Στις κυβερνήσεις, τους εργοδότες και τους εργαζομένους της ευρωζώνης πέταξε την «καυτή πατάτα» της αναχαίτισης των πληθωριστικών τάσεων που πλήττουν την ευρωπαϊκή οικονομία, ο επικεφαλής της Bundesbank, Χοακίμ Νάγκελ, μιλώντας την περασμένη εβδομάδα στο Λονδίνο, σε εκδήλωση του Ευρωπαϊκού Οικονομικού και Χρηματοπιστωτικού Κέντρου (European Economic and Financial Centre).
Κατά τη διάρκεια της ομιλίας, ο Γερμανός κεντρικός τραπεζίτης έδωσε ιδιαίτερη έμφαση στο γεγονός ότι για το ζήτημα της τιθάσευσης του πληθωρισμού δεν έχουν «ευθύνη» μόνο οι κεντρικές τράπεζες, αλλά και οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις σε σχέση με τη διαχείριση των δημοσίων οικονομικών, οι επιχειρήσεις οι οποίες στοχεύουν στη μέγιστη κερδοφορία αλλά και οι εργαζόμενοι που διεκδικούν υψηλότερους μισθούς.
Συνοπτικά, ο Νάγκελ έκανε τις εξής παρατηρήσεις:
- Για τις επιχειρήσεις: Αναμένει πως τα κέρδη των επιχειρήσεων θα συγκρατηθούν τα επόμενα τρίμηνα και θα απορροφήσουν μέρος των πρόσφατων ισχυρών αυξήσεων των μισθών.
- Για τους εργαζομένους: Προσδοκά ότι οι αυξήσεις των μισθών θα έχουν κάποιες επιπτώσεις στις τιμές, αλλά δεν βλέπει ενδείξεις για ένα αυτοτροφοδοτούμενο σπιράλ.
- Για τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις: Πρότεινε -σε σχέση με την επικείμενη αναθεώρηση του Συμφώνου σταθερότητας – τη μείωση του αριθμού των ρητρών εξαίρεσης από τον κανόνα του ελλείμματος και τη ανάληψη της εποπτεία από ένα πολιτικά ανεξάρτητο όργανο, όπως ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας (ΕΜΣ).
Όπως δήλωσε χαρακτηριστικά, πως «εάν οι ενέργειες των επιχειρήσεων, των εργαζομένων ή των κυβερνήσεων ανεβάζουν τον πληθωρισμό, τότε το Ευρωσύστημα πρέπει να γίνει πιο περιοριστικό για να το αντιμετωπίσει».
Ο ίδιος συμπλήρωσε πως «αντίθετα, σε ένα περιβάλλον υψηλού πληθωρισμού, εάν η συμπεριφορά των άλλων οικονομικών παραγόντων είναι αποπληθωριστική, τότε η νομισματική πολιτική μπορεί να είναι λιγότερο περιοριστική για να πετύχει τον στόχο της διατήρησης της σταθερότητας των τιμών. Ή, για να το θέσουμε λίγο πιο ωμά: Όσο καλύτερα συμπεριφέρονται οι άλλοι οικονομικοί παράγοντες, τόσο πιο εύκολο είναι το έργο μας και τόσο μικρότερες οι οικονομικές παρενέργειες».
Τα μηνύματα Νάγκελ
Σε σχέση με τις επιχειρήσεις, ο Νάγκελ δήλωσε πως «τα κέρδη έχουν ήδη συμβάλλει σημαντικά λιγότερο στον εγχώριο πληθωρισμό το δεύτερο τρίμηνο του 2023 απ' ό,τι τα προηγούμενα τρίμηνα. Ως εκ τούτου, αναμένω ότι τα κέρδη των επιχειρήσεων θα συγκροτηθούν τα επόμενα τρίμηνα και θα απορροφήσουν μέρος των πρόσφατων ισχυρών αυξήσεων των μισθών. Αντίθετα, αν τα κέρδη αυξάνονταν έντονα, ο υψηλός πληθωρισμός θα ήταν πιο επίμονος. Και αυτό θα καλούσε το Ευρωσύστημα να αναλάβει δράση».
