεκτρισμός, από μόνος του, αποτελεί μια μορφή ενεργειακής απόδοσης, καθώς οι περισσότερες ηλεκτρικές τεχνολογίες έχουν χαμηλότερη απώλεια ενέργειας ενώ εκτελούν την ίδια λειτουργία με ένα ισοδύναμο που βασίζεται στα ορυκτά.
Η ΕΕ και το Ηνωμένο Βασίλειο μπορούν να επιτύχουν ετήσια εξοικονόμηση 10,5 δισεκατομμυρίων ευρώ έως το 2030 και 15,5 δισεκατομμυρίων ευρώ έως το 2050. Οι αριθμοί αυτοί αντιπροσωπεύουν το μεγαλύτερο μέρος του κόστους υλοποίησης της υποδομής ευελιξίας από την πλευρά της ζήτησης. Με άλλα λόγια, ο μέσος καταναλωτής σε ολόκληρο το Ηνωμένο Βασίλειο και την ΕΕ θα μπορούσε να εξοικονομήσει 7% στους λογαριασμούς ηλεκτρικής ενέργειας έως το 2030 και 10% έως το 2050 μέσω μιας πλήρους ανάπτυξης της ευελιξίας από την πλευρά της ζήτησης
Στις ΗΠΑ, η βελτιστοποίηση της απόδοσης, της ευελιξίας της ζήτησης και της ηλεκτροδότησης στα κτίρια μπορεί να εξοικονομήσει έως και 107 δισεκατομμύρια δολάρια σε ετήσια εξοικονόμηση κόστους του συστήματος ηλεκτρικής ενέργειας παράλληλα με μείωση 91% στις εκπομπές άνθρακα από τα κτίρια έως το 2050.
Η διαχείριση της ζήτησης και ο ρόλος της τεχνολογίας
Η ευελιξία από την πλευρά της ζήτησης αναφέρεται στην εξισορρόπηση της κατανάλωσης ενέργειας για την αποτροπή περιόδων ταυτόχρονης υψηλής ζήτησης και χαμηλής προσφοράς, κάτι που είναι ιδιαίτερα σημαντικό για ένα ενεργειακό σύστημα που βασίζεται σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Η ανάπτυξη τεχνολογιών ευελιξίας από την πλευρά της ζήτησης μπορεί να μειώσει τη ζήτηση κατά τις ακριβές ώρες αιχμής και να μειώσει την ποσότητα των ορυκτών καυσίμων στο ενεργειακό μείγμα.
Στα κτίρια, για παράδειγμα, οι τεχνολογίες που βασίζονται στην τεχνητή νοημοσύνη μπορούν να εξοικονομήσουν έως και 20% στο ενεργειακό κόστος ενός κτιρίου συνδυάζοντας δεδομένα κτιρίου, καιρού και χρηστών για την πρόβλεψη της ζήτησης θέρμανσης και αερισμού.
