Το μήνυμα πως δεν υπάρχει προκαθορισμένο χρονοδιάγραμμα ή μονοπάτι στο μέτωπο της νομισματικής πολιτικής αναφορικά με τα επόμενα βήματα που αφορούν τα επιτόκια ενόψει του Οκτωβρίου, εξέπεμψε η πρόεδρος της ΕΚΤ, Κριστίν Λαγκάρντ στην καθιερωμένη Συνέντευξη Τύπου μετά την δεύτερη περικοπή στο κόστος δανεισμού κατά 25 μονάδες βάσης που αποφασίστηκε την Πέμπτη, επαναλαμβάνοντας πως η προσέγγιση των αξιωματούχων παραμένει data dependent.
Aποκάλυψε πως η απόφαση για μείωση επιτοκίων (όπως αναμενόταν ευρέως) ήταν ομόφωνη, γεγονός που αποτελεί διαφοροποίηση από την προηγούμενη συνεδρίαση, όπου ο Αυστριακός τραπεζίτης Ρόμπερτ Χόλτσμαν διαφώνησε με μία περικοπή επειδή τα οικονομικά δεδομένα δεν υποστήριζαν πλήρως ένα «ψαλίδισμα».
«Οι αποφάσεις μας εξαρτώνται από τα δεδομένα. Αυτό δεν σημαίνει πως επηρεαζόμαστε από κάθε μεμονωμένο δείκτη. Δεν πρόκειται να προσηλωθούμε σε έναν μόνο αριθμό... Ο Σεπτέμβριος θα δώσει σίγουρα μια καλή εικόνα του πληθωρισμού, όμως αναμένουμε να δούμε, ιδιαίτερα στο κομμάτι της ενέργειας» έσπευσε να εξηγήσει.
Η ΕΚΤ είναι αποφασισμένη να διασφαλίσει ότι ο πληθωρισμός θα επιστρέψει έγκαιρα στο μεσοπρόθεσμο στόχο του 2%. «Θα διατηρήσουμε τα επιτόκια πολιτικής επαρκώς περιοριστικά για όσο διάστημα είναι απαραίτητο για την επίτευξη αυτού του στόχου», αποσαφήνισε προσθέτοντας ότι οι αποφάσεις νομισματικής πολιτικής θα συνεχίσουν να λαμβάνονται με τα εισερχόμενα χρηματοοικονομικά data, τη δυναμική του υποκείμενου πληθωρισμού και τη ισχύ της μετάδοσης της νομισματικής πολιτικής.
Παραδέχτηκε ότι η μείωση των επιτοκίων που αποφασίστηκε σήμερα δεν θα βοηθήσει άμεσα την δοκιμαζόμενη οικονομία της Ευρωζώνης -επειδή ο αντίκτυπος γίνεται αισθητός πάντα με καθυστέρηση- Όμως, εάν η παραγωγικότητα αυξηθεί ως αποτέλεσμα των μεταρρυθμίσεων και οι κεφαλαιαγορές ενσωματωθούν καλύτερα, αυτό θα ήταν «καλά νέα» για την ΕΚΤ. Για τον πληθωρισμό εξέφρασε την ανησυχία της για την υψηλή αβεβαιότητα που σχηματίζεται γύρω από τις προοπτικές για τις πιέσεις στις τιμές. Προειδοποίησε και πάλι ότι οι μισθοί θα ανέβουν με αυξημένο ρυθμό φέτος αλλά όχι σε επικίνδυνα επίπεδα.
Επίσης, η κα Λαγκάρντ τόνισε πως υπάρχουν καθοδικοί κίνδυνοι για την ανάπτυξη. Η οικονομία αναπτύχθηκε με 0,2% το β' τρίμηνο (κάτω από το 0,3% του α' τριμήνου) με στήριξη από εξαγωγές και κρατικές δαπάνες, σύμφωνα με την επικεφαλής της ΕΚΤ, η οποία επεσήμανε πως η καταναλωτική ζήτηση αποδυναμώθηκε καθώς τα νοικοκυριά περιόρισαν τα έξοδά τους και οι επιχειρηματικές επενδύσεις χαμήλωσαν ταχύτητα. Παράλληλα, υπογράμμισε πως ενώ οι υπηρεσίες συνέβαλαν στην ανάκαμψη, η βιομηχανία και οι κατασκευές αποτέλεσαν «βαρίδια».
Η ανάκαμψη συνεχίζει να αντιμετωπίζει ορισμένους αντίθετους ανέμους, όμως αναμένει ενίσχυση της ανάπτυξης με την πάροδο του χρόνου, καθώς η αύξηση των πραγματικών εισοδημάτων θα δώσουν καύσιμα για τις καταναλωτικές δαπάνες. Οι εξαγωγές θα εξακολουθήσουν να διαδραματίζουν κομβικό ρόλο στην ανάπτυξη, ενώ η αγορά εργασίας παραμένει εύρωστη με την ανεργία σε ιστορικό χαμηλό.
