Ο Ντόναλντ Τραμπ φαίνεται να επιστρέφει δυναμικά στην αμερικανική πολιτική σκηνή, καθώς όλες πλέον οι δημοσκοπήσεις του δίδουν προβάδισμα έναντι του Τζο Μπάιντεν, με τις πολιτικές του, γνωστές ως Trumponomics, να αλλάζουν τα δεδομένα στις χρηματοοικονομικές αγορές, τη νομισματική πολιτική και την οικονομία γενικότερα.
Περισσότερο από ο,τιδήποτε άλλο, ο Τραμπ θέλει να πείσει τον επιχειρηματικό κόσμο ότι το μεγαλύτερο πρόβλημα της Αμερικής είναι το ισχυρό δολάριο. Ο Tραμπ θέλει ένα αδύναμο δολάριο και εάν εκλεγεί θα προσπαθήσει να το κάνει και όπως χαρακτηριστικά αναφέρουν αναλυτές, ενώ κάποιες φορές είναι δύσκολο να ενισχύσεις το νόμισμά σου, μπορείς πάντα να το υποτιμήσεις εάν το θέλεις πραγματικά.
Είναι αναμφισβήτητο ότι η απομάκρυνση της μεταποιητικής βάσης των ΗΠΑ συνιστά σοβαρό πρόβλημα, όπως επίσης είναι γεγονός ότι συρρικνώθηκε κατά τη διάρκεια των ετών ελεύθερων αγορών και κυμαινόμενων νομισμάτων. Μέχρι το 1985, το ισχυρό δολάριο - ιδιαίτερα σε σύγκριση με το ιαπωνικό γιεν - έφτασε σε σημείο όπου μια ομάδα κεντρικών τραπεζών συναντήθηκε στο ξενοδοχείο Plaza στο Μανχάταν και συμφώνησε να επιτρέψει σε άλλα νομίσματα να ενισχυθούν έναντι αυτού. Σε ευρεία βάση, λαμβανομένων υπόψη των σχετικών επιπέδων του πληθωρισμού των τιμών καταναλωτή, το δολάριο είναι τώρα ισχυρότερο από ό,τι ήταν τότε ειδικά έναντι του γιέν και του κινεζικού γιουάν, αν και εξακολουθεί να είναι σημαντικά ασθενέστερο από ό,τι όταν ήταν στο απόγειό του.
Αλλά η υποτίμηση δεν είναι τόσο απλό θέμα. Η ζημιά στην αμερικανική παραγωγική βάση έχει γίνει και θα χρειαστούν περισσότερα από τα μέτρα προστατευτισμού και τους δασμούς που θέλει να ακολουθήσει ο Τραμπ για να αντιστραφεί. Τι ακριβώς μπορεί να κάνει ένας πρόεδρος για να αντιμετωπίσει μια τέτοια κατάσταση; Η θέση του δολαρίου ως παγκόσμιου αποθεματικού νομίσματος σημαίνει ότι οι άνθρωποι θα θέλουν να το χρησιμοποιήσουν ως καταφύγιο. Τα capital controls προφανώς είναι εκτός ατζέντας, η δημιουργία ενός κρατικού επενδυτικού ταμείου έτοιμο να πωλήσει δολάρια θα μπορούσε να λειτουργήσει και η μείωση των επιτοκίων, την οποία ευνοεί ο Τραμπ μόλις τελειώσουν οι εκλογές, θα βοηθούσε επίσης, όπως χαρακτηριστικά αναφέρει το Βloomberg.
Ασθενέστερο δολάριο και ΕΚΤ
Ένα ασθενέστερο δολάριο θα μπορούσε επίσης να κάνει πιο εύκολα τα πράγματα και στην Ευρωζώνη, ανοίγοντας την πόρτα της ΕΚΤ για περαιτέρω επιτοκιακές μειώσεις. Ο μεγάλος φόβος αξιωματούχων της ΕΚΤ μέχρι τώρα ήταν ένα ισχυρό δολάριο σε περίπτωση που η Fed καθυστερήσει να προχωρήσει σε μείωση των επιτοκίων, με τις συνεπακόλουθες πιέσεις στο ευρώ, καθώς ένα πολύ εξασθενημένο ευρώ θα έκανε πιο ακριβό το κόστος εισαγωγών στην Ευρωζώνη με κίνδυνο να τροφοδοτήσει πληθωρισμό και να δημιουργήσει έναν φαύλο κύκλο υψηλών τιμών. Διαμορφωτές νομισματικής πολιτικής θεωρούν ως «κατώφλι» για την πτώση του ευρώ το 1,04 έναντι του δολαρίου, καθώς μία διολίσθηση κάτω από το επίπεδο αυτό θα μπορούσε να δημιουργήσει προβλήματα.
