Σε κρίσιμα ζητήματα προσκρούει η διαδικασία αναθεώρησης της νέας ΚΑΠ καθώς οι εθνικές διεκδικήσεις θέτουν εμπόδια στην επίτευξη συναίνεσης ενώ φέρνουν στην επιφάνεια την ανάγκη πιο εξειδικευμένων θεωρήσεων.
Η Κοινή Αγροτική Πολιτική (ΚΑΠ) αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα εργαλεία στήριξης του πρωτογενούς τομέα. Η τρέχουσα της περιόδου 2023-2027 έχει προκαλέσει πολλές αντιδράσεις σε αρκετές χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και κάποιες πρώτες αλλαγές έγιναν ήδη πριν από τις ευρωεκλογές. Υπό το βάρος των αγροτικών κινητοποιήσεων τους προηγούμενους μήνες, πρόσφατα πολλές χώρες προχώρησαν στην τροποποίηση του κανονισμού της ΚΑΠ εστιάζοντας σε ένα σύνολο εννέα επωφελών προτύπων τόσο για το περιβάλλον και το κλίμα, όσο και για τους αγρότες.
Οι υπουργοί της ΕΕ στην συνεδρίαση της προηγούμενης εβδομάδας δεν κατόρθωσαν να καταλήξουν σε ομοφωνία στα συμπεράσματά τους για το μέλλον της γεωργίας λόγω διαφωνίας σχετικά με την εξίσωση του επιπέδου της βοήθειας μεταξύ των κρατών μελών.
Συγκεκριμένα, η Ρουμανία και η Σλοβακία εξέφρασαν τη διαφωνία τους με τον μηχανισμό εξωτερικής σύγκλισης της ΚΑΠ, που στοχεύει στη σταδιακή ευθυγράμμιση των πληρωμών μεταξύ των κρατών μελών.
Η διαδικασία ξεκίνησε με τη μεταρρύθμιση της ΚΑΠ του 2014 και εξακολουθεί να βρίσκεται σε εξέλιξη. Αν και το κείμενο που πρότεινε η βελγική Προεδρία ανέφερε την ανάγκη «να εξασφαλιστεί δίκαιη κατανομή της στήριξης της ΚΑΠ, ιδίως των άμεσων πληρωμών, μεταξύ των κρατών μελών», το Βουκουρέστι δεν ήταν ικανοποιημένο με τη διατύπωση.
Η βελγική Προεδρία της ΕΕ, η οποία προήδρευσε στις συνεδριάσεις του Συμβουλίου της ΕΕ ήλπιζε να πείσει τους υπουργούς να εγκρίνουν τα συμπεράσματα προτού η Ουγγαρία αναλάβει την εκ περιτροπής προεδρία την ερχόμενη Δευτέρα (1 Ιουλίου).
Η ομόφωνη υποστήριξη του εγγράφου θα επέτρεπε στη βελγική Προεδρία να επισφραγίσει τα συμπεράσματα του Συμβουλίου. Ελλείψει συμφωνίας, το κείμενο δημοσιεύτηκε ως «τα συμπεράσματα της Προεδρίας», μια διατύπωση με μικρότερη πολιτική βαρύτητα. Υπό αυτές τις συνθήκες, το Συμβούλιο εστίασε στα συμπεράσματά του για το μέλλον της γεωργίας στην ΕΕ και στην ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη βιώσιμη αλιεία στην ΕΕ.
Όπως σημείωσαν οι υπουργοί Γεωργίας, η ΚΑΠ θα πρέπει να παρέχει σταθερότητα και προβλεψιμότητα, ενώ χρειάζεται αύξηση της συνοχής και συνέργειες μεταξύ διαφορετικών επιπέδων πολιτικής, με στόχο μια ολοκληρωμένη προσέγγιση των συστημάτων τροφίμων. Στο ίδιο πλαίσιο, οι πόροι για της ΚΑΠ θα πρέπει να είναι επαρκείς και να κατανέμονται όσο το δυνατόν πιο δίκαια σε αυτούς που πραγματικά παράγουν, ενώ θα πρέπει να υποστηριχθεί και η ανάγκη υποστήριξης προγραμμάτων για την έρευνα και την καινοτομία.
Τα συμπεράσματα του Συμβουλίου, ωστόσο, τόνισαν «τον βασικό ρόλο» της γεωργίας όσον αφορά τη διασφάλιση της επισιτιστικής ασφάλειας και της στρατηγικής αυτονομίας, και αναγνώρισαν επίσης τις πολυάριθμες προκλήσεις που αντιμετωπίζει ο κλάδος, όπως η κλιματική αλλαγή, οι γεωπολιτικές εντάσεις, η κερδοφορία και η διοικητική επιβάρυνση. Πιο συγκεκριμένα, το κείμενο των συμπερασμάτων επικεντρώθηκε σε πολλά «βασικά στοιχεία» για αυτό το μελλοντικό όραμα, όπως είναι ένας ισχυρός και ανταγωνιστικός γεωργικός τομέας της ΕΕ, η καινοτομία και συνεργασία, η απλοποίηση των διαδικασιών, υποστήριξη για τους νέους αγρότες και η ανθεκτικότητα στην κλιματική αλλαγή.
Το κείμενο προτρέπει την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να συνεχίσει να παρακολουθεί τις πολιτικές της ΕΕ και επίσης υπενθυμίζει τον ρόλο των εθνικών αρχών στην απλούστευση των διαδικασιών. Ταυτόχρονα, στο μέτωπο της βιωσιμότητας, το οποίο ήταν επίσης ένα επίμαχο ζήτημα, οι υπουργοί αναγνωρίζουν ότι «η διατήρηση των οικοσυστημάτων είναι ζωτικής σημασίας για τη διασφάλιση της επισιτιστικής ασφάλειας».
