Διάχυτη είναι η ανησυχία για νέο γύρο ανατιμήσεων σε βασικά είδη διατροφής με την έλευση του φθινοπώρου και παρά το γεγονός πως τους τελευταίους μήνες παρατηρείται αποκλιμάκωση στον πληθωρισμό των τροφίμων, αλλά και μια μετατόπιση των πληθωριστικών πιέσεων προς τις υπηρεσίες. Ωστόσο, η διατήρηση του γεωπολιτικού κινδύνου διεθνώς, σε συνδυασμό με τις ορατές πλέον επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης σε μια σειρά από είδη πρώτης ανάγκης, αυξάνουν τον κίνδυνο για νέο κύμα ανατιμήσεων σε επιμέρους κατηγορίες τροφίμων. Κίνδυνος, ο οποίος μπορεί να ενταθεί έτι περαιτέρω, αν συνυπολογιστούν και οι απρόβλεπτες συνέπειες του ζητήματος που προέκυψε τον τελευταίο μήνα στη χώρα μας με την πανώλη των αιγοπροβάτων.
Κρέατα και τυροκομικά προϊόντα
Η εξάπλωση της ζωονόσου στην ελληνική περιφέρεια έχει οδηγήσει σε απόγνωση τον κτηνοτροφικό κόσμο της χώρας, ενώ ο οικονομικός αντίκτυπος της κατάστασης είναι πολύ νωρίς ακόμη για να αποτιμηθεί.
Δεδομένης της αναταραχής που έχει προκύψει στην εγχώρια αιγοπροβατοτροφία, εκφράζονται φόβοι για την πορεία διαμόρφωσης των τιμών τόσο στα κρέατα, όσο και σε αρκετά τυροκομικά προϊόντα το προσεχές διάστημα.
Κακάο
Μεγάλη ανησυχία για αυξήσεις τιμών σε μια ευρεία γκάμα προϊόντων, όπως είναι τα γλυκά, τα ζαχαρώδη, τα παγωτά κλπ, πυροδοτεί το ράλι στις διεθνείς τιμές του κακάο που παρατηρείται τους τελευταίους μήνες. Οι παραγωγοί ανά τον κόσμο παρακολουθούν με κομμένη την ανάσα την πορεία των καιρικών συνθηκών, ενώ οι τιμές του κακάο είναι πλέον διπλάσιες από ό,τι ήταν πριν από έναν χρόνο.
Όπως αναφέρεται μάλιστα στις οικονομικές καταστάσεις της Bespoke SGA Holdings, συμφερόντων του προέδρου του ΣΕΒ, Σπύρου Θεοδωρόπουλου και στην οποία ανήκει πλέον η ιστορική σοκολατοβιομηχανία ΙΟΝ, «οι πληθωριστικές πιέσεις που συνεχίζουν να επικρατούν, εάν και δίνουν δείγματα αποκλιμάκωσης, επηρεάζουν την αγοραστική δύναμη και συμπεριφορά των καταναλωτών αλλά και το κόστος πρώτων υλών. Επιπλέον, η κλιματική αλλαγή έχει επιφέρει έλλειψη αποθεμάτων σε ορισμένες βασικές κατηγορίες προϊόντων όπως εσπεριδοειδών και κακάο και συνεπώς αύξηση των τιμών τους σε παγκόσμιο επίπεδο. Ο όμιλος παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις και εστιάζει στην διαχείριση του κόστους και την ορθολογική τιμολόγηση προκειμένου να αντισταθμίσει τις όποιες αρνητικές τάσεις».
