Επενδύσεις σε ευέλικτες τεχνολογίες που θα επιτρέψουν τη μεγαλύτερη απορρόφηση της παραγωγής των ΑΠΕ σε μεγαλύτερη διάρκεια της ημέρας, σε συνδυασμό με την περαιτέρω διείσδυση των ανανεώσιμων πηγών, θα «θωρακίσουν» τις εγχώριες τιμές ηλεκτρικής ενέργειας, συγκρατώντας ακόμα και τάσεις μεγάλης αύξησης σε περιόδους π.χ. υψηλών τιμών στο φυσικό αέριο, όπως παρατηρούμε τα τελευταία χρόνια.
Αυτό επισημαίνει στη συνέντευξή του στο Insider ο Δρ. Κώστας Ανδριοσόπουλος, Καθηγητής Χρηματοοικονομικών & Ενεργειακής Οικονομίας στο Audencia Business School, Διευθύνων Σύμβουλος στην Akuo Energy Greece, Πρόεδρος της Επιτροπής Ενέργειας στο ΕλληνοΑμερικανικό Εμπορικό Επιμελητήριο, και Μέλος Δ.Σ. της Ελληνικής Εταιρείας Ενεργειακής Οικονομίας (ΗΑΕΕ), η οποία διοργανώνει στις 22-24 Μαΐου το 9ο Συμπόσιο Ενεργειακής Μετάβασης.
Σύμφωνα με τον κ. Ανδριοσόπουλο, για να συνεχιστεί η «πράσινη στροφή» του ενεργειακού μίγματος μία σημαντική πρόκληση που θα πρέπει να απαντηθεί είναι ότι η ζήτηση για ηλεκτρισμό υπολείπεται σε σχέση με το έντονο επενδυτικό ενδιαφέρον υλοποίησης νέων μονάδων ΑΠΕ. «Κατ' επέκταση, η Ελλάδα καλείται στο εξής να προσθέσει στη "φαρέτρα" της το πράσινο υδρογόνο και την αποθήκευση ενέργειας προκειμένου να δοθεί διέξοδος στην πράσινη παραγωγή ρεύματος», σημειώνει χαρακτηριστικά.
Όπως επίσης επισημαίνει, η τοποθέτηση των υπεράκτιων αιολικών πάρκων στο επίκεντρο του μελλοντικού σχεδιασμού της ελληνικής κυβέρνησης είναι πράγματι μια στρατηγική κίνηση προς μια «πράσινη» βιομηχανία. Την ίδια στιγμή, το φυσικό αέριο θα συνεχίσει να έχει ρόλο στο εγχώριο ενεργειακό μίγμα, καθώς επιτρέπει τη χρήση σχετικά πιο καθαρών και λιγότερο κοστοβόρων πηγών ενέργειας στα νοικοκυριά, ενώ δημιουργεί προοπτικές να καταστεί η Ελλάδα τόπος κομβικής σημασίας για την ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης.
Αναλυτικά η συνέντευξη
- Η ελληνική χονδρεμπορική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας καταγράφει πτώση κατά 35% περίπου μέσα στο 2024, από τα 93,02 ευρώ ανά MWh τον Ιανουάριο, στα 60,11 ευρώ ανά MWh τον Απρίλιο. Πώς εκτιμάτε ότι θα κινηθούν οι τιμές το επόμενο χρονικό διάστημα και ποιοι είναι οι κύριοι παράγοντες που θα επηρεάσουν την εξέλιξή τους;
Πρέπει να επικεντρωθούμε κυρίως στις επενδύσεις εκείνες που θα αυξήσουν την διείσδυση των ΑΠΕ, στην ανάπτυξη των δικτύων, αλλά κυρίως στις ευέλικτες τεχνολογίες, όπως είναι η εγκατάσταση μονάδων αποθήκευσης ενέργειας. Η ανάπτυξη τέτοιων μονάδων, ιδίως σε μια περίοδο που παρατηρούμε μια μεγάλη πτώση στις τιμές των μπαταριών, θα δώσει ώθηση στην μεγαλύτερη απορρόφηση των φθηνών ΑΠΕ σε μεγαλύτερη διάρκεια της ημέρας, με συνέπεια να συγκρατούνται ακόμα και τάσεις μεγάλης αύξησης της τιμής ηλεκτρικής ενέργειας σε περιόδους π.χ. υψηλών τιμών στο φυσικό αέριο, όπως παρατηρούμε τα τελευταία χρόνια.
