Ένα πολύ αυστηρό πλαίσιο λειτουργίας, με ισχυρές ρυθμίσεις εταιρικής διακυβέρνησης και αυστηρά συστήματα εσωτερικού ελέγχου, θα διέπει τις εταιρείες διαχείρισης απαιτήσεων από δάνεια και πιστώσεις (ΕΔΑΔΠ) που θα ανανεώσουν την αδειοδότησή τους από την Τράπεζα της Ελλάδος.
Σύμφωνα με πληροφορίες του insider.gr, η Πράξη Εκτελεστικής Επιτροπής της ΤτΕ για τις νέες προϋποθέσεις αδειοδότησης αναρτήθηκε σε ΦΕΚ την περασμένη Παρασκευή 2 Φεβρουαρίου και επιβάλλει στις εταιρείες διαχείρισης, μεταξύ άλλων, καταγεγραμμένες και εγκεκριμένες πολιτικές για τη διαχείριση των χαρτοφυλακίων τους, εκτίμηση των εγγυήσεων από τις εμπράγματες εξασφαλίσεις (ακίνητα) των υπό διαχείριση δανείων, αλλά και συγκεκριμένες απαιτήσεις για τις παρεχόμενες ρυθμίσεις και τη διαχείριση των παραπόνων και των καταγγελιών των πελατών. Στο σκέλος των ρυθμίσεων, επιβάλλεται οι servicers να λαμβάνουν υπόψη την πραγματική χρηματοοικονομική κατάσταση των οφειλετών και να δεσμεύονται ότι εφόσον ο οφειλέτης είναι ευάλωτος, δεν θα προχωρούν σε πλειστηριασμό.
Επιπλέον, προβλέπεται ότι οι εταιρείες που θα θελήσουν να μπουν και στην αναχρηματοδότηση δανείων θα πρέπει να έχουν ελάχιστα κεφάλαια 4,5 εκατ. ευρώ (αντί των 100 χιλ. ευρώ που προβλέπονται για εταιρείες με απλή άδεια διαχείρισης απαιτήσεων), τα οποία θα πρέπει να καλύπτουν καθ' όλη τη διάρκεια της λειτουργίας τους.
Με βάση τα νέα ζητούμενα της ΤτΕ, οι εταιρείες διαχείρισης θα πρέπει να υποβάλουν νέο business plan για το πώς σκοπεύουν να αναπτυχθούν. Μάλιστα, τα κεφάλαια που θα απαιτήσει η ανάπτυξή τους θα πρέπει να τα έχουν καταθέσει εκ των προτέρων, πριν λάβουν την νέα άδεια από την ΤτΕ.
Σημειώνεται ότι όλες οι εταιρείες διαχείρισης θα πρέπει να υποβάλουν νέο φάκελο στην ΤτΕ με όσα ορίζει η Πράξη Εκτελεστικής Επιτροπής μέχρι τις 29 Μαρτίου. Πράγμα που σημαίνει ότι αυτή είναι η καταληκτική ημερομηνία για να έχουν συγκεντρώσει τα απαιτούμενα κεφάλαια και για μελλοντική ανάπτυξή τους. Εναλλακτικά, μέχρι τις 29 Μαρτίου θα πρέπει να συγκαλέσουν γενικές συνελεύσεις που θα λάβουν αποφάσεις για τα κεφάλαια.
Η διαδικασία της αδειοδότησης θα ολοκληρωθεί στις 29 Ιουνίου και αναμένεται να επιφέρει μεγάλο «ξεκαθάρισμα» στο τοπίο των servicers, αφού, με τα νέα δεδομένα, το 1/3 των υφιστάμενων εταιρειών δεν θα μπορέσει να ανανεώσει την άδεια λειτουργίας. Τον βαθμό δυσκολίας εντείνει η υποχρέωση των servicers, που θεσπίστηκε με τον νόμο 5072/2023, να έχουν έτοιμες μέχρι τις 31 Μαρτίου πλατφόρμες ενημέρωσης και επικοινωνίας με τους πελάτες στα πρότυπα του e-banking των τραπεζών.
Σημειώνεται ότι από το 2019 έχουν αδειοδοτηθεί 23 εταιρείες διαχείρισης απαιτήσεων, ωστόσο μόλις 7 διαχειρίζονται δάνεια και οι υπόλοιπες δεν έχουν ουσιαστικά αντικείμενο.