Χυμός πορτοκάλι
Σε ό,τι αφορά δε τα εσπεριδοειδή, ο κ. Θεοδωρόπουλος έχει από καιρό κρούσει τον κώδωνα του κινδύνου για την πορεία των τιμών στον χυμό πορτοκάλι. «Κάποια προϊόντα θα πάψουν να έχουν θέμα τιμής στο μέλλον, γιατί απλά θα πάψουν να υπάρχουν. Δεν θα μπορείς να πληρώσεις κάτι που δεν θα υπάρχει. Είναι απλό… Αν δεν συνέλθει ο μεγαλύτερος πορτοκαλεώνας της γης, εκείνος της Νοτίου Αμερικής, ένα από αυτά τα προϊόντα θα είναι το πορτοκάλι», δήλωνε πρόσφατα στους δημοσιογράφους, λίγα 24ωρα προτού αναλάβει το τιμόνι του ΣΕΒ.
Η βιομηχανία του χυμού πορτοκαλιού βιώνει άλλωστε εντονότατη κρίση, με τις τιμές του κατεψυγμένου συμπυκνωμένου χυμού να κινούνται σχεδόν σε διπλάσια επίπεδα σε σχέση με πέρυσι. Τον περασμένο Μάιο, το Ινστιτούτο Fundecitrus προειδοποίησε ότι η Βραζιλία, ο μεγαλύτερος παραγωγός χυμού πορτοκαλιού στον κόσμο, βρίσκεται σε τροχιά για να καταγράψει τη χειρότερη σοδειά των τελευταίων 30 ετών.
Καφές
Ανησυχητικά είναι τα μηνύματα που έρχονται την ίδια στιγμή και από την αγορά του καφέ, καθώς συνεχίζεται το ράλι των τιμών στα διεθνή χρηματιστήρια εμπορευμάτων, απόρροια των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής και των αναταραχών που εντοπίζονται σε επίπεδο εφοδιασμού από το Βιετνάμ έως τη Βραζιλία.
Ειδικότερα, οι τιμές για τους κόκκους Robusta έχουν εκτιναχθεί στα υψηλότερα επίπεδα από τη δεκαετία του 1970, συμπαρασύροντας δε ανοδικά και τις τιμές για τους κόκκους Arabica. Να σημειωθεί εδώ ότι οι ποικιλίες Robusta αντιστοιχούν στο 38% της παγκόσμιας παραγωγής, ενώ οι ποικιλίες Arabica καλύπτουν το 62% της παγκόσμιας παραγωγής.
Μάλιστα, πριν λίγους μήνες, παράγοντες της εγχώριας αγοράς έκρουσαν τον κώδωνα του κινδύνου για σημαντικές ανατιμήσεις στον καφέ, λόγω της διεθνούς αβεβαιότητας. Σύμφωνα με την Ελληνική Ένωση Καφέ, «οι εταιρείες έχουν αφομοιώσει το μεγαλύτερο μέρος των ανατιμήσεων, αλλά αν η κατάσταση συνεχιστεί, θα υπάρξουν ανατιμήσεις ανάλογα με το επίπεδο τιμών που θα αναγκαστεί να αγοράσει μία επιχείρηση από τώρα και στο εξής - με αποτέλεσμα οι ανατιμήσεις να κινηθούν από 5% έως και 15% στο ράφι των σούπερ μάρκετ». Να σημειωθεί εδώ ότι η τελευταία ανατίμηση στον κλάδο του καφέ καταγράφηκε το 2022.
Πατάτα
Προβληματισμός εκφράζεται και για την άνοδο της τιμής της πατάτας, καθώς η νέα πραγματικότητα που φέρνει η κλιματική αλλαγή, με τις ιδιαίτερα υψηλές θερμοκρασίες και την ταυτόχρονη απώλεια βροχοπτώσεων, έχουν οδηγήσει σε σημαντική μείωση της εγχώριας παραγωγής πατάτας και κατ’ επέκταση στην άνοδο της τιμής της.
Σύμφωνα δε με παράγοντες της αγοράς, η αύξηση της τιμής της πατάτας ξεπερνά το 50% τα τελευταία οκτώ χρόνια.
