Μια ακόμη στοχευμένη αναθεώρηση των στόχων και των οροσήμων, θα απαιτήσει όπως όλα δείχνουν η υποβολή του αιτήματος της πέμπτης δόσης επιχορηγήσεων του Ταμείου Ανάκαμψης που σχεδιάζεται προς τα τέλη του επόμενου μήνα. «Αγκάθι» αποδεικνύεται για μια ακόμη φορά το πρόγραμμα εξοικονόμησης ενέργειας επιχειρήσεων.
Στοχευμένη αναθεώρηση (targeted revision) απαίτησε και το αίτημα της τέταρτης δόσης, για την οποία η χώρα μας αναμένει το τελικό «πράσινο φως» και την εκταμίευση μέσα στις επόμενες ημέρες. Μέσω αυτών των κινήσεων, οι οποίες περιλαμβάνονται στις ευκολίες που προβλέπει ο κανονισμός του Ταμείου Ανάκαμψης για την απρόσκοπτη εκτέλεση των εθνικών σχεδίων ανάκαμψης, κάποια ορόσημα μπορούν να αντικατασταθούν από άλλα που έχουν ήδη εκπληρωθεί.
Από τα 27 ορόσημα και τους δύο στόχους της πέμπτης δόσης ύψους 1,3 δισ. ευρώ, «βαρίδι» αποδεικνύεται η ενεργειακή εξοικονόμηση επιχειρήσεων, καθώς δεν έχει συμπληρωθεί ο απαιτούμενος αριθμός των 9.700 επιχειρήσεων που προβλέπει το σχετικό ορόσημο. Ορόσημο, το οποίο αρχικά βρισκόταν στη λίστα της τέταρτης δόσης αλλά μεταφέρθηκε στην πέμπτη και τώρα αναμένεται να μεταφερθεί ξανά.
Συνεχείς βελτιώσεις
Το «Εξοικονομώ Επιχειρώ» δεν έχει προχωρήσει όπως αναμενόταν, ενώ όπως εκτίμησαν αρμόδιοι παράγοντες μιλώντας στο insider.gr το καλοκαίρι δεν βοήθησε στο να επιταχυνθεί ο αριθμός των αιτήσεων. Στο μεταξύ, πάντως, γίνονται συνεχώς βελτιώσεις στα προγράμματα του «Εξοικονομώ – Επιχειρώ» ώστε να προχωρήσουν πιο γρήγορα οι αιτήσεις.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα, οι πρόσφατες αλλαγές στο «Αλλάζω Συσκευή για τις Επιχειρήσεις» που έφεραν μεταξύ άλλων την απλοποίηση της δυνατότητας επίτευξης του ενεργειακού στόχου που θέτει το πρόγραμμα, αλλά και την ένταξη των αγροτών στους δυνητικούς δικαιούχους.
Συνεχείς αναθεωρήσεις;
Πάντως, καθώς πλησιάζουμε προς το 2026 και οι υποχρεώσεις για τις εκταμιεύσεις των δόσεων θα γίνονται ολοένα και μεγαλύτερες, ενώ τα ορόσημα της κάθε δόσης αυξάνονται δεν αποκλείεται οι στοχευμένες αναθεωρήσεις να γίνουν «κανόνας». Βέβαια, αυτό είναι κάτι που το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών θέλει να αποφύγει, καθώς το συνεχόμενο σπρώξιμο προς τα πίσω των δύσκολων οροσήμων μπορεί να οδηγήσει σε ένα βουνό δυσκολιών που θα κάνει πολύ δύσκολη την επιτυχή ολοκλήρωση του προγράμματος.
Αγώνας και για τα δάνεια
Πέρα από τις επιχορηγήσεις αγώνας δρόμου γίνεται και για την πέμπτη δόση του σκέλους των δανείων, ύψους 2,3 δισ. ευρώ. Σύμφωνα με τα τελευταία επίσημα στοιχεία τα συμβασιοποιημένα δάνεια του Ταμείου Ανάκαμψης μόλις που ξεπερνούν τα 5 δισ. ευρώ, ενώ για την πέμπτη αίτηση πληρωμής οι συμβάσεις δανείων θα πρέπει να έχουν φτάσει τα 8,364 δισ. ευρώ.
