Πιστώσεις για την υγεία συνολικού ύψους 12,826 δισ. ευρώ προβλέπει η Εισηγητική Έκθεση για τον Προϋπολογισμό του 2024, ήτοι αυξημένες κατά 897 εκατ. ευρώ, σε σχέση με την αντίστοιχη πρόβλεψη για το 2023 (11,929 δισ.).
Στον τακτικό προϋπολογισμό του Υπουργείου Υγείας έχουν προβλεφθεί πιστώσεις ύψους 5.705 εκατ. ευρώ, αυξημένες κατά 928,5 εκατ. ευρώ σε σχέση με τον αρχικό προϋπολογισμό του τρέχοντος έτους ( 4.776,4 εκατ.) και κατά 250 εκατ. ευρώ σε σχέση με τις εκτιμήσεις του 2023.
Το γεγονός αυτό αποδίδεται κατά κύριο λόγο στις αυξημένες κατά 414 εκατ. ευρώ, σε σχέση με τις εκτιμήσεις, επιχορηγήσεις συνολικού ύψους 2.594 εκατ. ευρώ προς τα νοσοκομεία, την Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας (ΠΦΥ) και την Εθνική Κεντρική Αρχή Προμηθειών Υγείας (ΕΚΑΠΥ) για την αγορά φαρμακευτικού και λοιπού υγειονομικού υλικού, την παροχή υπηρεσιών, την κάλυψη της μισθοδοσίας του επικουρικού προσωπικού καθώς και για την αποπληρωμή μέρους των απλήρωτων υποχρεώσεων παρελθόντων ετών. Επίσης, στην αύξηση της δαπάνης για αποδοχές των εργαζόμενων, λόγω της εφαρμογής από 01.01.2024 του αναμορφωμένου μισθολογίου των υπαλλήλων του δημόσιου τομέα.
Οι δαπάνες του Προγράμματος Δημόσιων Επενδύσεων (ΠΔΕ) έτους 2024 προβλέπεται να ανέλθουν στα 66 εκατ. ευρώ. Επιπλέον, θα διατεθεί από το Ταμείο Ανάκαμψης & Ανθεκτικότητας (ΤΑΑ) ποσό ύψους 256 εκατ. ευρώ για τη χρηματοδότηση δράσεων του φορέα, στις οποίες περιλαμβάνονται η ενίσχυση του δικτύου παροχής υπηρεσιών ψυχικής υγείας από το Δημόσιο με καθολική δωρεάν πρόσβαση, η υλοποίηση δράσεων αντιμετώπισης των μακροπρόθεσμων συνεπειών της πανδημίας Covid-19 (long Covid-effect) στην ψυχική υγεία, η υλοποίηση του Προγράμματος Πρόληψης της Δημόσιας Υγείας «Σπύρος Δοξιάδης», η μεταρρύθμιση του μηχανισμού αυτόματης επιστροφής (clawback) φαρμακευτικής δαπάνης και δαπάνης υπηρεσιών υγείας και ο εξορθολογισμός της φαρμακευτικής δαπάνης, η αναβάθμιση των Τμημάτων Επειγόντων Περιστατικών και η ανέγερση νέων κτηρίων.
Επίσης, ενισχύεται ο ΕΟΠΥΥ, προκειμένου να ολοκληρώσει ψηφιακά το σύνολο των υπηρεσιών που εκτελεί και να είναι σε θέση να παρακολουθεί σε πραγματικό χρόνο τις πράξεις που υποβάλλονται, να ελέγχει και να εγκρίνει δαπάνες.
Νοσοκομεία και Πρωτοβάθμια Φροντίδα
Τα δημόσια νοσοκομεία και το σύστημα ΠΦΥ για το έτος 2024, προβλέπεται να παρουσιάσουν θετικό δημοσιονομικό αποτέλεσμα, ύψους 219 εκατ. ευρώ, εμφανίζοντας βελτίωση κατά 347 εκατ. ευρώ σε σχέση με το αντίστοιχο εκτιμώμενο μέγεθος για το 2023.
