«Πράσινο φως» από το Ευρωκοινοβούλιο για τους νέους δημοσιονομικούς κανόνες που θα διέπουν τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Σύμφωνα με τη σχετική ανακοίνωση, οι ευρωβουλευτές συμφώνησαν νωρίς το Σάββατο να δώσουν μια «πρώτη έγκριση για μια ανανέωση της οικονομικής διακυβέρνησης της ΕΕ, καθιστώντας την πιο σαφή, φιλική προς τις επενδύσεις, πιο προσαρμοσμένη στην κατάσταση της κάθε χώρας και πιο ευέλικτη».
Η προσωρινή συμφωνία για την οριστικοποίησή της θα τεθεί σε ψηφοφορία τόσο στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο όσο και στο Ευρωκοινοβούλιο. Μόλις εγκριθούν, οι κανόνες θα τεθούν σε ισχύ πολύ σύντομα μετά τη δημοσίευσή τους στην Επίσημη Εφημερίδα της ΕΕ. Τα πρώτα εθνικά σχέδια θα πρέπει να υποβληθούν από κάθε κράτος μέλος έως τις 20 Σεπτεμβρίου 2024.
Υπενθυμίζεται ότι το πρώτο βήμα για την αναθεώρηση του δημοσιονομικού πλαισίου της ΕΕ, έγινε με την συμφωνία των Ευρωπαίων ΥΠΟΙΚ στο ECOFIN του περασμένου Δεκεμβρίου.
Βασικό χαρακτηριστικό των συμφωνηθέντων, η μεγαλύτερη ευελιξία για τις δημοσιονομικές προσαρμογές, ενώ το Βερολίνο πέτυχε να εισαγάγει διασφαλίσεις για την κοινή μείωση του χρέους και τη δημιουργία αποθεμάτων ασφαλείας για την απορρόφηση μελλοντικών κραδασμών.
Ενώ οι παλιοί κανόνες απαιτούσαν τα κράτη μέλη με υψηλά επίπεδα χρέους να μειώνουν το χρέος τους κάθε χρόνο κατά το 1/20 της υπέρβασης του 60% του ΑΕΠ, οι νέοι κανόνες απαιτούν τουλάχιστον 1% ΑΕΠ ετησίως μείωση του χρέους κατά μέσο όρο.
Επίσης, το νέο σύμφωνο δίνει έμφαση στο γεγονός ότι τα κράτη μέλη θα πρέπει να εξυγιάνουν τα δημοσιονομικά τους, παράλληλα με μεγάλες επενδύσεις για να στραφούν από τα ορυκτά καύσιμα στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, κι ως εκ τούτου παρέχεται περισσότερος χρόνος για εξυγίανση σε αντάλλαγμα για μεταρρυθμίσεις και επενδύσεις.
Αναλυτικά, οι νέοι κανόνες υπαγορεύουν:
-Οι χώρες με χρέος άνω του 90% του ΑΕΠ πρέπει να το περιορίσουν κατά 1 ποσοστιαία μονάδα του ΑΕΠ κατά τη διάρκεια μιας περιόδου προσαρμογής, ενώ οι χώρες με χρέος μεταξύ 60% και 90% θα πρέπει να καταβάλουν το ήμισυ αυτής της προσπάθειας
-Τα κράτη μέλη θα πρέπει να δημιουργήσουν ένα δημοσιονομικό απόθεμα 1,5% του ΑΕΠ κάτω από το υποχρεωτικό όριο του 3%. Για τη δημιουργία αυτού του αποθέματος, η ετήσια προσαρμογή θα πρέπει να είναι 0,4% του ΑΕΠ, το οποίο θα μπορούσε να μειωθεί στο 0,25% του ΑΕΠ σε περίπτωση παράτασης της περιόδου προσαρμογής
-Οι κυβερνήσεις θα έχουν τη δυνατότητα να αποκλίνουν από την πορεία των καθαρών δαπανών κατά 0,3% του ΑΕΠ ετησίως και 0,6% του ΑΕΠ σωρευτικά κατά την περίοδο παρακολούθησης
-Οι χώρες θα μπορούν να επεκτείνουν την περίοδο προσαρμογής από τέσσερα χρόνια σε επτά χρησιμοποιώντας επενδύσεις και μεταρρυθμίσεις που περιλαμβάνονται στα σχέδιά τους για την ανάκαμψη από την πανδημία
-Για τις χώρες που παραβιάζουν τους κανόνες για το έλλειμμα που πρέπει να καταβάλλουν ετήσια δημοσιονομική προσπάθεια μισής μονάδας του ΑΕΠ, οι αυξημένες πληρωμές τόκων θα εξαιρεθούν από τον υπολογισμό το 2025-27.
-Παραμένουν τα όρια 3% του ΑΕΠ για το έλλειμμα και 60% του ΑΕΠ για το χρέος.
-Οι νέοι κανόνες παρέχουν επίσης ειδική μεταχείριση στις αμυντικές δαπάνες, και επικεντρώνονται στις καθαρές δαπάνες και όχι στο διαρθρωτικό ή ονομαστικό έλλειμμα του προϋπολογισμού, καθώς οι καθαρές δαπάνες είναι άμεσα υπό τον έλεγχο της κυβέρνησης.