Όπως έχει γράψει το insider.gr, «πονοκέφαλο» στις αρμόδιες υπηρεσίες δημιουργούν οι όροι του Ταμείου Ανάκαμψης που καθορίζουν πως τουλάχιστον το 20% των κεφαλαίων πρέπει να κατευθύνονται σε δράσεις ψηφιακού μετασχηματισμού.
Το πρόβλημα εντοπίζεται πως, ενώ στα πρώτα χρόνια του προγράμματος υπήρχαν μεγάλες επιχειρήσεις που αιτήθηκαν δάνεια για σημαντικές ψηφιακές δράσεις, όπως για παράδειγμα η ανάπτυξη του δικτύου οπτικών ινών, τώρα δεν εμφανίζεται αντίστοιχη ζήτηση για αυτού του είδους τις επενδύσεις, ειδικά από τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις.
Το στοίχημα των πληρωμών
Εκτός από τις εκταμιεύσεις των δόσεων ένα ακόμη στοίχημα που καλείται να κερδίσει το ΥΠΕΘΟ, είναι αυτό της απορρόφησης των χρημάτων και των πληρωμών που πρέπει να έχουν ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος του έτους.
Ο στόχος που έχει τεθεί στον προϋπολογισμό είναι για δαπάνες ύψους 3,6 δισ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης και μέχρι και τον Αύγουστο είχαν δαπανηθεί 1 δισ. ευρώ και πλέον εντείνονται οι προσπάθειες ώστε να πραγματοποιηθούν οι υπόλοιπες πληρωμές των 2,5 δισ. που απομένουν.
Για αυτό το λόγο έχει δημιουργηθεί ένα πλαίσιο συνεχούς παρακολούθησης αλλά και προσπάθειας να αλλάξει η συνήθεια «ΕΣΠΑ» που ακολουθείται από πολλούς φορείς του Δημοσίου. Δηλαδή, με βάση αυτό που παρατηρήθηκε το 2023 (ο στόχος δαπανών δεν επιτεύχθηκε) ήταν η ωρίμανση των «πληρωμών» στο τέλος του έτους, με μαζική κινητοποίηση του «ευρύτερου» δημοσίου τον Δεκέμβριο όταν έχουν συνηθίσει να κάνουν το σχετικό αίτημα πληρωμών στα προγράμματα του ΕΣΠΑ.
Κομισιόν: Σε καλή πορεία, αλλά τρέξτε πιο γρήγορα
Στο μεταξύ, η Κομισιόν στην ετήσια έκθεσή της για την πορεία του Ταμείου Ανάκαμψη αναγνωρίζει πως η πορεία υλοποίησης του ελληνικού σχεδίου βρίσκεται σε καλό δρόμο, αλλά συστήνει στις ελληνικές Αρχές να εντείνουν τις προσπάθειες για την έγκαιρη ολοκλήρωσή του το 2026.
Στην έκθεση σημειώνεται πως το ελληνικό πρόγραμμα περιλαμβάνει 103 επενδύσεις και 75 μεταρρυθμίσεις, ενώ προβλέπει και 381 ορόσημα και στόχους. Μέχρι σήμερα η χώρα μας έχει ολοκληρώσει επιτυχώς 87 ορόσημα και στόχους, δηλαδή 22,8% του συνόλου.
To θέμα της πορείας του Ταμείου Ανάκαμψης απασχόλησε και τους υπουργούς Οικονομικών της ΕΕ στη συνεδρίαση της Τρίτης και εκεί δόθηκαν και τα ένσημα στις χώρες που βρίσκονται μπροστά στις εκταμιεύσεις χορηγήσεων και δανείων μεταξύ των οποίων και η χώρα μας που βρίσκεται στην έκτη θέση.