Σταφύλια
Οι παρατεταμένοι καύσωνες του εφετινού καλοκαιριού και η έλλειψη βροχοπτώσεων έχουν πλήξει και την παραγωγή σταφυλιών, η οποία, σύμφωνα με παράγοντες της αγοράς, έχει μειωθεί κατακόρυφα.
Η μειωμένη παραγωγή επηρεάζει αναμφίβολα και την τελική τιμή του σταφυλιού, αλλά όχι μόνο, καθώς στο κάδρο των ανησυχιών μπαίνουν και τα παράγωγά του, όπως το κρασί, η τσικουδιά. Μιλώντας πρόσφατα στον ραδιοφωνικό σταθμό ΣΚΑΙ, ο πρόεδρος του Συλλόγου Αποσταγματοποιών του Νομού Χανίων, Γιώργος Σταματάκης, δεν απέκλεισε το ενδεχόμενο ανόδου της τιμής στα σταφύλια έως και 70%, με ότι κι αν αυτό συνεπάγεται για τις τσέπες των καταναλωτών.
Ελαιόλαδο
Προσδοκίες αποκλιμάκωσης των τιμών του ελαιολάδου προσεχώς εκφράζουν οι φορείς του κλάδου, υπό την προϋπόθεση ωστόσο να υπάρξει μια ομαλή εξέλιξη των καιρικών φαινομένων τους επόμενους μήνες και δη μέχρι την κρίσιμη περίοδο της συγκομιδής. Οι προβλέψεις κάνουν λόγο για μια μέτρια έως καλή εφετινή παραγωγή στη χώρα μας, ωστόσο οι υψηλές θερμοκρασίες και η έλλειψη βροχοπτώσεων προκαλούν έντονη ανησυχία στους παραγωγούς.
Το ελαιόλαδο βρίσκεται, άλλωστε, διαρκώς στο επίκεντρο λόγω της υψηλής τιμής του, καθώς παραμένει ο «βασιλιάς» των ανατιμήσεων σε ετήσια βάση και ακόμη η τιμή του είναι κατά 50% υψηλότερη σε σχέση με πέρυσι.
Πού καταγράφονται μειώσεις τιμών
Στον αντίποδα, όπως εξηγούν παράγοντες της αγοράς στο insider.gr, μειώσεις τιμών καταγράφονται σε μια σειρά από άλλα είδη τροφίμων, όπως τα γαλακτοκομικά, τα αλλαντικά και τα οπωροκηπευτικά, αν και για τα τελευταία έχει περιοριστεί ο ρυθμός υποχώρησης των τιμών τους.
Σύμφωνα με την τελευταία έρευνα του Ινστιτούτου Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών (ΙΕΛΚΑ), τον Ιούλιο καταγράφηκε αρνητικός πληθωρισμός στα σούπερ μάρκετ, με τις τιμές των προϊόντων να εμφανίζονται μειωμένες κατά μέσο όρο 1,56% σε σχέση με τον Ιούλιο του 2023, ενώ οι 13 από τις 23 κατηγορίες προϊόντων που εξετάστηκαν στο πλαίσιο της έρευνας καταγράφουν μείωση τιμών. Ο Ιούλιος είναι ο τρίτος κατά σειρά μήνας όπου καταγράφεται αρνητικός πληθωρισμός στα σούπερ μάρκετ.
Όπως μάλιστα αποκαλύπτει στέλεχος του κλάδου του οργανωμένου λιανεμπορίου τροφίμων στο insider.gr, «ο πληθωρισμός στα σούπερ μάρκετ θα είναι αρνητικός και τον Αύγουστο, για τέταρτο συνεχή μήνα. Από εκεί και πέρα, το τοπίο είναι αβέβαιο».
Υπενθυμίζεται εδώ ότι, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, τον Ιούλιο ο ετήσιος πληθωρισμός στη χώρα μας διαμορφώθηκε στο 2,7%, από 2,3% που ήταν ένα μήνα πριν, ενώ ο πληθωρισμός των τροφίμων ανήλθε στο 2,4%.
