Ροή
Είναι πλέον κοινώς αποδεκτό πως εκτός από το κόστος παραγωγής των γεωργικών και κτηνοτροφικών προϊόντων, ένα άλλο κοινό αγροτικό ευρωπαϊκό πρόβλημα είναι η εφαρμογή της ΚΑΠ που είναι σε εξέλιξη από 1/1/2023.
Τι προβλήματα επικαλούνται οι αγρότες πως έχουν από την νέα ΚΑΠ;
Καταρχήν, οι Περιβαλλοντικές απαιτήσεις είναι ιδιαίτερα αυξημένες σε σχέση με το παρελθόν. Η νέα ΚΑΠ θέτει αυστηρότερους περιβαλλοντικούς κανόνες, οι οποίοι, αν και θεωρούνται απαραίτητοι για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, θεωρούνται από πολλούς αγρότες δυσβάσταχτοι και οικονομικά ασύμφοροι. Η γραφειοκρατία που σχετίζεται με την τήρηση των κανόνων αυτών θεωρείται επίσης δυσανάλογη και για τη χώρα μας ακόμα και σήμερα που γράφεται αυτό το άρθρο το πληροφοριακό σύστημα διαχείρισης όλων αυτών των απαιτήσεων φαίνεται πως δεν είναι πλήρες, ενώ εκδίδονται συνεχώς νέες διευκρινιστικές αποφάσεις για την κατανομή των επιδοτήσεων, επιδοτήσεις που μέχρι και το 2022 είχαν αποδοθεί μέχρι σχεδόν στο σύνολο τους μέχρι και το Δεκέμβριο εκάστου έτους. Η νέα ΚΑΠ έχει δημιουργήσει στον αγροτικό κλάδο αβεβαιότητα για το μέλλον του. Οι πολιτικές υποσχέσεις δεν πείθουν. Η νέα ΚΑΠ βρίσκεται ακόμα σε φάση ανάπτυξης και στη χώρα μας ο πρώτος χρόνος υλοποίησης ενώ θεωρητικά θα έπρεπε να έχει ολοκληρωθεί, πρακτικά είναι ακόμα σε εξέλιξη με πολλά εκατομμύρια ευρώ (425 εκατομμύρια ευρώ) να λιμνάζουν.
Σημαντικό πρόβλημα είναι η μείωση επιδοτήσεων. Η νέα ΚΑΠ προβλέπει μείωση των επιδοτήσεων προς τους αγρότες, με στόχο την ανακατανομή των πόρων προς τις μικρότερες εκμεταλλεύσεις και των εφαρμογή φιλικότερων προς το περιβάλλον πρακτικών. Ωστόσο αν και φαινομενικά στη χώρα μας υπολογίζεται ότι στο σύνολο τους οι αγροτικές ενισχύσεις δεν έχουν μειωθεί όσο σε άλλες χώρες, η δύσκολη και πιο κοστοβόρα εφαρμογή της ΚΑΠ εξαντλεί πόρους από τις επιδοτήσεις αυτές. Πολλοί αγρότες, ιδιαίτερα οι μεγαλύτεροι σε ηλικία, ανησυχούν ότι η μείωση των επιδοτήσεων θα πλήξει σημαντικά το εισόδημά τους.
Οι αγρότες ζητούν απλοποίηση της ΚΑΠ. Η ΚΑΠ θεωρείται από πολλούς αγρότες περίπλοκη και δύσκολη στην κατανόηση, με αποτέλεσμα πολλοί να μην μπορούν να αξιοποιήσουν πλήρως τις δυνατότητές της, ενώ η γραφειοκρατία που σχετίζεται με την εφαρμογή της ΚΑΠ θεωρείται επίσης δυσανάλογη. Δεν είναι λίγοι αυτοί οι αγρότες που ανησυχούν για το μέλλον των εκμεταλλεύσεών τους, καθώς δεν είναι σίγουροι αν θα μπορέσουν να ανταποκριθούν στις νέες αυτές απαιτήσεις.
Η ΚΑΠ δεν λαμβάνει υπόψη τις ιδιαιτερότητες των διαφορετικών περιφερειών της ΕΕ και από την εφαρμογή αυτής είναι ιδιαίτερα πληττόμενες οι αγροτικές χώρες του νότου αντίθετα με τις βόρειες βιομηχανικές κυρίως χώρες της ΕΕ, όπου το κόστος παραγωγής μάλλον είναι το κύριο θέμα διαμαρτυρίας, αφού η έλλειψη φθηνού ρωσικού αερίου μάλλον εκτόξευσε τις τιμές πολλών εισροών.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει λάβει υπόψη τις ανησυχίες των αγροτών και έχει προχωρήσει σε κάποιες πρώτες αλλαγές της ΚΑΠ, ωστόσο αυτές δεν είναι δομικές και επί τοις ουσίας φαίνεται πως δεν λύνουν σημαντικά προβλήματα.
