Ροή
Στη γωνία του κάδρου παρέμεινε η Ελλάδα στο σημερινό πακέτο πορισμάτων που συντάσσει η Κομισιόν με βάση τη διαδικασία του ευρωπαϊκού εξαμήνου αλλά και για την (επίσης ανά εξάμηνο) έκθεση μετα προγραμματικής εποπτείας. Στην ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τα εν λόγω πορίσματα, η έμφαση δίδεται στα 7 κράτη για τα οποία ξεκινά διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος (Βέλγιο, Γαλλία, Ιταλία, Ουγγαρία, Μάλτα, Πολωνία και Σλοβακία).
Βεβαίως, για όλα τα κράτη αναφέρεται πως οι κίνδυνοι στο πεδίο της δημοσιονομικής βιωσιμότητας θα ερευνηθούν «βάσει των μεταρρυθμισμένων δημοσιονομικών κανόνων». Δηλαδή με βάση τους νέους 4ετείς προϋπολογισμούς που θα κατατεθούν το Φθινόπωρο.
Για την Ελλάδα και για την Ιταλία διαπιστώθηκε πως φέτος κατέβηκαν ένα «σκαλί» στο πεδίο των μετώπων που υπάρχουν στην πραγματική οικονομία. Κρίθηκε από την Επιτροπή πως φέτος αντιμετωπίζουν ανισορροπίες (αντί για υπερβολικές ανισορροπίες που αντιμετώπιζαν μέχρι πέρυσι). Και τούτο αφού, όπως αναφέρεται, οι ευπάθειες έχουν μειωθεί αλλά παραμένουν ανησυχητικές.
- Διαβάστε ακόμα - Ντομπρόβσκις: Κρίσιμο λόγω πληθωρισμού να συνδυάζεται η προσαρμογή με ανάπτυξη - Η Ελλάδα στα κράτη που μείωσε χρέος
Επίσης, στις εκθέσεις μεταπρογραμματικής εποπτείας αναφέρεται πως και τα 5 κράτη που είναι σε αυτό το καθεστώς, δηλαδή η Ελλάδα αλλά και η Ιρλανδία, η Ισπανία, η Κύπρος και η Πορτογαλία, «διατηρούν την ικανότητα να αποπληρώσουν το χρέος τους». Το σχετικό πόρισμα για την Ελλάδα καταγράφει την πρόοδο που έχει επιτευχθεί και θέτει τους στόχους για το επόμενο διάστημα.
Καμπανάκι για τις μακροοικονομικές ανισορροπίες
Στην αξιολόγηση της Επιτροπής για την πορεία των μακροοικονομικών ανισορροπιών αναφέρεται πως έχουν γίνει ειδικές εκθέσεις για την Ελλάδα, αλλά και για την Κύπρο, τη Γερμανία, την Ουγγαρία, την Ιταλία, την Ολλανδία, τη Ρουμανία, τη Σλοβακία, την Ισπανία και τη Σουηδία. Γενικά καταγράφεται πρόοδος με την Ελλάδα να κατατάσσεται πλέον σε ένα χαμηλότερο σκαλοπάτι ανισορροπίας αλλά αναλύονται μια σειρά από κίνδυνοι και λόγω των αυστηρών χρηματοπιστωτικών συνθηκών που «ενδέχεται να οδηγήσουν σε κινδύνους για τους δανειολήπτες και για τους δανειστές, ιδίως όπου οι ανάγκες αναχρηματοδότησης είναι μεγάλες», αλλά και στο πεδίο του εξωτερικού ισοζυγίου και του ψηλού χρέους.
Αναλυτικά, τα βασικά συμπεράσματα σχετικά με πιθανές μακροοικονομικές ανισορροπίες είναι τα ακόλουθα:
1. Το εξωτερικό ισοζύγιο βελτιώθηκε το 2023, μετά και τις αξιοσημείωτες μειώσεις στις ενεργειακές τιμές. «Ωστόσο, εξακολουθούν να υπάρχουν ανησυχίες για ορισμένα μεγάλα ελλείμματα και πλεονάσματα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών» κάποιων κρατών.
2. Οι τιμές των κατοικιών είχαν βραδύτερη άνοδο ή και μειώθηκαν σε πολλά κράτη μέλη, αλλά τα υποκείμενα ζητήματα, συμπεριλαμβανομένης της υποπροσφοράς κατοικιών, δεν έχουν επιλυθεί (σ.σ. στην Ελλάδα οι τιμές αυξάνονται).
3. Οι εξελίξεις όσον αφορά στην ανταγωνιστικότητα κόστους είναι λιγότερο αρνητικές.. Ωστόσο, η αποκλίνουσα δυναμική τιμών και κόστους εξακολουθεί να αποτελεί ζήτημα σε ορισμένες χώρες.
4. Τα μεγάλα δημόσια, ιδιωτικά και εξωτερικά χρέη συνέχισαν την τάση συρρίκνωσης λόγω της έντονης αύξησης του ονομαστικού ΑΕΠ και των αδύναμων πιστωτικών ροών.