Πάντως, εμφανίστηκε πεπεισμένη ότι η κατάσταση θα βελτιωθεί για την ευρωπαϊκή οικονομία από τη λιγότερο περιοριστική νομισματική πολιτική και τον πιο ήπιο πληθωρισμό. Ωστόσο, υπάρχουν ελαφρώς διαφορετικές αναλύσεις μεταξύ των υπευθύνων χάραξης πολιτικής. «Μερικοί τείνουν να είναι λίγο πιο απαισιόδοξοι, άλλοι πιο αισιόδοξοι» διευκρίνισε.
Ταυτόχρονα, η Γαλλίδα αξιωματούχος εκτίμησε πως η έκθεση του Μάριο Ντράγκι αναδεικνύει την επείγουσα ανάγκη για μεταρρυθμίσεις, ενώ χαρακτήρισε ως εξαιρετικό το πόρισμα του προκατόχου της για την ευρωπαϊκή οικονομία. Η ευθύνη για τις διαρθρωτικές αλλαγές που προτείνονται σε αυτήν ανήκει στις εθνικές κυβερνήσεις, προσθέτοντας ωστόσο ότι θα πρέπει να ληφθούν μέτρα προκειμένου να βελτιωθεί η ανταγωνιστικότητα και η παραγωγικότητα της ευρωπαϊκής οικονομίας.
Η «Σιδηρά Κυρία» της ΕΚΤ σημείωσε ότι είναι προφανές πως τα επιτόκια της ευρωτράπεζας έχουν μπει σε καθοδική τροχιά. Πρόσθεσε, ωστόσο, ότι η επόμενη συνεδρίαση του Οκτωβρίου (17/10) είναι πολύ κοντά και η ΕΚΤ δεν δεσμεύεται σε μείωση επιτοκίων, συμπληρώνοντας πως «θα παραμένουμε σε περιοριστική περιοχή για όσο χρειαστεί». «Είμαι πραγματικά βέβαιη ότι η νομισματική πολιτική θα κάνει αυτό που χρειάζεται, δηλαδή να εξασφαλίσει σταθερότητα τιμών και να εκπληρώσει την δέσμευσή της» σχολίασε.
Οι δημοσιονομικές και διαρθρωτικές πολιτικές πρέπει να βάλουν στόχο να καταστήσουν την οικονομία πιο παραγωγική και ανταγωνιστική, γεγονός που θα συμβάλει στην αύξηση της δυνητικής ανάπτυξης και στη μείωση των πληθωριστικών πιέσεων μεσοπρόθεσμα. Επανέλαβε την υποστήριξη της ΕΚΤ στους νέους δημοσιονομικούς κανόνες και κάλεσε τα κράτη - μέλη να τους εφαρμόσουν χωρίς καθυστέρηση.
Σχετικά με την απόκτηση του 9% της Commerzbank από την UniCredit, η κα Λαγκάρντ τόνισε ότι η ΕΚΤ συνήθως δεν συνηθίζει να σχολιάζει κινήσεις από επιχειρήσεις ή χρηματοπιστωτικά ιδρύματα. Ο SSM «θα κάνει ό,τι πρέπει», δήλωσε, προσθέτοντας ότι πολλές αρχές ελπίζουν σε διασυνοριακές συγχωνεύσεις και ότι θα είναι «ενδιαφέρον» να δούμε αυτή τη διαδικασία να ξεδιπλώνεται.
Για τα επόμενα βήματα της ΕΚΤ στις 2 συνεδριάσεις που απομένουν για το 2024, όπως έχει αναφέρει το insider.gr , η έμφαση μεταφέρεται όλο και πιο πολύ στον κίνδυνο ύφεσης στις μεγαλύτερες οικονομίες της Ευρωζώνης. Με την ανησυχία ειδικά για την πορεία της βιομηχανίας και των κατασκευών να παρακολουθούνται στενά, παράλληλα βεβαίως με το κατά πόσο θα είναι βραχυπρόθεσμη (όπως εκτιμάται από την ΕΚΤ) η επιτάχυνση του πληθωρισμού στις υπηρεσίες και ειδικά στις τιμές ενέργειας.
Στους κόλπους της ΕΚΤ υπάρχει μια διαμάχη σχετικά με τις αναπτυξιακές προοπτικές των οικονομιών της Ευρωζώνης. Από την μια βρίσκονται τα «περιστέρια» που κοιτώντας στα στοιχεία ειδικά για τη Γερμανία και τη Γαλλία, ανησυχούν για τα ενδεχόμενο μιας ευρωπαϊκής ύφεσης που μπορεί να οδηγήσει σε απώλεια θέσεων εργασίας και κατά συνέπεια σε ταχύτερη αποκλιμάκωση των τιμών με αποτέλεσμα ο πληθωρισμός να πέσει ακόμη και κάτω του στόχου του 2%.