- Η πτωτική πορεία των χονδρεμπορικών τιμών έχει παρασύρει προς τα κάτω και τα τιμολόγια ρεύματος στη λιανική. Υπάρχουν άλλες παρεμβάσεις που θα μπορούσαν να μειώσουν έτι περαιτέρω το ενεργειακό κόστος των νοικοκυριών και επιχειρήσεων; Πώς αναμένεται να επιδράσει προς αυτή την κατεύθυνση η έναρξη μαζικής εγκατάστασης «έξυπνων» μετρητών μέσα στο 2024;
Αυτό είναι κάτι που θα πρέπει να εξετάζουμε ανά τύπο τιμολογιακής χρέωσης. Σε γενικές γραμμές, οι πάροχοι ρεύματος κοιτούν να είναι πιο ανταγωνιστικοί στα κυμαινόμενα και δυναμικά τιμολόγια. Όσο αυξάνονται οι εγκαταστάσεις «έξυπνων» μετρητών, αναμένεται τόσο να περιοριστούν οι ρευματοκλοπές, όσο και να αυξηθούν και οι καταναλωτές που ρυθμίζουν τη ζήτηση, σε συσχέτιση με τις ώρες παραγωγής των ΑΠΕ. Το κλειδί για το ενεργειακό κόστος είναι η εξοικονόμηση ενέργειας και η προώθηση των ΑΠΕ και προς την κατεύθυνση αυτή, το πολυαναμενόμενο πρόγραμμα «Φωτοβολταϊκά για Επιχειρήσεις» είναι κομβικής σημασίας.
- Τα τελευταία χρόνια, η Ελλάδα σπάει το ένα ρεκόρ μετά το άλλο, στην εγκατάσταση νέων έργων ΑΠΕ. Ωστόσο, το ολοένα μεγαλύτερο «πρασίνισμα» του ενεργειακού μίγματος συνοδεύεται και από παρενέργειες, με κυριότερες τη σταδιακή αύξηση των περικοπών «πράσινης» ηλεκτροπαραγωγής καθώς και την εμφάνιση αρνητικών χονδρεμπορικών τιμών. Πώς θα μπορούσε η χώρα μας να εξασφαλίσει την οικονομική βιωσιμότητα των έργων, ώστε να διατηρηθεί το επενδυτικό momentum και να ενισχυθεί μεταξύ άλλων η ενεργειακή αυτονομία που παρέχουν οι ανανεώσιμες πηγές;
Είναι γεγονός λοιπόν ότι η αγορά της ενέργειας αλλάζει τάχιστα, η ραγδαία ανάπτυξη των ΑΠΕ έχει μεταμορφώσει την δυναμική των τιμών και γίνεται μεγάλη συζήτηση για τις περικοπές στην παραγωγή από τον Διαχειριστή και την έλλειψη εσόδων λόγω των μηδενικών τιμών, οι οποίες πια λαμβάνουν μια κρίσιμη μάζα.
Η εμφάνιση αρνητικών τιμών στη χονδρική αγορά σε συνδυασμό με τις αυξημένες περικοπές δημιουργεί ένα πιο δύσκολο τοπίο, άρα η κυβέρνηση καλείται να βρει λύσεις που θα διασφαλίζουν τις επενδύσεις. Η συνέχεια αναμένεται να είναι αφενός δύσκολη, αλλά και άκρως ενδιαφέρουσα, καθώς νέες τεχνολογίες θα προστεθούν στο σύστημα προσφέροντας λύσεις που έχει πλέον ανάγκη.