5. Οι ακόμη αυστηροί όροι χρηματοδότησης ενδέχεται να οδηγήσουν σε κινδύνους για τους δανειολήπτες και για τους δανειστές, ιδίως όπου οι ανάγκες αναχρηματοδότησης είναι μεγάλες.
6. Ο τραπεζικός τομέας έχει παραμείνει ανθεκτικός παρά τις πρόσφατες μακροοικονομικές εξελίξεις και τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια συνέχισαν να μειώνονται πρόσφατα, αλλά συχνά μόνο οριακά.
Κλειδί το Ταμείο Ανάκαμψης
Στις ειδικές εκθέσεις ανά χώρα, το αναφέρεται πως το NextGenerationEU (που χρηματοδοτεί και το Ταμείο Ανάκαμψης) και άλλα χρηματοδοτικά προγράμματα της ΕΕ έχουν υποστηρίξει την ανάκαμψη της ΕΕ προς ένα πιο πράσινο, πιο ψηφιακό, δικαιότερο και πιο ανθεκτικό μέλλον μέσω της δημιουργίας θέσεων εργασίας. βελτιωμένη ανταγωνιστικότητα, μακροοικονομική σταθερότητα και εδαφική και κοινωνική συνοχή.
Μέχρι σήμερα, η Επιτροπή έχει εκταμιεύσει πάνω από 240 δισεκατομμύρια ευρώ στα κράτη μέλη σε επιχορηγήσεις και δάνεια από Ταμείο Ανάκαμψης (RRF) για την επιτυχή εφαρμογή βασικών μεταρρυθμίσεων και επενδύσεων. Επίσης, πάνω από 252 δισεκατομμύρια ευρώ έχουν εκταμιευθεί στο πλαίσιο των κονδυλίων της Πολιτικής Συνοχής (ΕΣΠΑ) από την αρχή της πανδημίας COVID-19.
«Τα περισσότερα κράτη μέλη εξακολουθούν να σημειώνουν ικανοποιητική πρόοδο όσον αφορά την υλοποίηση των Σχεδίων Ανάκαμψης αλλά και των προγραμμάτων τους για την πολιτική συνοχής (ΕΣΠΑ). Ωστόσο, ορισμένα κράτη μέλη πρέπει να αντιμετωπίσουν επειγόντως τις αναδυόμενες καθυστερήσεις και τις διαρθρωτικές προκλήσεις, για να διασφαλίσουν την έγκαιρη υλοποίηση των επενδύσεων και των μεταρρυθμίσεων που περιλαμβάνονται στο σχέδιό τους» αναφέρεται.
Η Επιτροπή παρέχει επίσης καθοδήγηση στα κράτη μέλη ενόψει της επικείμενης ενδιάμεσης αναθεώρησης των προγραμμάτων της πολιτικής συνοχής.
Αγκάθι το δημόσιο χρέος, συστάσεις για τους νέους προϋπολογισμούς
Η πανδημία, αλλά και τα μέτρα στήριξης για την άνοδο των τιμών της ενέργειας έχουν προκαλέσει σημαντική αύξηση του δημόσιου χρέους σε πολλά κράτη μέλη τα τελευταία χρόνια. Οι δημοσιονομικές πολιτικές θα πρέπει να φέρουν το χρέος σε πτωτική πορεία ή να το διατηρήσουν σε συνετά επίπεδα, διατηρώντας παράλληλα τις επενδύσεις, αναφέρεται.
Το νέο πλαίσιο οικονομικής διακυβέρνησης καθιστά το 2024 έτος μετάβασης για τον συντονισμό της δημοσιονομικής πολιτικής στην ΕΕ. Οι κατευθυντήριες γραμμές και οι αποφάσεις δημοσιονομικής πολιτικής βάσει του νέου πλαισίου που περιέχονται από την Επιτροπή, στοχεύουν στην ενίσχυση της βιωσιμότητας του χρέους των κρατών μελών και στην προώθηση της βιώσιμης και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξης σε όλα τα κράτη μέλη.
Σύμφωνα με τους νέους κανόνες, τα κράτη μέλη θα προετοιμάσουν τα μεσοπρόθεσμα σχέδια που θα καθορίζουν τα όρια δαπανών τους και τις μεταρρυθμίσεις και τις επενδύσεις προτεραιότητάς τους.
«Οι συστάσεις που περιλαμβάνονται στην εαρινή δέσμη αποτελούν μια ισχυρή βάση για τις μεταρρυθμίσεις και τις επενδυτικές δεσμεύσεις που πρέπει να ορίσουν τα κράτη μέλη σε αυτά τα σχέδια» αναφέρεται. Προβλέπουν ότι τα κράτη μέλη πρέπει να ακολουθούν συνετή δημοσιονομική πολιτική διασφαλίζοντας ότι η αύξηση των καθαρών δαπανών το 2025 και μετά είναι συνεπής με τις απαιτήσεις δημοσιονομικής προσαρμογής στο πλαίσιο του νέου πλαισίου διακυβέρνησης.