Παρ΄όλα αυτά, η πτώση του δολαρίου θα είναι δύσκολη υπόθεση, καθότι η πλατφόρμα των Ρεπουμπλικάνων έχει μία λίστα από μέτρα που θα οδηγήσουν σε αύξηση του πληθωρισμού. Οι δασμοί και η δημοσιονομική επέκταση τείνουν να αυξήσουν τα επιτόκια και να ωθήσουν προς τα πάνω το δολάριο. «Το πρόβλημα που έχει ο Τραμπ είναι ότι θέλει ένα ασθενέστερο δολάριο, αλλά τα πράγματα που θέλει να κάνει σημαίνουν ένα ισχυρότερο δολάριο», σημειώνει ο Τζόνας Γκόλτερμαν, οικονομολόγος της Capital Economics. Η αλήθεια είναι κανένας δεν ξέρει τι ακριβώς να περιμένει. Στρατηγικοί αναλυτές της Citi θεωρούν ότι μία προεδρία Τραμπ δεν πρόκειται να οδηγήσει σε ένα ασθενέστερο δολάριο, παρά ορισμένους παράγοντες που υποδηλώνουν το αντίθετο. Το βασικό σενάριο της Wall Street παραμένει ότι οι αμερικανικές εκλογές θα ωθήσουν σε άνοδο το δολάριο, αν και είναι ακόμη πολύ παρακινδυνευμένο να γίνουν ασφαλείς προβλέψεις.
Οι προκλήσεις για την Λαγκάρντ
Η πρόεδρος της ΕΚΤ, Κριστίν Λαγκάρντ, γνωρίζει πολύ καλά όλη αυτή την αβεβαιότητα και αυτός είναι ένας από τους λόγους που κράτησε πολύ χαμηλούς τόνους στη συνεδρίαση της προηγούμενης εβδομάδας, αφήνοντας όλα τα ενδεχόμενα ανοικτά για το Σεπτέμβριο. Η στάση της Fed είναι ένας λόγος ανησυχίας και παρά το γεγονός ότι οι αγορές έχουν προεξοφλήσει μία νέα μείωση των επιτοκίων στη συνεδρίαση της ΕΚΤ στις 12 Σεπτεμβρίου, θα πραγματοποιηθεί πριν από την αντίστοιχη συνεδρίαση της ομοσπονδιακής κεντρικής τράπεζας των ΗΠΑ (που είναι προγραμματισμένη για τις 17/18 Σεπτεμβρίου), οπότε δεν θα έχει γίνει γνωστή η κίνησή της. Οι αγορές προεξοφλούν αυτή τη στιγμή πλήρως ότι η Fed θα μειώσει τα επιτόκια στη συνεδρίαση αυτή, όμως ο Τραμπ έχει διαμηνύσει ότι η κεντρική τράπεζα των ΗΠΑ δεν θα πρέπει να κάνει μείωση σε αυτή τη συνεδρίαση για να μην προσφέρει στήριγμα στον Μπάιντεν και γι΄ αυτό την κάλεσε να τα μειώσει στη συνεδρίαση του Νοεμβρίου αμέσως μετά τις εκλογές.
Το ευρώ πέρασε ξανά τις τελευταίες ημέρες το φράγμα του 1,09 έναντι του δολαρίου, καταγράφοντας από τις αρχές του Ιουλίου έως σήμερα άνοδο 1,5% συγκριτικά με την πτώση 1,4% του δολαρίου το ίδιο διάστημα. Σε εβδομαδιαία βάση ωστόσο το ευρώ υποχώρησε 0,26%, ενώ ο δείκτης δολαρίου ενισχύθηκε 0,29%. Το τεχνικό πρόβλημα που έπληξε τα συστήματα τεχνολογίας πληροφορικής σε ολόκληρο τον κόσμο προκάλεσε έντονες ανησυχίες και νευρικότητα στους κύκλους των επενδυτών, οι οποίοι στράφηκαν στο δολάριο. Πρόκειται για την πρώτη ανοδική εβδομάδα του δολαρίου μετά από δύο εβδομάδες πτώσης.
Πώς θα κινηθεί ο χρυσός
Η αναζήτηση ασφάλειας εν μέσω του αβέβαιου πολιτικού περιβάλλοντος και των πολιτικών που θα ακολουθήσει ο Τραμπ ευνόησε και τον χρυσό. Πολλοί διαχειριστές κεφαλαίου, μεταξύ των οποίων hedge funds, έσπευσαν να τοποθετήσουν σε χρυσό, σε μία ένδειξη των ανησυχιών γύρω από την προεκλογική εκστρατεία των ΗΠΑ αλλά και τον χρόνο μείωσης των επιτοκίων από την Fed. Αντισταθμιστικά ταμεία και άλλοι μεγάλοι κερδοσκόποι αύξησαν τις θέσεις αγοράς τους σε χρυσό, ο οποίος θεωρείται αντιστάθμισμα απέναντι στην αυξανόμενη πολιτική και οικονομική αβεβαιότητα, στο υψηλότερο επίπεδο σε διάρκεια μεγαλύτερη των τεσσάρων ετών.
