Η «πράσινη στροφή» του ενεργειακού μίγματος θα έχει άμεσα οφέλη για τους καταναλωτές, προκαλώντας μικρή μείωση του κόστους ηλεκτρισμού ήδη μέχρι το 2030, όπως εκτιμάται στο αναθεωρημένο Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ), το οποίο αναμένεται να τεθεί τις επόμενες ημέρες σε διαβούλευση από το ΥΠΕΝ.
Μάλιστα, το γεγονός ότι οι ΑΠΕ είναι η πιο φθηνή τεχνολογία παραγωγής ηλεκτρισμού (εκτός από «καθαρή») θα έχει ως συνέπεια να αποκλιμακωθεί το κόστος μέσα στην τρέχουσα 10ετία, έστω και σε περιορισμένο βαθμό, παρά το γεγονός ότι η «πράσινη» μετάβαση θα «στοιχίσει» έως το 2030 94 δισ. ευρώ, όπως έχει γράψει το insider.gr.
Έτσι, με σημείο αναφοράς το 2025, όπου το συνολικό κόστος ηλεκτρισμού υπολογίζεται στα 145 ευρώ ανά Μεγαβατώρα, το 2030 εκτιμάται ότι το νούμερο αυτό θα έχει αποκλιμακωθεί κατά 4%, στα 139 ευρώ ανά Μεγαβατώρα.
Σύμφωνα με το ΕΣΕΚ, τα κέρδη θα αρχίσουν να διευρύνονται αισθητά από την επόμενη 10ετία. Συγκεκριμένα, και πάλι με σημείο αναφοράς το 2025, το 2035 το συνολικό κόστος θα έχει πλέον αποκλιμακωθεί κατά 16%, στα 125 ευρώ ανά Μεγαβατώρα. Η «βουτιά» θα είναι ακόμη μεγαλύτερη το 2040, αγγίζοντας το 20% (116 ευρώ ανά Μεγαβατώρα).
Ατού το ελάχιστο κόστος λειτουργίας
Όπως είναι φυσικό, η αποκλιμάκωση θα συνεχιστεί και την επόμενη 10ετία, ώστε το 2045 να περιοριστεί κατά 25% (στα 109 ευρώ ανά Μεγαβατώρα) και κατά 34% το 2050 (στα 96 ευρώ ανά Μεγαβατώρα). Όπως επισημαίνεται χαρακτηριστικά στο αναθεωρημένο ΕΣΕΚ, το μέσο κόστος του ηλεκτρικού ρεύματος θα βαίνει μειούμενο, καθώς διεισδύουν οι ΑΠΕ και καθώς θα αποσβένονται οι σχετικές επενδύσεις.
Υπενθυμίζεται πως στο Εθνικό Σχέδιο προβλέπεται πως μέχρι το 2030 θα ενισχυθεί ακόμη περισσότερο η συμμετοχή των ανανεώσιμων πηγών στο μίγμα ηλεκτροπαραγωγής. Στο τέλος της 10ετίας, το μερίδιό τους θα αγγίζει το 76,8%, κάτι που σημαίνει ότι θα είναι «πράσινες» περίπου 7,5 από τις 10 κιλοβατώρες που θα παράγονται στη χώρα μας.
Ωστόσο, για να επιτευχθεί αυτή η «επίδοση», θα χρειαστεί να επιστρατευθούν σημαντικά κεφάλαια. Έτσι, από τα 94 δισ. ευρώ που υπολογίζονται οι απαιτούμενες επενδύσεις έως το 2030, τα 29 δισ. αφορούν την παραγωγή ενέργειας – σημαντικό μέρος των οποίων αφορά την κατασκευή νέων μονάδων ΑΠΕ.
Καθώς οι μονάδες αυτές θα είναι νέες, για τα πρώτα χρόνια λειτουργίας τους η τιμή παραγωγής θα πρέπει να καλύπτει και την απόσβεση των «πράσινων» επενδύσεων. Ακόμη όμως και σε αυτό το χρονικό διάστημα, οι ΑΠΕ θα έχουν το πλεονέκτημα ότι έχουν ελάχιστο κόστος λειτουργίας, αφού το καύσιμό τους (αέρας, ήλιος, νερό) είναι «δωρεάν».
«Θωράκιση» από το άλμα στις τιμές ρύπων
Ως συνέπεια, σύμφωνα με το ΕΣΕΚ, την περίοδο 2025-2030 «παλιές» και «νέες» ΑΠΕ θα μειώσουν κατά 46% τη «συνιστώσα» των λειτουργικών εξόδων στο συνολικό κόστος της ηλεκτρικής ενέργειας. Έτσι, παρά το γεγονός ότι την ίδια χρονική περίοδο η «συνιστώσα» για την απόσβεση των επενδύσεων θα αυξηθεί κατά 56%, η τελική τιμή ηλεκτρισμού θα μειωθεί, έστω και σε μικρό βαθμό (4%).
Καθώς από το 2030 θα συνεχίσει να αυξάνεται η διείσδυση των ΑΠΕ, θα περιοριστεί ακόμη περισσότερο η «συνιστώσα» των λειτουργικών εξόδων (μεταβλητό κόστος) στο συνολικό κόστος ηλεκτρισμού. Επομένως, από την αρχή της επόμενης 10ετίας, η μείωση του συνολικού κόστους θα αρχίσει να αυξάνεται σε διψήφια ποσοστά.
Το κέρδος όμως από την προέλαση των ΑΠΕ θα είναι διπλό, αφού εκτός από την άμεση μείωση της τιμής κάθε ηλεκτρικής κιλοβατώρας, η προέλασή τους θα μειώσει και την επιβάρυνση από το κόστος των δικαιωμάτων για CO2. Κόστος το οποίο μάλιστα πρόκειται να εκτιναχθεί ήδη από την επόμενη 10ετία.
Μόνη λύση και οικονομικά η ενεργειακή μετάβαση
Σύμφωνα με το ΕΣΕΚ, οι τιμές δικαιωμάτων εκπομπής CO2 προβλέπεται πως θα κυμαίνονται στο επίπεδο των 80 ευρώ ανά τόνο μέχρι το 2030 και στη συνέχεια θα αυξηθούν δραστικά, μέχρι τα 290 ευρώ ανά τόνο μέχρι το 2040 και τα 490 ευρώ ανά τόνο μέχρι το 2050. Νούμερα που σημαίνουν πως μόλις μέσα στην επόμενη 10ετία η επιβάρυνση από τους ρύπους θα εκτιναχθεί κατά 260%.
Είναι προφανές ότι αν στο μίγμα ηλεκτροπαραγωγής συνέχιζαν και μετά το 2030 να έχουν αισθητή συμμετοχή τα ορυκτά καύσιμα -ακόμη και οι μονάδες αερίου και πολύ περισσότερο οι ακόμη πιο ρυπογόνες λιγνιτικές μονάδες- το συνολικό κόστος ηλεκτρικής ενέργειας θα εκτροχιαζόταν. Κάτι που με απλά λόγια σημαίνει πως και τα οικονομικά «σήματα» (πέρα από την κλιματική κρίση) καθιστούν αναπόδραστη πραγματικότητα την αναγκαιότητα της ενεργειακής μετάβασης.
Απόδειξη το γεγονός ότι η απόλυτη κυριαρχία των ΑΠΕ θα μειώσει μέχρι το 2040 κατά 80% την επιβάρυνση των ρύπων στο συνολικό κόστος ηλεκτρικής ενέργειας, παρά την θεαματική άνοδο που θα έχει μεσολαβήσει στις τιμές των δικαιωμάτων CO2.