Σε σχέση με τους εργαζομένους, ο επικεφαλής της Bundesbank, τόνισε πως «επί του παρόντος, αναμένουμε ότι οι αυξήσεις των μισθών θα έχουν κάποιες επιπτώσεις στις τιμές. Αλλά δεν βλέπουμε ενδείξεις για ένα αυτοτροφοδοτούμενο σπιράλ. Θα συνεχίσουμε να παρακολουθούμε προσεκτικά κατά πόσον η συμπεριφορά των τιμών και των μισθών θα ομαλοποιηθεί και θα ευθυγραμμιστεί περισσότερο με τον στόχο μας για τον πληθωρισμό. Διαφορετικά - όπως ίσως έχετε ήδη μαντέψει - το Ευρωσύστημα θα κληθεί να αναλάβει δράση».
Αναφορικά με τις κυβερνήσεις των κρατών – μελών της ευρωζώνης, ο Γερμανός κεντρικός τραπεζίτης, ανέφερε πως:
- «Πρώτον, στο σημερινό περιβάλλον υψηλού πληθωρισμού, η δημοσιονομική πολιτική πρέπει να είναι περιοριστική. Η επεκτατική δημοσιονομική πολιτική θα μπορούσε να τονώσει τη συνολική ζήτηση και να αυξήσει τις υφιστάμενες πληθωριστικές πιέσεις. Επομένως, χαίρομαι που βλέπω τους δείκτες των ελλειμμάτων να μειώνονται στη ζώνη του ευρώ. Σε πολλές περιπτώσεις, αυτό σχετίζεται με τη σταδιακή κατάργηση των μέτρων αντιμετώπισης της κρίσης». Ο ίδιος σημείωσε πως βλέπει «τον κίνδυνο να κερδίσει έδαφος μια υποκείμενη επεκτατική τάση».
- «Δεύτερον, τα δημόσια οικονομικά πρέπει να είναι υγιή. Αυτή δεν είναι μόνο μια διαχρονική απαίτηση, αλλά και πολύ επίκαιρη. Οι χώρες πρέπει να ανασυγκροτήσουν τα δημοσιονομικά αποθεματικά για να προετοιμαστούν για μελλοντικές κρίσεις και μελλοντικές ανάγκες δαπανών για την αντιμετώπιση της κλιματικής μετάβασης, των δημογραφικών προκλήσεων και των αυξανόμενων γεωπολιτικών συγκρούσεων. Οι δημοσιονομικοί κανόνες είναι το κλειδί για τη διασφάλιση υγιών δημόσιων οικονομικών.
Στην Ευρώπη, αυτοί οι δημοσιονομικοί κανόνες ορίζονται στο Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης. Δυστυχώς, ο τρόπος με τον οποίο αντιμετωπίστηκε το Σύμφωνο στο παρελθόν ήταν ανεπαρκής: δεν απέτρεψε την αύξηση των υψηλών και αυξανόμενων ποσοστών χρέους. Η πρόσφατη πρόταση μεταρρύθμισης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής δεν βελτιώνει την υφιστάμενη κατάσταση: προσφέρει μεγάλο περιθώριο ερμηνείας και διακριτικής ευχέρειας. Και αυτό απειλεί να αποδυναμώσει ακόμη περισσότερο το δεσμευτικό αποτέλεσμα των δημοσιονομικών κανόνων», τόνισε ο Νάγκελ.
Ο ίδιος τόνισε πως βλέπει δύο κύριους τομείς για βελτίωση:
1. «Ο αριθμός των ρητρών εξαίρεσης θα πρέπει να μειωθεί σημαντικά. Επειδή η ύπαρξη πολλών παραθύρων ενέχει τον κίνδυνο να αμβλύνει τους στόχους εξυγίανσης. Αντίθετα, χρειαζόμαστε συγκεκριμένα, αδιαπραγμάτευτα ελάχιστα πρότυπα».
2. «Η εποπτεία των δημόσιων οικονομικών θα μπορούσε να ανατεθεί σε ένα ανεξάρτητο όργανο, όπως ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας (ΕΜΣ). Διότι με την "αποπολιτικοποίηση" της διαδικασίας επιτήρησης θα μπορούσε να βελτιωθεί η συμμόρφωση».
