Κυρίως σε περιόδους κρίσης θα πρέπει να χρησιμοποιεί προγράμματα ποσοτικής χαλάρωσης η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, καθώς το κόστος τους μπορεί να είναι πιο σημαντικό από άλλα εργαλεία του ρεπερτορίου της, δήλωσε το μέλος της Εκτελεστικής Επιτροπής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Ιζαμπέλ Σνάμπελ.
«Οι αγορές περιουσιακών στοιχείων μπορούν να είναι ένα ισχυρό εργαλείο όταν οι χρηματοπιστωτικές αγορές βρίσκονται σε αναταραχή», δήλωσε σε ομιλία της στο Τόκιο την Τρίτη. «Εκτός από αυτές τις περιόδους, ωστόσο, οι κεντρικές τράπεζες πρέπει να αξιολογούν προσεκτικά κατά πόσον τα οφέλη από τις αγορές περιουσιακών στοιχείων αντισταθμίζουνν το κόστος».
Ωστόσο, «η αποτελεσματικότητα του QE στην τόνωση της συνολικής ζήτησης εξαρτάται από το κράτος» πρόσθεσε. «Το QE μπορεί να συνοδεύεται από κόστος που μπορεί να είναι υψηλότερο από εκείνο άλλων μέσων πολιτικής».
Η ΕΚΤ ξεκίνησε αγορές περιουσιακών στοιχείων μεγάλης κλίμακας το 2015 σε μια προσπάθεια να αναζωογονήσει τον πληθωρισμό που είχε γίνει πολύ αργός. Αργότερα ξεκίνησε ένα ξεχωριστό πρόγραμμα κατά τη διάρκεια της πανδημίας Covid-19. Τα χαρτοφυλάκια κορυφώθηκαν σε περίπου 5 τρισ. ευρώ, αποτελούμενα κυρίως από κρατικό χρέος.
Οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής άρχισαν να αποσύρουν περιουσιακά τους στοιχεία το 2023, ενώ αύξησαν τα επιτόκια για να συγκρατήσουν τις αυξανόμενες τιμές. Η πτώση θα επιταχυνθεί στα μέσα του έτους, όταν τελειώσουν οι επανεπενδύσεις ορισμένων χαρτοφυλακίων της πανδημίας.
Οι αξιωματούχοι της ΕΚΤ συμφώνησαν πρόσφατα σε ένα νέο πλαίσιο για τον τρόπο λειτουργίας της πολιτικής στο μέλλον, διατηρώντας σε μεγάλο βαθμό το τρέχον σύστημα ρύθμισης των επιτοκίων, ενώ προσπαθούν να δώσουν στις τράπεζες περισσότερο λόγο για το πόση ρευστότητα χρειάζονται για να λειτουργήσουν. Αυτό υποτίθεται ότι περιλαμβάνει ένα νέο «δομικό» χαρτοφυλάκιο ομολόγων, αν και οι λεπτομέρειες δεν έχουν ακόμη διευκρινιστεί.
Η Schnabel, η οποία είναι υπεύθυνη για τις λειτουργίες της αγοράς στην ΕΚΤ, είπε ότι ενώ χρειάζεται περισσότερη έρευνα, «δύο γενικά διδάγματα μπορούν να εξαχθούν σε αυτό το στάδιο»:
- «Οι κεντρικές τράπεζες ενδέχεται να αντιμετωπίσουν κραδασμούς στο μέλλον, όπου η βέλτιστη απάντηση πολιτικής απαιτεί μια πιο υπομονετική προσέγγιση για την επίτευξη του στόχου τους για τον πληθωρισμό κοντά στο πραγματικό κατώτερο όριο, ειδικά μετά από κρίσεις του ισολογισμού».
- «Οι κεντρικές τράπεζες μπορεί να μειώσουν το κόστος των αγορών περουσιακών στοιχείων χρησιμοποιώντας τα με πιο στοχευμένο και φειδωλό τρόπο, παρεμβαίνοντας δυναμικά όταν χρειάζεται, αλλά σταματώντας τις πιο γρήγορα. Παραδείγματα είναι οι αγορές εμπορικών τίτλων από την ΕΚΤ το 2020 και οι παρεμβάσεις της Τράπεζας της Αγγλίας κατά τη διάρκεια της κρίσης LDI (liability driven investing)».
