Οι νέες διεθνείς ηλεκτρικές διασυνδέσεις που σχεδιάζονται από τον ΑΔΜΗΕ -με σκοπό την ενίσχυση της ενεργειακής ασφάλειας και του ανταγωνισμού, αλλά και τη στήριξη της περαιτέρω διείσδυσης των ΑΠΕ- περιλαμβάνονται στη λίστα των υποψήφιων έργων για το καινούριο 10ετές Πρόγραμμα Ανάπτυξης του ENTSO-E (Ευρωπαϊκoύ Δικτύου Διαχειριστών Συστημάτων Μεταφοράς).
Το Πρόγραμμα Ανάπτυξης του ENTSO-E ανανεώνεται σε διετή βάση, παίζοντας σημαντικό ρόλο στην υλοποίηση υποδομών μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας σε όλη τη «Γηραιά Ήπειρο», οι οποίες είναι απαραίτητες για την επίτευξη των ενεργειακών στόχων της Ευρώπης. Οι εθνικοί Διαχειριστές, αλλά και ιδιώτες φορείς που προωθούν ανάλογες υποδομές, υποβάλλουν τα έργα τους για ένταξη, τα οποία αξιολογεί ο ENTSO-E με κριτήρια το μέγιστο οικονομικό και περιβαλλοντικό όφελος για τους Ευρωπαίους καταναλωτές.
Σε αυτό το πλαίσιο, η αίτηση του ΑΔΜΗΕ για ένταξη του Green Aegean Interconnector (GAI), δηλαδή της HVDC διασύνδεσης Ελλάδας – Γερμανίας, αποτελεί σημαντικό ορόσημο για την περαιτέρω ωρίμανση του πρότζεκτ. Κι αυτό γιατί, στην περίπτωση που συμπεριληφθεί στο πανευρωπαϊκό 10ετές Πρόγραμμα Ανάπτυξης, θα διευκολυνθεί η εξεύρεση χρηματοδότησης του έργου από ευρωπαϊκά ταμεία και οργανισμούς.
Ενεργειακός «διάδρομος» στην κεντρική Ευρώπη
Σύμφωνα με τη συνοπτική περιγραφή του GAI, στη λίστα των υποψήφιων έργων, ο προβλεπόμενος χρονικός ορίζοντας ολοκλήρωσής του τοποθετείται στα τέλη του 2035. Με βάση τον διαδραστικό χάρτη των υποψήφιων προς ένταξη πρότζεκτ, το καλώδιο θα ξεκινά από την Ήπειρο και θα διασχίζει υποθαλάσσια την Αδριατική, ώστε να προσαιγιαλωθεί στα παράλια της Σλοβενίας.
Από εκεί θα ξεκινά το χερσαίο τελικό τμήμα του, το οποίο θα διατρέχει την Αυστρία, για να καταλήξει στη Νότια Γερμανία. Η αρχική δυναμικότητα του έργου θα είναι 3.000 MW.
Όπως έχει επισημάνει η διοίκηση του Διαχειριστή, το συγκεκριμένο έργο αποτελεί «κλειδί» στο να μπορέσει να αξιοποιήσει στο μέγιστο η χώρα μας το πλούσιο αιολικό και ηλιακό δυναμικό της – δρομολογώντας μάλιστα μέσα στη 10ετία και τα πρώτα υπεράκτια αιολικά πάρκα. Προϋπόθεση για αυτό αποτελεί η Ελλάδα να μετατραπεί σε εξαγωγέα «πράσινης» ηλεκτρικής ενέργειας, καθώς η εγχώρια ζήτηση δεν αναμένεται να ενισχυθεί σημαντικά τα επόμενα χρόνια.
Σε αυτό το πλαίσιο, το Green Aegean Interconnector πρόκειται να αποτελέσει έναν άμεσο ενεργειακό «διάδρομο» προς την κεντρική Ευρώπη, και τα εκεί κέντρα κατανάλωσης τα οποία έχουν άμεση ανάγκη για «πράσινες» κιλοβατώρες.
Εξαγωγικές ηλεκτρικές λεωφόροι
Την ίδια λογική των εξαγωγών «πράσινης» ενέργειας εξυπηρετεί και η δεύτερη διασύνδεση Ελλάδας – Ιταλίας, που έχουν από κοινού στα σκαριά ο ΑΔΜΗΕ και η Terna, Διαχειριστής του ιταλικού συστήματος μεταφοράς. Το έργο ήταν ενταγμένο και στο προηγούμενο 10ετές Πρόγραμμα Ανάπτυξης, ενώ αναμένεται να ολοκληρωθεί στα τέλη του 2031.
Η διασύνδεση θα ξεκινά από τη Θεσπρωτία και θα καταλήγει στα ιταλικά παράλια (Γκαλατίνα), διασχίζοντας την Αδριατική. Με το έργο, η μεταφορική ικανότητα μεταξύ των δύο χωρών θα αυξηθεί κατά 1.000 MW.
Την ίδια στιγμή, θέση στο νέο 10ετές Πρόγραμμα διεκδικεί εκ νέου η δεύτερη διασύνδεση με την Τουρκία, με ορίζοντα ολοκλήρωσης στα μέσα του 2031. Υπενθυμίζεται ότι για το συγκεκριμένο πρότζεκτ ο ΑΔΜΗΕ υπέγραψε τον περασμένο Δεκέμβριο μνημόνιο με την TEIAS, τουρκική Εταιρεία Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας, στο πλαίσιο της επίσκεψης στη χώρα μας του Τούρκου προέδρου, Ρετσέπ Ταγίπ Ερντογάν.
Η νέα γραμμή μεταφοράς θα συνδέσει τη Νέα Σάντα με το Μπαμπαέσκι στη γειτονική χώρα, με στόχο την αναβάθμιση της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας – Τουρκίας και την αύξηση του όγκου αμφίδρομης ροής ενέργειας κατά 600 MW. Προς ένταξη στο 10ετές Πρόγραμμα Ανάπτυξης του ENTSO-E έχουν επίσης υποβληθεί δύο νέες γραμμές μεταφοράς Ελλάδας – Βουλγαρίας, οι οποίες θα πλαισιώσουν τις δύο υφιστάμενες διασυνδέσεις. Η ολοκλήρωσή τους τοποθετείται στο δεύτερο μισό του 2036.
Διασυνδέσεις με Κύπρο και Αίγυπτο
Η διασύνδεση Κρήτη – Κύπρος – Ισραήλ Great Sea Interconnector περιλαμβανόταν ήδη στα 10ετή Προγράμματα Ανάπτυξης της Entso-E, δίνοντας πλέον το «παρών» ως πρότζεκτ που προωθείται από τον ΑΔΜΗΕ. Το πρώτο σκέλος της διασύνδεσης βρίσκεται ήδη υπό κατασκευή, ενώ αναμένεται να ολοκληρωθεί το 2029.
Τέλος, ο Δεκέμβριος του 2028 αναφέρεται ως ημερομηνία ολοκλήρωσης της διασύνδεσης Ελλάδας – Αιγύπτου GREGY Inteconnector, που προωθεί η εταιρεία ELICA, μέλος του Ομίλου Κοπελούζου. Ο ΑΔΜΗΕ συνεργάζεται στενά με τον Διαχειριστή της Αιγύπτου (EETC – Egyptian Electricity Transmission Company) και την ELICA, ενώ προτίθεται να συμμετάσχει στο έργο και σε επενδυτικό επίπεδο.