Τα συνολικά έσοδα προβλέπεται να ανέλθουν σε 4.355 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας αύξηση σε σχέση με το 2023 κατά 490 εκατ. ευρώ, αντικατοπτρίζοντας τη σχεδόν ισόποση ενίσχυση των μεταβιβάσεων από τον κρατικό προϋπολογισμό ύψους 481 εκατ. ευρώ που προορίζεται για:
- την κάλυψη των αυξημένων λειτουργικών αναγκών των νοσοκομείων και της ΠΦΥ που προκύπτουν από την αύξηση των τιμών στα αγαθά και τις υπηρεσίες εξαιτίας της ενεργειακής κρίσης,
- την ανάγκη ανταπόκρισης των υγειονομικών υπηρεσιών στην απαίτηση για πρόσβαση των ασθενών σε νέες αποτελεσματικές θεραπείες,
- τη χρηματοδότηση επενδύσεων
- την κάλυψη μέρους των απλήρωτων υποχρεώσεων προς τρίτους προηγούμενων οικονομικών ετών.
Mέρος των ανωτέρω μεταβιβάσεων, ύψους 419 εκατ. ευρώ, προβλέπεται να κατευθυνθεί προς την ΕΚΑΠΥ, η οποία έχει αναλάβει να διενεργεί ένα μέρος των προμηθειών φαρμάκων των δημόσιων νοσοκομείων με στόχο τον εξορθολογισμό της δαπάνης, την κεντρική διαχείριση των παραγγελιών, τη μείωση του χρόνου πληρωμής των προμηθευτών και τη συνακόλουθη αποκλιμάκωση των ληξιπρόθεσμων οφειλών των νοσοκομείων. Για τον λόγο αυτό, το ισοζύγιο της ΕΚΑΠΥ περιλαμβάνεται πλέον στο αποτέλεσμα κατά ESA των νοσοκομείων – ΠΦΥ και όχι σε εκείνο των νομικών προσώπων.
Επισημαίνεται ότι στο ύψος των μεταβιβάσεων από τον τακτικό προϋπολογισμό για το έτος 2024 έχουν προβλεφθεί 216 εκατ. ευρώ για την κάλυψη των δαπανών μισθοδοσίας του επικουρικού προσωπικού, που προσλήφθηκε ή εξακολουθεί να υπηρετεί λόγω παράτασης των συμβάσεών του για την αντιμετώπιση της πανδημίας Covid-19.
Τα έξοδα, σε δεδουλευμένη βάση, προβλέπεται να ανέλθουν σε 4.135 εκατ. ευρώ και να είναι αυξημένα σε σχέση με το 2023 κατά 142 εκατ. ευρώ, κυρίως εξαιτίας της προβλεπόμενης αύξησης των επενδυτικών δαπανών κατά 71 εκατ. ευρώ και των δαπανών για αγορά αγαθών και υπηρεσιών κατά 58 εκατ. ευρώ.
Τέλος, όπως επισημαίνεται στην Έκθεση, το επιτρεπόμενο όριο της φαρμακευτικής δαπάνης των δημόσιων νοσοκομείων σε δεδουλευμένη βάση είναι αυξημένο για το έτος 2024 σε σχέση με το 2023, καθώς έχει αναπροσαρμοστεί βάσει της προβλεπόμενης κατ’ έτος μεταβολής του πραγματικού ΑΕΠ σε σταθερές τιμές (άρθρο 25 του ν.4549/2018, Α’ 105) και διαμορφώνεται σε 553 εκατ. ευρώ (έναντι 537 εκατ. ευρώ για το 2023).
Εθνικός Οργανισμός Παροχής Υπηρεσιών Υγείας (ΕΟΠΥΥ)
Το ισοζύγιο κατά ESA του ΕΟΠΥΥ για το οικονομικό έτος 2024 εκτιμάται ότι θα ανέλθει σε πλεόνασμα ύψους 445 εκατ. ευρώ, έναντι του πλεονάσματος ύψους 368 εκατ. ευρώ, που εκτιμάται για το 2023, ενώ τα έσοδα του φορέα σε ταμειακή βάση προβλέπεται να παρουσιάσουν αύξηση ύψους 416 εκατ. ευρώ .
Πιο συγκεκριμένα, τα έσοδα από ασφαλιστικές εισφορές, συμπεριλαμβανομένων των εσόδων από ρυθμίσεις οφειλών, προβλέπεται να είναι αυξημένα κατά 200 εκατ. ευρώ σε σχέση με το τρέχον έτος, ενώ αύξηση κατά 217 εκατ. ευρώ παρουσιάζεται και στις μεταβιβάσεις από τον κρατικό προϋπολογισμό.