Κοινή διαπίστωση είναι ότι η ζήτηση για ηλεκτρισμό υπολείπεται σε σχέση με το έντονο επενδυτικό ενδιαφέρον υλοποίησης νέων μονάδων ΑΠΕ. Κατ' επέκταση, η Ελλάδα καλείται στο εξής να προσθέσει στη «φαρέτρα» της το πράσινο υδρογόνο και την αποθήκευση ενέργειας προκειμένου να δοθεί διέξοδος στην πράσινη παραγωγή ρεύματος και να μην χρειάζονται υψηλές περικοπές της κατά τις ώρες που κορυφώνεται.
- Η κυβέρνηση έχει καταστήσει σαφές ότι ποντάρει πολλά στα υπεράκτια αιολικά πάρκα, υποστηρίζοντας ότι πρόκειται για έναν νέο «πράσινο» κλάδο στον οποίο η Ελλάδα διαθέτει μία σειρά από σημαντικά πλεονεκτήματα, ώστε να αναπτύξει διεθνώς ανταγωνιστική παραγωγική δραστηριότητα. Συμφωνείτε με αυτή την εκτίμηση; Ποιες είναι οι προϋποθέσεις, κατά τη γνώμη σας, ώστε η ανάπτυξη των υπεράκτιων αιολικών να γίνει με τη μέγιστη δυνατή εγχώρια προστιθέμενη αξία;
Η τοποθέτηση των υπεράκτιων αιολικών πάρκων στο επίκεντρο του μελλοντικού σχεδιασμού της ελληνικής κυβέρνησης είναι πράγματι μια στρατηγική κίνηση προς μια «πράσινη» βιομηχανία. Το Υπουργείο δίνει μεγάλη έμφαση και δεν πρέπει να υπάρξουν καθυστερήσεις, καθώς η φύση αυτής της τεχνολογίας απαιτεί μακροχρόνιο σχεδιασμό για την υλοποίηση της. Η ταχύτητα υλοποίησης των δράσεων των εμπλεκόμενων φορέων και η δέσμευση ηλεκτρικού χώρου είναι απαραίτητες προϋποθέσεις που θα δώσουν και το κατάλληλο σήμα για την ευρεία εμπορική ανάπτυξη των υπεράκτιων αιολικών στην χώρα μας.
- Από την άλλη πλευρά, το πλούσιο αιολικό δυναμικό των ελληνικών θαλασσών αποτελεί ευκαιρία ώστε η χώρα μας να γίνει τα επόμενα χρόνια διαμετακομιστικός κόμβος «πράσινης» ηλεκτρικής ενέργειας; Ποια θα ήταν τα απαραίτητα βήματα για να υλοποιηθεί αυτή η στρατηγική και ποια θα ήταν τα οφέλη για τη χώρα μας;
Το δυναμικό των ελληνικών θαλασσών είναι όντως πλούσιο και αυτό αποτυπώνεται και στο σχεδιασμό της χώρας για τα υπεράκτια αιολικά πάρκα με εγκατεστημένη ισχύ 1.9 GW το 2030, 6.2 GW το 2040 και 17.3 GW το 2050. Πέρα από τα 2 πρώτα πιλοτικά στην Θράκη ισχύος 600MW, πολύ σημαντικό είναι να τρέξουν σύμφωνα με τον προγραμματισμό όλες οι ανεμολογικές και βυθομετρικές μελέτες για να προχωρήσουν έπειτα και οι διαγωνισμοί παραχώρησης για τις πρώτες 6 περιοχές που έχουν προδιαγραφεί.
