Ισχυρή σύσταση στην Ευρώπη στην ομιλία του στους εκλεγμένους εκπροσώπους στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για ενίσχυση της καινοτομίας, του αμυντικού τομέα και των δικτύων και μέσα από κοινές επενδύσεις απήυθυνε ο ειδικός σύμβουλος της Κομισιόν και πρώην κεντρικός τραπεζίτης της Ευρωζώνης, Μάριο Ντράγκι παρουσιάζοντας την Έκθεση για το μέλλον της ανταγωνιστικότητας της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Επανέλαβε ότι στην έκθεση περιέχεται ανάλυση για τις επενδύσεις που χρειάζονται έως 800 εκατ. επενδύσεις κάθε χρόνο. Συγκεκριμένα, δήλωσε ότι «αυτές δεν είναι νέες επενδυτικές ανάγκες, αλλά είναι ανάγκες που απαιτούνται για να υλοποιήσουμε τους υπάρχοντες στόχους».
Κατά τον Ντράγκι, είναι απαραίτητη η αύξηση της κοινής συζήτησης μεταξύ ομάδων - χωρών και αύξηση του μεριδίου των κοινών προμηθειών και δαπανών για έρευνα και ανάπτυξη.
«Για να αυξήσουμε την παραγωγικότητα, είναι απαραίτητες κοινές επενδύσεις για έρευνα και προμήθεια στον αμυντικό τομέα και τα δίκτυα είναι απαραίτητες», δήλωσε χαρακτηριστικά.
Στην εισαγωγική του τοποθέτηση, τόνισε ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση βρίσκεται αντιμέτωπη με σημαντικές τεχνολογικές αλλαγές, γεωπολιτικό κατακερματισμό και επιβράδυνση στην βιομηχανία της. Επικρατεί μία εποχή που τα παραδοσιακά επιχειρηματικά μοντέλα αμφισβητούνται και οι οικονομικές εξαρτήσεις θεωρούνται πλέον αδυναμίες.
Η Ευρώπη, κατά τον πρώην πρωθυπουργό της Ιταλίας, είναι περισσότερο εκτεθειμένη σε αυτές τις αλλαγές καθώς είναι η πιο ανοιχτή οικονομία με το εμπόριο να αντιπροσωπεύει πάνω από 50% του ΑΕΠ, και η πιο εξαρτημένη καθώς εισάγει πάνω από το 80% των ψηφιακών τεχνολογιών. Επιπρόσθετα, διαθέτει τις υψηλότερες τιμές ενέργειες, με τις επιχειρήσεις της Ένωσης να βρίσκονται αντιμέτωπες με τιμές που είναι 2- 3 φορές υψηλότερες από ότι στην Κίνα και τις ΗΠΑ.
Σύμφωνα με τον Ντράγκι, η Ευρώπη υστερεί στις νέες τεχνολογίες, με μόλις τέσσερις από τις 50 καλύτερες τεχνολογικές εταιρείες να έχουν ευρωπαϊκό DNA και παρουσιάζει τη μικρότερη ετοιμότητα στην άμυνα καθώς μόνο δέκα κράτη - μέλη δαπανούν ποσό περισσότερο ή ίσο με το 2% του ΑΕΠ για την άμυνα, σύμφωνα με τις δεσμεύσεις του ΝΑΤΟ.
«Η ανησυχία μου δεν είναι ότι θα βρεθούμε ξαφνικά φτωχοί και εξαρτημένοι από άλλους, έχουμε ακόμη πολλά πλεονεκτήματα στην Ευρώπη, αλλά ότι συν τω χρόνω θα έχουμε λιγότερη ευημερία, ισότητα, ασφάλεια, ελευθερία και ως αποτέλεσμα θα είμαστε λιγότερο ελεύθεροι να επιλέξουμε το μέλλον μας», ανέφερε.
Άλλωστε, θύμισε ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση υπάρχει για να διασφαλίζει ότι θα διατηρούνται πάντα οι θεμελιώδεις αξίες της Ευρώπης: δημοκρατία, ελευθερία, ειρήνη, ισότητα και ευημερία σε ένα βιώσιμο περιβάλλον.
Όπως διαμήνυσε, η έκθεση αυτή, «δεν αφορά μόνο το μέλλον μας αλλά και την κοινή δέσμευση που πρέπει να λάβουμε το διεκδικήσουμε».