Ο χρυσός άγγιξε νέο ιστορικό υψηλό στα 2.483,73 δολάρια την Τετάρτη, με αναλυτές να τον βλέπουν ακόμη και στα 3.000 δολάρια τους επόμενους μήνες. Εάν το δολάριο υποχωρήσει, όπως φιλοδοξεί ο Τραμπ, αυτό θα μπορούσε να δώσει πολύ μεγαλύτερη ώθηση στον χρυσό. Από τις αρχές Ιουλίου έως σήμερα, ο χρυσός ενισχύεται περισσότερο από 3%, όμως σε εβδομαδιαία βάση υποχώρησε 0,43% λόγω των έντονων ρευστοποιήσεων της Παρασκευής που προκάλεσαν απώλειες 2%.
Σε ελεύθερη πτώση οι Big Tech
Εκεί ωστόσο που τα πράγματα άλλαξαν σημαντικά είναι η Wall Street με τη μεγάλη βουτιά των τεχνολογικών μετοχών. Ο κλάδος τεχνολογίας του δείκτη S&P 500 υποχώρησε 6% μόλις σε μία εβδομάδα, με αποτέλεσμα να εξανεμιστούν 900 δισ. δολάρια σε κεφαλαιοποίηση, καθώς η προοπτική μίας επιστροφής του Τραμπ στο Λευκό Οίκο άλλαξε την ροή κεφαλαίου από τους φετινούς νικητές προς τους τομείς εκείνους που υπολείπονταν.
Ο S&P 500 συμπεριφέρθηκε καλύτερα, καταγράφοντας μικρότερες απώλειες 1,6% την τελευταία εβδομάδα, με την πτώση του τεχνολογικού τομέα να αντισταθμίζεται από τα κέρδη άλλων κλάδων, όπως χρηματοοικονομικών, βιομηχανίας και μικρής κεφαλαιοποίησης. Από τις αρχές του έτους, ο δείκτης εξακολουθεί να καταγράφει κέρδη 16%. Τα εταιρικά αποτελέσματα δεύτερου τριμήνου θα μπορούσαν να βοηθήσουν τον τεχνολογικό τομέα να ανακτήσει την κυρίαρχη θέση του, με Tesla, Alphabet, Microsoft και Apple μεταξύ των εταιρειών που θα ανακοινώσουν αποτελέσματα την επόμενη εβδομάδα.
Ο δείκτης υψηλής τεχνολογίας Nasdaq κατέγραψε απώλειες 3,65%, που είναι οι χειρότερες απώλειες από τον Απρίλιο, παρότι από τις αρχές του έτους τα κέρδη του παραμένουν στο 18%.
Με τον τεχνολογικό τομέα όμως να εκπροσωπεί περίπου το 35% της κεφαλαιοποίησης του S&P 500, οι επενδυτές θα πρέπει να βρίσκονται σε υψηλό βαθμό επαγρύπνισης για πιθανό σκάσιμο της φούσκας, προειδοποιούν αναλυτές της Societe Generale. H προειδοποίηση αυτή αντανακλά τις ανησυχίες ότι η αμερικανική χρηματιστηριακή αγορά βρίσκεται στα πρόθυρα πτώσης, που ορισμένοι θεωρούν ότι θα είναι μεγάλη και εκτεταμένη. Στους μεγάλους χαμένους, ο δείκτης ημιαγωγών της Φιλαδέλφια, που έκανε βουτιά 8% την εβδομάδα, μετά από δημοσιεύματα ότι η Ουάσιγκτον σκοπεύει να κάνει πιο αυστηρούς τους εξαγωγικούς περιορισμούς σε εταιρείες επεξεργαστών που προσφέρουν πρόσβαση στο Πεκίνο σε τεχνολογία αιχμής.
Η πτώση επιδεινώθηκε και από τις δηλώσεις Τραμπ ότι η Ταιβάν, κέντρο παραγωγής ημιαγωγών του πλανήτη, θα πρέπει να πληρώσει στις ΗΠΑ για την ασφάλεια που τους προσφέρουν. Ο μεγάλος κερδισμένος ήταν οι μετοχές μικρής κεφαλαιοποίησης, με το δείκτη Russell 2000 να ενισχύεται 1,7% σε εβδομαδιαία βάση, καθώς η προοπτική μείωσης των επιτοκίων από την Fed στη συνεδρίαση του Σεπτεμβρίου έστρεψε τους επενδυτές και σε άλλους τομείς πέραν της τεχνολογίας. Στους κερδισμένους και ο δείκτης Dow Jones που κατέγραψε την εβδομάδα άνοδο 0,72%.
