Το ηλιέλαιο εξαφανίστηκε από τα ράφια των σούπερ μάρκετ όταν η Ρωσία εισέβαλε στην Ουκρανία, γεγονός που οδήγησε στην εκτόξευση των τιμών. Μετά από δύο χρόνια, τα αποθέματα στην αγορά είναι μεγάλα, ωστόσο οι βιομηχανικοί αγοραστές παραμένουν επιφυλακτικοί.
Μετά τον άμεσο αντίκτυπο του πολέμου, που είδε τις τιμές να αυξάνονται πάνω από τα 2.300 δολάρια ανά μετρικό τόνο, οι αγρότες στην Ουκρανία πήγαν κόντρα στις εκτιμήσεις, καλλιεργώντας μεγαλύτερες σοδειές από το αναμενόμενο, εν μέσω πολέμου.
Όπως αναφέρει το Bloomberg, τα υψηλότερα κέρδη από την καλλιέργεια των σπόρων έχουν διώξει τους αγρότες από το σιτάρι, ενώ σε συνδυασμό με τις μεγάλες σοδειές, η παραγωγή ηλιέλαιου αναμένεται να σημειώσει ρεκόρ.
«Οι σπόροι είναι πιο κερδοφόροι, με τα περιθώρια κέρδους να είναι μεγαλύτερα από το σιτάρι και το καλαμπόκι» σύμφωνα τον γενικό διευθυντή της συμβουλευτικής UkrAgroConsult Sergey Feofilov.
Η προσφορά βρίσκεται στο peak της, καθώς ο θερισμός στην Ουκρανία, τον δεύτερο πλέον μεγαλύτερο παραγωγό του κόσμου, έχει μόλις τελειώσει.
Ωστόσο, ακόμα κι αν οι τιμές βρίσκονται σχεδόν στο ήμισυ από τα προ πολέμου επίπεδα, οι αναμνήσεις από το σοκ της προηγούμενης χρονιάς, «επικρέμαται» πάνω από την αγορά. Οι παραγωγοί τροφίμων, από τσιπς μέχρι μπισκότα, αναγκάστηκαν να αλλάξουν τις συνταγές τους, καθώς έψαξαν εναλλακτικές λύσεις, περιορίζοντας το ηλιέλαιο.
«Αν και το ηλιέλαιο είναι φθηνότερο, δεν είναι ακόμα τόσο φθηνό για τόσο μεγάλο διάστημα ώστε να τους τραβήξει πίσω» σχολιάζει ο Hiten Patel της σουηδικής εταιρείας ΑΑΚ. «Οι εναλλακτικές είναι εδώ και θα μείνουν. Αυτό εξηγεί γιατί οι τιμές του ηλιέλαιου έχουν μειωθεί και δεν βλέπουμε να γίνεται μία μεγάλη επιστροφή» συμπληρώνει.
Ενώ η Ουκρανία πάσχισε να μεταφέρει με πλοία ηλιέλαιο όταν τα λιμάνια της ήταν μπλοκαρισμένα τις πρώτες εβδομάδες μετά την εισβολή, πλέον έχει βρει εναλλακτικές διαδρομές για να προχωρά σε εξαγωγές μέσω δρόμων, ποταμών και σιδηρόδρομων.
Η παγκόσμια παραγωγή αναμένεται να φτάσει τα 22 εκατομμύρια μετρικούς τόνους τη χρονιά θερισμού του 2023, σύμφωνα με προβλέψεις του Αμερικανικού Υπουργείου Γεωργίας. Αυτό θα είναι το υψηλότερο ρεκόρ από την δεκαετία του 1960.
Η κάμψη στις τιμές του φυτικού έλαιου, που χρησιμοποιείται για μαγείρεμα και σε πολλά συσκευασμένα τρόφιμα, βοήθησε στον μετριασμό του πληθωρισμού των τροφίμων, προσφέροντας λίγη ανακούφιση στους καταναλωτές που δυσκολεύονται να τα φέρουν βόλτα με την ακρίβεια.
Ωστόσο οι βιομηχανικοί πελάτες ίσως έχουν δίκιο που είναι πιο επιφυλακτικοί, αφού το outlook για το 2024 είναι πιο περίπλοκο.
Οι τιμές αναμένεται να σκαρφαλώσουν καθώς η παραγωγή στην Ουκρανία είναι απίθανο να είναι το ίδιο καλή, ενώ το κόστος ασφάλισης των πλοίων έχει αυξηθεί, σύμφωνα με τον Gnanasekar Thiagarajan, διευθυντή των εμπορικών στρατηγικών της Kaleesuwari Intercontinental.
Την ίδια στιγμή, ο πόλεμος συνεχίζει να «στραγγίζει» τα οικονομικά των αγροτών στην χώρα, ενώ η απειλή των απεργιών των Ρώσων σε πλοία που μεταφέρουν ουκρανικά εμπορεύματα, έχουν αυξήσει τα κόστη στα logistics.