Από την άλλη πλευρά, τα «γεράκια» που έχουν και το πάνω χέρι τα τελευταία χρόνια στις συνεδριάσεις της ΕΚΤ εκτιμούν πως τα πραγματικά στοιχεία για την ανάπτυξη είναι σταθερά καλύτερα από τις ενδείξεις που δίνουν οι πρόδρομοι δείκτες, το οποίο σημαίνει πως η οικονομία της Ευρωζώνης αντέχει. Η κατανάλωση παραμένει υψηλή, η τουριστική σεζόν που μόλις ολοκληρώθηκε ήταν δυνατή και η κατασκευαστική δραστηριότητα ανακάμπτει.
Τα επιτόκια
Στην ανακοίνωση του ΔΣ της ΕΚΤ μετά το νέο «ψαλίδισμα» στο κόστος δανεισμού, υπογραμμίζεται πως από σήμερα η διαφορά μεταξύ του επιτοκίου των πράξεων κύριας αναχρηματοδότησης και του επιτοκίου της διευκόλυνσης αποδοχής καταθέσεων θα οριστεί στις 15 μονάδες βάσης. Η διαφορά μεταξύ του επιτοκίου οριακής χρηματοδότησης και του επιτοκίου των πράξεων κύριας αναχρηματοδότησης θα παραμείνει αμετάβλητη στις 25 μονάδες βάσης.
Το ΔΣ αποφάσισε να μειώσει το επιτόκιο της διευκόλυνσης αποδοχής καταθέσεων κατά 25 μονάδες βάσης. Το επιτόκιο της διευκόλυνσης αποδοχής καταθέσεων είναι το επιτόκιο με το οποίο το Διοικητικό Συμβούλιο δίνει την κατεύθυνση της νομισματικής πολιτικής. Επιπλέον, όπως ανακοινώθηκε στις 13 Μαρτίου 2024 μετά την αναθεώρηση του λειτουργικού πλαισίου, η διαφορά μεταξύ του επιτοκίου των πράξεων κύριας αναχρηματοδότησης και του επιτοκίου της διευκόλυνσης αποδοχής καταθέσεων θα οριστεί στις 15 μονάδες βάσης. Η διαφορά μεταξύ του επιτοκίου οριακής χρηματοδότησης και του επιτοκίου των πράξεων κύριας αναχρηματοδότησης θα παραμείνει αμετάβλητη στις 25 μονάδες βάσης. Ως εκ τούτου, το επιτόκιο της διευκόλυνσης αποδοχής καταθέσεων θα μειωθεί σε 3,50%. Το επιτόκιο των πράξεων κύριας αναχρηματοδότησης και το επιτόκιο της διευκόλυνσης οριακής χρηματοδότησης θα μειωθούν σε 3,65% και 3,90% αντιστοίχως. Οι αλλαγές θα τεθούν σε ισχύ από τις 18 Σεπτεμβρίου 2024.
Πληθωρισμός και ανάπτυξη
Ο πληθωρισμός θα διαμορφωθεί κατά μέσο όρο σε 2,5% το 2024, 2,2% το 2025 και 1,9% το 2026, όπως και στις προβολές του Ιουνίου. Ο πληθωρισμός αναμένεται να αυξηθεί πάλι προς το τέλος του τρέχοντος έτους, εν μέρει λόγω του ότι οι προηγούμενες απότομες μειώσεις των τιμών της ενέργειας δεν θα περιλαμβάνονται πλέον στους ετήσιους ρυθμούς. Στη συνέχεια ο πληθωρισμός αναμένεται να μειωθεί σε επίπεδο που συγκλίνει προς τον στόχο μας κατά το β΄ εξάμηνο του επόμενου έτους.
Όσον αφορά τον πυρήνα του πληθωρισμού, οι προβολές για το 2024 και το 2025 έχουν αναθεωρηθεί ελαφρώς προς τα πάνω, καθώς ο πληθωρισμός των τιμών των υπηρεσιών είναι υψηλότερος από ό,τι αναμενόταν. Ταυτόχρονα, οι εμπειρογνώμονες συνεχίζουν να αναμένουν ταχεία μείωση του πυρήνα του πληθωρισμού, από 2,9% φέτος σε 2,3% το 2025 και 2,0% το 2026, ενώ η οικονομία θα αναπτυχθεί με ρυθμό 0,8% το 2024, ο οποίος θα επιταχυνθεί σε 1,3% το 2025 και 1,5% το 2026. Πρόκειται για ελαφρά προς τα κάτω αναθεώρηση σε σύγκριση με τις προβολές του Ιουνίου, η οποία οφείλεται κυρίως στη μικρότερη συμβολή της εγχώριας ζήτησης τα επόμενα τρίμηνα.
