Υπό την πίεση των ευρωεκλογών και με τα τρακτέρ των αγροτών να έχουν παραταχθεί έξω από τα κτίρια της Κομισιόν ανοίγει η συζήτηση για την αναθεώρηση της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΚΑΠ 2023-2027). Στο Συμβούλιο Υπουργών Γεωργίας και Αλιείας που πραγματοποιήθηκε την Δευτέρα στις Βρυξέλλες, οι υπουργοί των 27 κρατών-μελών αναγνώρισαν την ανάγκη αλλαγών και τεχνικών βελτιώσεων στην ΚΑΠ, ως ένα πρώτο βήμα – μεταξύ άλλων- κατευνασμού της έντασης που επικρατεί στον αγροτικό κόσμο της ΕΕ.
Στο τραπέζι των συζητήσεων έχουν πέσει περί τις 500 προτάσεις, οι οποίες αναμένεται να συζητηθούν ενώ στόχος των Βρυξελλών είναι η αναθεώρηση να ολοκληρωθεί πριν από τις ευρωεκλογές.
Ήδη η γενική κατεύθυνση που φαίνεται ότι υιοθετείται είναι η προσαρμογή στην κλιματική κρίση με τρόπο βιώσιμο για τον αγροτικό κόσμο, η μείωση της γραφειοκρατίας στις διοικητικές εργασίες και η άρση συνθηκών αθέμιτου ανταγωνισμού όσον αφορά στις εμπορικές σχέσεις των ευρωπαϊκών κρατών με τρίτες χώρες και την εισαγωγή αγροτικών προϊόντων.
Στο πλαίσιο της συνέντευξης τύπου που παραχώρησε μετά την ολοκλήρωση του Συμβουλίου Υπουργών Γεωργίας, ο Επίτροπος Γεωργίας Janusz Wojciechowski ανέφερε, μεταξύ άλλων, ότι προτίθεται να προτείνει αύξηση της κρατικής βοήθειας ήσσονος σημασίας (de minimis) στους αγρότες, όπως ζήτησαν ορισμένα κράτη μέλη, παράταση του ισχύοντος προσωρινού πλαισίου κρατικής βοήθειας και των αυτόνομων μέτρων για Ουκρανία για την περίοδο 2024-2025, αλλά και τη μετατροπή στο μέλλον ορισμένων περιοριστικών όρων (GAEC) που επιβάλλονται στους αγρότες σε προαιρετικά οικoλογικά συστήματα (voluntary eco-schemes), διότι αυτά έχουν καλύτερα αποτελέσματα. Συνολικά, τόνισε ότι πρέπει να επιδειχθεί ευελιξία απέναντι στους αγρότες και όχι τιμωρητική διάθεση, ενώ έκανε επίσης λόγο για θετική αντίδραση των κρατών-μελών στις προτάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, που παρουσιάστηκαν την προηγούμενη εβδομάδα.
Οι προτάσεις της Ελλάδας για την ευρωπαϊκή αγροτική πολιτική
Ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Λευτέρης Αυγενάκης, κατέθεσε 19 προτάσεις για τεχνικές βελτιώσεις στην ΚΑΠ. Μάλιστα κατά τη συνεδρίαση 9 χωρών του Νότου της Ευρωπαϊκής Ένωσης (EUMED 9), η οποία συνήλθε επίσης στις Βρυξέλλες την Δευτέρα, ύστερα από πρωτοβουλία του Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων Λευτέρη Αυγενάκη, ο Έλληνας υπουργός σημείωσε ότι απαιτούνται σημαντικές μεταρρυθμίσεις βραχυπρόθεσμα και μεσοπρόθεσμα έτσι ώστε η κλιματική μετάβαση να γίνει με τρόπο βιώσιμο, και να μην επιβαρύνει δυσανάλογα τους αγρότες και πρότεινε την απλοποίηση της ΚΑΠ και μείωση της γραφειοκρατίας. Παράλληλα, υποστήριξε την δημιουργία ενός συλλογικού ευρωπαϊκού εργαλείου για την αντιμετώπιση κλιματικών κρίσεων με αξιοποίηση του 2% της ΚΑΠ για αντιμετώπιση των επιπτώσεων εκτάκτων φυσικών φαινομένων, όπως αυτά που συνέβησαν στη Θεσσαλία.
Όσον αφορά στις συγκεκριμένες προτάσεις που κατέθεσε ο ΥπΑΑΤ αυτές αφορούν τόσο στην καλύτερη δυνατή αξιοποίηση των κονδυλίων και των αδιάθετων ποσών όσο και τις επενδύσεις και την μείωση της γραφειοκρατίας. Ένα από τα μέτρα αφορά στην ευελιξία στην εφαρμογή των Προτύπων της αιρεσιμότητας, δηλαδή στην ευελιξία στις υποχρεωτικές δεσμεύσεις των παραγωγών έτσι ώστε να μπορούν να ανταπεξέλθουν καλύτερα ανάλογα με τις κλιματικές συνθήκες που επικρατούν. Παράλληλα, προτάθηκε η διευκόλυνση της μεταφοράς αδιάθετων ποσών και μεταξύ ετών για τις ετήσιες παρεμβάσεις του πρώτου Πυλώνα. Σε αυτό το πλαίσιο αναδείχθηκε η ανάγκη να μειωθεί ο κίνδυνος απώλειας πόρων, ειδικά από τα οικολογικά προγράμματα.
Σε διοικητικό επίπεδο, προτάθηκε η απλοποίηση των ελέγχων και ο εξορθολογισμός των κυρώσεων μέσω εξαιρέσεων από τους ελέγχους αιρεσιμότητας για τους μικρούς γεωργούς και μη επιβολή κυρώσεων σε κανέναν γεωργό για μη συμμόρφωση με τα Πρότυπα κατά το έτος 2024. Αυτή η τακτική θα μπορούσε να προσφέρει στους παραγωγούς την ευχέρεια να καλλιεργήσουν τα χωράφια τους κατά τον χρόνο επιλογής τους και όχι σε συγκεκριμένες περιόδους ώστε να μην χάνεται η φυτική παραγωγή. Για τις δημόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις σε αρδευτικά έργα προτάθηκε η απλοποίηση των κανονιστικών απαιτήσεων, δηλαδή των οδηγιών για τα νερά. Σε επίπεδο στρατηγικής, προτάθηκε η απλοποίηση και επιτάχυνση της διαδικασίας έγκρισης των τροποποιήσεων των Στρατηγικών Σχεδίων και αύξηση του αριθμού επιτρεπόμενων τροποποιήσεων των οποίων η επεξεργασία και έγκριση από την ΕΕ θα πρέπει να γίνεται πιο άμεσα.
Τέλος, ο κ. Αυγενάκης πρότεινε την ενίσχυση της θέσης γεωργών στην αγροδιατροφική αλυσίδα. Όπως ανέφερε «η επιβίωση των γεωργών μας εξαρτάται πρωτίστως από την ανταγωνιστικότητά τους. Οι αθέμιτες εμπορικές πρακτικές υποβαθμίζουν τη συνεισφορά των γεωργών στην αλυσίδα, ενισχύουν τα μονοπώλια και λειτουργούν αρνητικά για το σύνολο της κοινωνίας που επωμίζεται τεράστιες αυξήσεις στις τιμές βασικών ειδών διατροφής».