Ειδικότερα, οι μεταβιβάσεις του τακτικού προϋπολογισμού προβλέπεται να παρουσιάσουν αύξηση κατά 92 εκατ. ευρώ, καθώς ενσωματώνουν την πρόβλεψη πιστώσεων για την κάλυψη της πιθανής αύξησης του ορίου της φαρμακευτικής δαπάνης για το έτος 2024 (παρ.3 και 4 του άρθρου 25 του ν.4549/2018). Αυξημένες κατά 125 εκατ. ευρώ προβλέπονται και οι μεταβιβάσεις από το ΤΑΑ και από το ΠΔΕ, για την υλοποίηση νέων και συνεχιζόμενων έργων και προγραμμάτων, όπως η κάλυψη της δαπάνης συμψηφισμού της αυτόματης επιστροφής (clawback) φαρμακευτικής δαπάνης με ποσοστά επί των δαπανών έρευνας και ανάπτυξης και των δαπανών επενδυτικών σχεδίων ανάπτυξης προϊόντων ή υπηρεσιών ή γραμμών παραγωγής, η διενέργεια προληπτικών εξετάσεων για διάφορες μορφές καρκίνου, o ψηφιακός μετασχηματισμός του ΕΟΠΥΥ, η ενεργειακή αναβάθμιση των κτιριακών υποδομών κ.α.
Αντίστοιχα, οι δαπάνες προβλέπεται να παρουσιάσουν αύξηση κατά 202 εκατ. ευρώ σε σχέση με το 2023 και να διαμορφωθούν σε 6.592 εκατ. ευρώ.
Ειδικότερα, αυξημένες κατά 153 εκατ. ευρώ σε σχέση με το 2023 προβλέπονται η φαρμακευτική δαπάνη και η δαπάνη παροχών υγείας, στο πλαίσιο της συνεχιζόμενης προσπάθειας για την κάλυψη της αυξημένης ζήτησης για υπηρεσίες υγειονομικής περίθαλψης.
Επίσης, στο πλαίσιο της προσπάθειας εξορθολογισμού της δαπάνης και της μείωσης του clawback, έχουν προβλεφθεί δαπάνες για την υλοποίηση real time ελέγχων στις συμβεβλημένες με τον ΕΟΠΥΥ ιδιωτικές δομές υγείας καθώς και για την υλοποίηση δράσεων που στοχεύουν στη βελτίωση των παρεχόμενων υπηρεσιών προς τους πολίτες, όπως ενδεικτικά η αποστολή κατ’ οίκον φαρμακευτικών σκευασμάτων για τη θεραπεία σοβαρών ασθενειών (άρθρο 15 του ν.5057/2023, Α’ 164).
Παράλληλα, επιδιώκεται η μείωση του ύψους των απλήρωτων υποχρεώσεων του Οργανισμού προς τρίτους, μέσω της επιτάχυνσης του συμψηφισμού υποχρεώσεων με οφειλόμενα ποσά από τους μηχανισμούς αυτόματων επιστροφών και εκπτώσεων (clawback και rebate).
Τέλος, όπως σημειώνεται στην Έκθεση, τα επιτρεπόμενα όρια της φαρμακευτικής δαπάνης και της δαπάνης για παροχές υγείας σε δεδουλευμένη βάση είναι αυξημένα για το έτος 2024 σε σχέση με το 2023, καθώς έχουν αναπροσαρμοστεί βάσει της προβλεπόμενης κατ’ έτος μεταβολής του πραγματικού ΑΕΠ σε σταθερές τιμές (άρθρο 25 του ν.4549/2018).
Κατά συνέπεια:
• το όριο της φαρμακευτικής δαπάνης για το 2023 ανέρχεται σε 2.125 εκατ. ευρώ, ενώ για το 2024 διαμορφώνεται σε 2.187 εκατ. ευρώ, ενδέχεται δε να αναπροσαρμοστεί με βάση τα προβλεπόμενα στην παρ.3 του άρθρου 25 του ν.4549/2018 και
• το επιτρεπόμενο όριο δαπάνης παρόχων υγείας σε δεδουλευμένη βάση ανέρχεται σε 1.590 και 1.627 εκατ. ευρώ για τα έτη 2023 και 2024, αντίστοιχα.