Παράλληλα πρέπει να σημειωθεί και ο κρίσιμος ρόλος των υπεράκτιων αιολικών στην ανάδειξης της εθνικής μας κυριαρχίας, εφαρμόζοντας το Δίκαιο της Θάλασσας. Στην εξίσωση των απαιτούμενων επενδύσεων ύψους 7 δισ. ευρώ έως το 2030 και τις νέες θέσεις εργασίας, πρέπει να προστεθούν και οι επενδύσεις σε υποδομές (λιμάνια, ναυπηγεία) που θα επιτρέψουν στην Ελλάδα να καταστεί κόμβος για την ανάπτυξη των υπεράκτιων αιολικών στη Μεσόγειο και τη Νοτιοανατολική Ευρώπη.
- Στην περίπτωση του φυσικού αερίου, τα «σήματα» που αναμένεται να στείλει το αναθεωρημένο ΕΣΕΚ είναι προς την κατεύθυνση της συγκράτησης της εγχώριας κατανάλωσης. Από την άλλη πλευρά, η πρωτοβουλία του «Κάθετου Διαδρόμου» υπόσχεται να καταστήσει την Ελλάδα μία από τις κύριες «πύλες εισόδου» φυσικού αερίου, το οποίο θα εξάγεται έως την Ουκρανία και τη Σλοβακία. Πώς μπορούν να εναρμονιστούν οι δύο παραπάνω προοπτικές, ειδικά όσον αφορά τις επενδύσεις σε νέες υποδομές;
Και οι δυο κατευθύνσεις είναι εξίσου απαραίτητες, πράγμα που αντικατοπτρίζεται από το μέγεθος των προγραμματισμένων επενδύσεων, τόσο για την επέκταση του δικτύου διανομής στα νοικοκυριά, όσο και για τους αγωγούς διεθνούς εμπορίου, προσαρμοσμένους για τις μελλοντικές ανάγκες μεταφοράς υδρογόνου και βιοκαυσίμων, όταν ωριμάσουν οι τεχνολογίες. Η μία κατεύθυνση προωθεί τη χρήση σχετικά πιο καθαρών και λιγότερο κοστοβόρων πηγών ενέργειας στα νοικοκυριά, ενώ ο Κάθετος Διάδρομος τοποθετεί την Ελλάδα ως τόπο κομβικής σημασίας για την ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης.
- Βρισκόμαστε στην τελική ευθεία για τη διεξαγωγή του 9ου Συμποσίου Ενεργειακής Μετάβασης «Striving for Stability in a Highly Uncertain Energy World» της Ελληνικής Εταιρείας Ενεργειακής Οικονομίας (ΗΑΕΕ), το οποίο θα διεξαχθεί στις 22-24 Μαΐου 2024 στο Maroussi Plaza Centre στην Αθήνα. Το Συμπόσιο διεξάγεται φέτος σε μία συγκυρία έντονης ρευστότητας του διεθνούς περιβάλλοντος. Ποια εκτιμάτε ότι θα είναι η συμβολή του στον δημόσιο διάλογο για τα τεκταινόμενα στον κλάδο της ενέργειας, τόσο στη χώρα μας όσο και στην ευρύτερη περιοχή;
Η Ελληνική Εταιρεία Ενεργειακής Οικονομίας (ΗΑΕΕ) διοργανώνει στις 22-24 Μαΐου στην Αθήνα το 9ο Συμπόσιο Ενεργειακής Μετάβασης. Οι συμμετέχοντες θα έχουν την ευκαιρία να παρακολουθήσουν ομιλίες και παρουσιάσεις από υψηλόβαθμους Έλληνες και Ευρωπαίους αξιωματούχους, κορυφαία στελέχη του κλάδου και ακαδημαϊκούς.
Παράλληλα, το Συμπόσιο προσφέρει τη δυνατότητα δικτύωσης και επικοινωνίας, αλλά και ανάδειξης έργων και επιστημονικών μελετών στα πλαίσια του Innovation Energy Day. Το Συμπόσιο Ενεργειακής Μετάβασης είναι πλέον ένας διαχρονικός θεσμός και σας περιμένουμε για να ακούσουμε με ενδιαφέρον τις δικές σας απόψεις και όλοι μαζί να συμβάλουμε στον ενεργειακό διάλογο.
