Διαχειρίσιμες είναι μέχρι τώρα οι επιπτώσεις της κρίσης στην Ερυθρά Θάλασσα στο διεθνές εμπόριο αλλά και την βιομηχανική παραγωγή της Ευρώπης. Όμως, τα αυξημένα κόστη μεταφοράς που φέρνουν οι αναδρομολογήσεις πλοίων γύρω από την Αφρική αναμένεται να φέρουν νέες ανοδικές πιέσεις στον πληθωρισμό, αν και αυτές θα είναι περιορισμένες, εκτιμά η Κομισιόν στις χειμερινές προβλέψεις της για την ευρωπαϊκή οικονομία.
Όπως αναφέρεται σε ειδική ανάλυση των ενδιάμεσων χειμερινών προβλέψεων της Κομισιόν για τις επιπτώσεις της κρίσης στην Ερυθρά, αναλυτές του ιδιωτικού τομέα εκτιμούν πως οι ανοδικές πιέσεις στον πληθωρισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα κινηθούν σε ένα εύρος 0,2 – 0,3 ποσοστιαίων μονάδων. Σύμφωνα με την Κομισιόν, αυτό είναι ένα πολύ πιθανό σενάριο και αυτό γιατί τα αυξημένα κόστη που φέρνουν τα μακρύτερα ταξίδια από την Ασία στην Ευρώπη λόγω του περίπλου της Αφρικής αντισταθμίζονται από την κανονικοποίηση των ναύλων λόγω της υπερπροσφοράς πλοίων και containers.
Η μετακύλιση του αυξημένου κόστους μεταφορών αναμένεται να γίνει πιο έντονα ορατή το δεύτερο τρίμηνο της χρονιάς και αφού έχουν κλείσει τα ετήσια συμβόλαια με τις ναυτιλιακές εταιρείες. Οι επιπτώσεις μπορεί να είναι εντονότερες σε τομείς που εξαρτώνται σε μεγαλύτερο βαθμό από τις εισαγωγές, κυρίως τα βιομηχανικά αγαθά και συγκεκριμένες κατηγορίες τροφίμων, εκτιμά ακόμη η Κομισιόν.
Ο μεγάλος αστερίσκος
Οι παραπάνω εκτιμήσεις έρχονται με ένα σημαντικό αστερίσκο. Όπως σημειώνεται οι ανοδικές πιέσεις στον πληθωρισμό μπορεί να ενταθούν αν τα κόστη μεταφοράς παραμείνουν σε υψηλά επίπεδα για μεγάλο χρονικό διάστημα και αν η παγκόσμια ζήτηση αυξηθεί με μεγαλύτερο βαθμό απ’ όσο αναμένεται. Ακόμη, η περαιτέρω κλιμάκωση των εντάσεων στη Μέση Ανατολή μπορεί να βάλει σε κίνδυνο της προοπτικές της ευρωπαϊκής οικονομίας, ειδικά αν ξεκινήσουν να επηρεάζονται οι προμήθειες ενέργειας, οδηγώντας σε αύξηση των τιμών του πετρελαίου και του φυσικού αερίου.
Η κατάσταση σήμερα
Πώς όμως έχει η κατάσταση σήμερα; Οι επιθέσεις των ανταρτών Χούθι σε πλοία στην Ερυθρά Θάλασσα διαταράσσουν μια από τις μεγαλύτερες ναυτιλιακές διαδρομές για την παγκόσμια οικονομία, επηρεάζοντας τους χρόνους παραδόσεων, τα κόστη μεταφοράς και το σύνολο της εφοδιαστικής αλυσίδας.
Περίπου το 12% του όγκου του διεθνούς εμπορίου περνά από την Ερυθρά Θάλασσα και τη Διώρυγα του Σουέζ. Μεταξύ άλλων το ποσό αυτό αφορά το 30% των container, το 12% του πετρελαίου που μεταφέρεται διά θαλάσσης, το 8% του υγροποιημένου φυσικού αερίου και το 8% των σιτηρών. Το 2022 περίπου το 23% όλων των ευρωπαϊκών εισαγωγών προήλθε από την Ασία μέσω πλοίων, τα περισσότερα εκ των οποίων ταξίδεψαν μέσω της Ερυθράς Θάλασσας.
Από την έναρξη των επιθέσεων στην Ερυθρά στις 19 Οκτωβρίου 2023 έως τα τέλη Ιανουαρίου οι όγκοι των μεταφερόμενων προϊόντων μέσω της Ερυθράς Θάλασσας υποχώρησαν κατά 70%, ενώ οι όγκοι των προϊόντων γύρω από το Ακρωτήριο της Καλής Ελπίδας αυξήθηκαν κατά 30%. Ο χρόνος μεταφοράς προϊόντων από την Ασία στην Ευρώπη αυξήθηκε κατά 10-15 ημέρες και τα κόστη μεταφοράς containers σε διάφορες διαδρομές Κίνας – Ευρώπης αυξήθηκαν κατά 400%.
Περιορισμένες οι επιπτώσεις
Όμως οι επιπτώσεις στην αγορά commodities μέχρι στιγμής είναι περιορισμένες, αναφέρει η έκθεση της Κομισιόν. Η αύξηση της παραγωγής από παραγωγούς εκτός του OPEC και τα υψηλά αποθέματα των ΗΠΑ σε αργό, υπερισχύουν έναντι των διαταραχών στις μεταφορές κρατώντας τις τιμές χαμηλά. Το ίδιο συμβαίνει και στο φυσικό αέριο, όπου τα αυξημένα αποθέματα και η περιορισμένη ζήτηση στην ΕΕ εξακολουθούν να σπρώχνουν τις τιμές χονδρικής προς τα κάτω. Οι τιμές των τροφίμων και των μετάλλων επίσης βρίσκονται υπό έλεγχο λόγω της μειωμένης ζήτησης.
H Κομισιόν σημειώνει ακόμη πως η αγορά είναι πλέον πολύ διαφορετική από την ανάκαμψη που είχε καταγραφεί τα πρώτα χρόνια μετά την πανδημία. H μεταφορική δυνατότητα των πλοίων που μεταφέρουν containers έχει αυξηθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια με αποτέλεσμα να παρατηρείται κορεσμός στην αγορά. Έχοντας ως δεδομένο ότι τα ναύλα και τα ασφάλιστρα είναι τυπικά χαμηλά για τις περισσότερες προϊοντικές κατηγορίες η Κομισιόν εκτιμά πως η αγορά θα μπορέσει να απορροφήσει χωρίς πρόβλημα τα αυξημένα κόστη. Όσο η αυξημένη προσφορά πλοίων ξεπερνά την ζήτηση που φέρνουν οι αυξημένοι χρόνοι παράδοσης, μεσοπρόθεσμα οι τιμές μεταφοράς αναμένεται να επιστρέψουν στην προ της κρίσης στην Ερυθρά καθοδική πορεία.