Έκλεισε με ένα αισιόδοξο μήνυμα ότι «θα ξεπεράσουμε τις διαιρέσεις εάν υπάρχει θέληση για αλλαγή με πλατιά δημοκρατική στήριξη. Είμαι πεπεισμένος ότι μπορούμε να βρούμε την απαραίτητη δύναμη και θα υπερασπιστούμε τις αξίες μας».
Η στρατηγική που προτείνει ώστε η Ευρώπη να αλλάξει πορεία, με ρεαλιστικές λύσεις και με βάση τις διαθέσιμες επιλογές βασίζεται σε τρεις άξονες:
1. Να κλείσει το «κενό» της καινοτομίας με ΗΠΑ και Κίνα
Σύμφωνα με τον Ντράγκι, το βασικό πρόβλημα στην Ευρώπη είναι ότι παραμένουν αφανείς στην οικονομία οι επιχειρήσεις με νέες τεχνολογίες.
«Η καινοτομία δεν βρίσκει συνέργειες, δεν μεταφράζεται σε επιχειρηματική επιτυχία», είπε χαρακτηριστικά.
Όπως ανέφερε, οι επιχειρήσεις στην Ευρώπη δαπάνησαν περίπου 270 δισ. ευρώ λιγότερα για έρευνα και ανάπτυξη από ότι οι αντίστοιχες στις ΗΠΑ το 2021, κυρίως επειδή υπάρχει μια στατική βιομηχανική δομή στην οποία κυριαρχούν οι ίδιες εταιρείες εδώ και δεκαετίες.
Για να γεφυρωθεί το τεχνολογικό χάσμα που αποτελεί την αιτία της επιβράδυνσης της αύξησης της παραγωγικότητας της Ευρώπης σε σχέση με τις ΗΠΑ, προτείνει ολική αναμόρφωση του οικονομικού περιβάλλοντος, με τα πανεπιστήμια και τα ερευνητικά κέντρα στην πρώτη γραμμή, ώστε να είναι πιο εύκολο για τους Ευρωπαίους ερευνητές να υλοποιήσουν τις ιδέες τους.
Ακόμη, η έκθεση περιέχει τη δημιουργία νέου καταστατικού για τις«καινοτόμες ευρωπαϊκές επιχειρήσεις» που θα διαθέτουν μία ενιαία ψηφιακή ταυτότητα ισχύουσα όλο το φάσμα της Ένωσης και θα υπόκεινται σε ευνοϊκές νομοθετικές ρυθμίσεις και ακόμη άρδην αναθεώρηση του τρόπου με τον οποίο επενδύεται το δημόσιο χρήμα στην καινοτομία.
Παρ΄όλο που οι δαπάνες για την καινοτομία στην ΕΕ είναι περίπου αντίστοιχες με των Ηνωμένων Πολιτειών, μόλις το ένα δέκατο των δαπανών αυτών παραμένει εν τέλει εντός των ορίων της. «Οι δαπάνες για την καινοτομία να επεκταθούν και να επανεστιαστούν με μεγαλύτερο μερίδιο για τις ρηξικέλευθες τεχνολογίες», δήλωσε σχετικά.
Η επιτυχία των μέτρων αυτών θα εξαρτηθεί από την προσαρμογή της Ενιαίας Αγοράς και των ευρωπαϊκών κεφαλαιαγορών ώστε οι ιδιωτικές επενδύσεις να στραφούν προς τους τομείς υψηλής τεχνολογίας και η βιομηχανική δομή να μπορέσει να εξελιχθεί.
Συμπλήρωσε ότι « το κρίσιμο για την Ευρώπη θα είναι να εντάξουμε νέες τεχνολογίες όπως τεχνητή νοημοσύνη στον βιομηχανικό τομέα», ενώ συνέχισε λέγοντας ότι πρέπει «να μην προσπαθούμε να περιορίσουμε την τεχνητή νοημοσύνη αλλά να την κατανοήσουμε και να επωφεληθούμε από αυτήν».