Εταιρική διακυβέρνηση
Το μείζον από τις νέες προϋποθέσεις που θέτει η ΠΕΕ της ΤτΕ για την αδειοδότηση των εταιρειών διαχείρισης είναι οι αυστηροί κανόνες εταιρικής διακυβέρνησης. Προβλέπεται (άρ. 1 παρ. δ) η γνωστοποίηση των στοιχείων ταυτότητας i) των φυσικών ή των νομικών προσώπων που κατέχουν, άμεσα ή έμμεσα, μεμονωμένα ή δρώντας από κοινού με άλλα πρόσωπα ειδική συμμετοχή στην αιτούσα ΕΔΑΔΠ, ii) των φυσικών ή των νομικών προσώπων που, ακόμη και αν δεν καταλαμβάνονται από την ανωτέρω περίπτωση, ασκούν έλεγχο επί της αιτούσας, μέσω έγγραφης ή άλλης συμφωνίας ή από κοινού δράσης, iii) των μελών του Διοικητικού Συμβουλίου, εκ των οποίων τουλάχιστον τα δύο (2) είναι εκτελεστικά και τουλάχιστον το ένα (1) είναι ανεξάρτητο μη εκτελεστικό, iv) του Διευθύνοντος Συμβούλου και του τυχόν Γενικού Διευθυντή ή άλλου διοικητικού στελέχους με αντίστοιχες αρμοδιότητες που του έχουν ανατεθεί από το Διοικητικό Συμβούλιο, αν δεν συμμετέχει σε αυτό, v) των επικεφαλής των κρίσιμων λειτουργιών της αιτούσας. Ως τέτοιοι θεωρούνται: - Ο επικεφαλής της λειτουργίας εσωτερικής επιθεώρησης, - ο επικεφαλής της λειτουργίας διαχείρισης κινδύνων, - ο επικεφαλής της λειτουργίας κανονιστικής συμμόρφωσης, - ο ανώτερος οικονομικός διευθυντής, - τα μέλη της Επιτροπής Ελέγχου, εφόσον έχει συσταθεί, - ο επικεφαλής της λειτουργίας διαχείρισης των δανείων, vi) του αρμόδιου για την τήρηση των διατάξεων της νομοθεσίας σχετικά με την πρόληψη και καταστολή της νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας διευθυντικού στελέχους της αιτούσας, vii) οποιοδήποτε άλλο πρόσωπο που προσδιορίζεται από τις ΕΔΑΔΠ ή την Τράπεζα της Ελλάδος, σύμφωνα με μια προσέγγιση βάσει κινδύνου, ως επικεφαλής κρίσιμων λειτουργιών.
Το business plan
Στην παρ. ε του άρ. 1 γίνεται αναφορά στο business plan που πρέπει να υποβάλουν εκ νέου οι εταιρείες διαχείρισης.
Το επιχειρηματικό πλάνο των λειτουργιών και των στόχων της αιτούσας περιλαμβάνει πλήρη και λεπτομερή περιγραφή των δραστηριοτήτων διαχείρισης πιστώσεων που προτίθεται να παρέχει, της στρατηγικής, των διαθέσιμων πόρων του και του προγράμματος δράσης και ανάπτυξης των εργασιών της κατά τα πρώτα τρία (3) έτη μετά την αδειοδότηση, με αναφορά στο χρονοδιάγραμμα επίτευξης των στόχων της. Το εν λόγω πλάνο στηρίζεται στη διερεύνηση της αγοράς ή των αγορών στις οποίες σκοπεύει να δραστηριοποιηθεί και περιγράφει τις μεθόδους και τον τρόπο δραστηριοποίησης σε αυτήν/αυτές. Στο πλάνο αυτό περιλαμβάνονται ο προσδιορισμός των πηγών άντλησης των κεφαλαίων και πρόβλεψη των εξελίξεων των βασικών λογαριασμών του ισολογισμού, συμπεριλαμβανομένων των ιδίων κεφαλαίων, των αποτελεσμάτων και των ταμειακών ροών κατά τα πρώτα τρία (3) έτη μετά την αδειοδότηση, στοιχεία σχετικά με τη διάρθρωση και τη βάση υπολογισμού της αμοιβής διαχείρισης, καθώς επίσης και πρόβλεψη του συνολικού αριθμού των μελών του προσωπικού.
Οι ρυθμίσεις – Προστασία δανειοληπτών
Στην παρ. στ του άρ. 1 ορίζεται η υποχρέωση της περιγραφής των αποτελεσματικών ρυθμίσεων εταιρικής διακυβέρνησης και των κατάλληλων μηχανισμών εσωτερικού ελέγχου, συμπεριλαμβανομένων των διαδικασιών διαχείρισης των κινδύνων, των συστημάτων λογιστικής παρακολούθησης και ελέγχου και του συστήματος διοικητικής πληροφόρησης (MIS), που, μεταξύ άλλων, διασφαλίζουν τον σεβασμό των δικαιωμάτων των δανειοληπτών και τη συμμόρφωση με τη νομοθεσία που διέπει τις απαιτήσεις από συμβάσεις δανείων και πιστώσεων.
Προβλέπεται (παρ. ζ) επίσης πολιτική που διασφαλίζει συμμόρφωση με τους κανόνες για την προστασία των δανειοληπτών και την αντιμετώπισή τους με δίκαιο και επιμελή τρόπο, μεταξύ άλλων, με το να λαμβάνεται υπόψη η οικονομική κατάστασή τους και ιδιαίτερα χαρακτηριστικά που τυχόν τεκμηριώνουν την ιδιαίτερη οικονομική δυσχέρεια ή/ και τα ειδικά προβλήματα υγείας που αντιμετωπίζουν δανειολήπτες που είναι φυσικά πρόσωπα, σύμφωνα με τις διατάξεις του ανωτέρω Κώδικα Δεοντολογίας.