Καθώς θέλουμε να φτάσουμε τις ΗΠΑ στην καινοτομία, θα πρέπει να τις ξεπεράσουμε ως προς την εκπαίδευση ενηλίκων και ανηλίκων και έτσι προτείνεται μία προσέγγιση με επίκεντρο τη χρήση δεδομένων για να κατανοήσουμε πού υπάρχουν κενά και να γίνουν επενδύσεις σε κάθε στάδιο», κατέληξε.
2. Κοινός σχεδιασμός για απανθρακοποίηση και ανταγωνιστικότητα
Προτεραιότητα είναι η μείωση των τιμών ενέργειας. Με τον χρόνο η απανθρακοποίηση θα συμβάλλει στη στροφή της παραγωγής ενέργειας προς ασφαλείς, χαμηλού κόστους και καθαρές πηγές ενέργειας. Αλλά χωρίς ένα ενιαίο ευρωπαϊκό σχέδιο, θα χρειαστεί πολύς χρόνος μέχρι οι τελικοί χρήστες να δουν τα πλήρη οφέλη.
«Θα πρέπει να προχωρήσουμε με ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, πυρηνική ενέργεια, δέσμευση διοξειδίου του άνθρακα και αύξηση επενδύσεων σε δίκτυα», είπε.
Το 2022, στο αποκορύφωμα της ενεργειακής κρίσης, το φυσικό αέριο καθόριζε την τιμή στο 63% των περιπτώσεων, παρά το γεγονός ότι αποτελούσε μόνο το 20% του μείγματος ηλεκτρικής ενέργειας της ΕΕ. «Ακόμα και αν καταφέρουμε να υλοποιήσουμε τους στόχους μας, τα ορυκτά καύσιμα θα εξακολουθούν να καθορίζουν τις τιμές της ενέργειας τουλάχιστον για το υπόλοιπο αυτής της δεκαετίας».
Σύμφωνα με τον Ντράγκι, η εστίαση πρέπει να είναι στην αύξηση των σημείων διασύνδεσης, ενώ ταυτόχρονα ανέφερε ότι η έκθεση προτείνει διαμορφωμένη προσέγγιση ανάλογα με κάθε τομέα της οικονομίας. Εάν δεν συμβεί αυτό, μέχρι το 2040, θα μπορούσαμε να χάσουμε έως και 10 φορές περισσότερη παραγωγή ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές από ό,τι σήμερα.
3. Αύξηση της ασφάλειας και μείωση των εξαρτήσεων
Για να παραμείνει η Ευρώπη ελεύθερη, θα πρέπει να γίνει πιο ανεξάρτητη, να διαθέτει ασφαλείς αλυσίδες εφοδιασμού για κρίσιμες πρώτες ύλες και τεχνολογίες. Ακόμη, να αυξηθεί η εγχώρια παραγωγική σε στρατηγικούς τομείς και να γίνει επέκταση της βιομηχανίας στην άμυνα και στο διάστημα.
Το κόστος για όλα αυτά θα είναι περισσότερο διαχειρίσιμο σύμφωνα με τον Ντράγκι, εάν υπάρξει μία από κοινού συντονισμένη στρατηγική.
«Η ειρήνη είναι πρωταρχικός στόχος της Ευρώπης» και έτσι ο Ντράγκι συστήνει μαζικές επενδύσεις με μία πραγματική πολιτική εξωτερικών υποθέσεων και κοινό σχεδιασμό.
Πιο συγκεκριμένα προτείνει αυτή «εξωτερική οικονομική πολιτική», να περιλαμβάνει συντονισμό εμπορικών συμφωνιών και άμεσων επενδύσεων με τα πλούσια σε πόρους έθνη, δημιουργία αποθεμάτων σε επιλεγμένους κρίσιμους τομείς και δημιουργία βιομηχανικών συμπράξεων για διασφάλιση της αλυσίδας εφοδιασμού σε βασικές τεχνολογίες.
Οι χώρες της ΕΕ έχουν συνολικά τις δεύτερες μεγαλύτερες στρατιωτικές δαπάνες στον κόσμο, αλλά κατά τον Ντράγκι δεν προωθούν αρκετά τις αμυντικές και διαστημικές βιομηχανίες ώστε να αναπτυχθούν.
Ως εκ τούτου, προτείνει να αυξηθούν σημαντικά τόσο οι κοινές αμυντικές επενδύσεις όσο και αυτές για έρευνα και ανάπτυξη.
Φωτογραφία: Getty Images / Ideal Image