Εσωτερικός έλεγχος και διαδικασίες
Η ΠΕΕ προβλέπει (αρ. 1 παρ. η) πολιτική και εσωτερικές διαδικασίες για την παρακολούθηση της αποδοτικότητας του υπό διαχείριση χαρτοφυλακίου, με αναφορά σε συγκεκριμένους δείκτες (KPIs), καθώς και τα όργανα της αιτούσας που είναι επιφορτισμένα με την εν λόγω αρμοδιότητα και τη λήψη διορθωτικών μέτρων. Επίσης (παρ. θ) πολιτική και εσωτερικές διαδικασίες που διασφαλίζουν την καταγραφή και τον χειρισμό των παραπόνων και καταγγελιών των δανειοληπτών. Εφόσον η αιτούσα προτίθεται να εισπράττει και να κατέχει χρηματικά ποσά από δανειολήπτες στο πλαίσιο του επιχειρηματικού της μοντέλου, αποδεικτικά στοιχεία για την ύπαρξη χωριστού λογαριασμού σε πιστωτικό ίδρυμα. Επίσης (ιβ) τυχόν συμβάσεις εξωτερικής ανάθεσης δραστηριοτήτων σε τρίτους, (ιγ) περιγραφή της οργανωτικής δομής της αιτούσας καθώς και σχετικά οργανογράμματα όπου εμφανίζεται η θέση, η σύνθεση και η γραμμή αναφοράς των Επιτροπών που έχουν συσταθεί και των προσώπων. Τα οργανογράμματα συνοδεύονται από περιγραφή των καθηκόντων και των αρμοδιοτήτων κάθε τμήματος, Επιτροπής ή συναφούς διαρθρωτικού πλαισίου με αναφορά στον αριθμό των ατόμων που απασχολούνται. (ιδ) Ανάλυση της δομής του ομίλου στον οποίο τυχόν ανήκει η αιτούσα. ιε) Περιγραφή της υποδομής πληροφορικής και αυτοτελής καταγεγραμμένη Πολιτική Ασφάλειας Πληροφοριών που καλύπτει τις επιχειρησιακές ανάγκες και τη συγκεκριμένη υποδομή πληροφορικής της αιτούσας. ιστ) Υπεύθυνη δήλωση των προσώπων ότι δεν υφίστανται επαγγελματικές ή συγγενικές σχέσεις μεταξύ των εν λόγω προσώπων και οποιωνδήποτε άλλων προσώπων που κατέχουν υψηλά πολιτικά αξιώματα ή υψηλές διοικητικές θέσεις στην εποπτεύουσα αρχή, ώστε να παρεμποδίζεται η αποτελεσματική διεξαγωγή εποπτείας. ιζ) Καταγεγραμμένη πολιτική για την εξωτερική ανάθεση δραστηριοτήτων σε τρίτους, συμπεριλαμβανομένων πληροφοριών σχετικά με τις δραστηριότητες που προτίθενται να ανατεθούν σε τρίτους (όροι εξωτερικής ανάθεσης, εγκριτική διαδικασία ανάθεσης, αξιολόγηση κινδύνων). ιη) Καταγεγραμμένη πολιτική αποδοχών που περιλαμβάνει καθορισμό των αρμοδιοτήτων του Διοικητικού Συμβουλίου αναφορικά με την υιοθέτηση της πολιτικής, την επίβλεψη του καθορισμού των αμοιβών της Διοίκησης, περιγραφή της δομής των αμοιβών (μεταβλητές/ σταθερές), καθορισμό ανώτατου ορίου μεταβλητών αποδοχών και σύνδεσή του με τους χρηματοοικονομικούς και επιχειρηματικούς στόχους (KPIs).
Όπως προβλέπεται, τέλος, κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο που έχει αποφασίσει να παύσει να κατέχει, άμεσα ή έμμεσα, ειδική συμμετοχή σε ΕΔΑΔΠ, γνωστοποιεί στην Τράπεζα της Ελλάδος γραπτώς την απόφασή του πριν από τη διάθεση της συμμετοχής, αναφέροντας το ύψος της σχετικής συμμετοχής που τυχόν προτίθεται να διατηρήσει. Το ίδιο ισχύει και για κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο που έχει αποφασίσει να μειώσει την ειδική συμμετοχή του ούτως ώστε η αναλογία επί του εταιρικού κεφαλαίου ή των δικαιωμάτων ψήφου να μειωθεί κάτω από το 10%, 20%, το 30% ή το 50% ή ώστε η ΕΔΑΔΠ να πάψει να είναι θυγατρική του επιχείρηση.
Δείτε αναλυτικά την Πράξη Εκτελεστικής Επιτροπής της ΤτΕ στη δεξιά στήλη «Σχετικά Αρχεία».
