Σε φάση υλοποίησης αναμένεται να τεθούν σημαντικές δράσεις για την κυκλική οικονομία και την ενίσχυση της ανακύκλωσης καθώς κατατέθηκε την Τετάρτη από το ΥΠΕΝ προς ψήφιση το σχέδιο νόμου για τη διαχείριση αποβλήτων με τίτλο «Ρυθμίσεις για τον εκσυγχρονισμό της διαχείρισης αποβλήτων, τη βελτίωση του πλαισίου εξοικονόμησης ενέργειας, την ανάπτυξη των έργων ενέργειας και την αντιμετώπιση πολεοδομικών ζητημάτων».
Οι μεταρρυθμίσεις που προωθεί το νομοσχέδιο θα επιφέρουν αλλαγές και στην καθημερινότητα των πολιτών καθώς μέχρι το τέλος του 2025 αναμένεται να εφαρμοστεί το σύστημα εγγυοδοσίας το οποίο σημαίνει ότι οι καταναλωτές θα πληρώνουν ακριβότερα έως και 15 λεπτά για τα πλαστικά μπουκάλια καθώς και για τα μπουκάλια αλουμινίου.
Στόχος είναι να ευθυγραμμιστεί η χώρα μας με την ευρωπαϊκό πλαίσιο, να αυξηθούν τα ποσοστά ανακύκλωσης και επανάχρησης και να μειωθεί ο όγκος των συσκευασιών μιας χρήσης και για τη διευκόλυνση των καταναλωτών προβλέπονται περίπου 15.000 σημεία επιστροφής όπου οι καταναλωτές επιστρέφοντας τις φιάλες, θα εισπράττουν το αντίτιμο της εγγυοδοσίας.Η λογική της παρέμβασης είναι ο καταναλωτής να πληρώνει ένα πρόσθετο αντίτιμο ως εγγύηση κατά την αγορά του προϊόντος, το οποίο θα του αποδίδεται με τη μορφή κουπονιού με την επιστροφή της άδειας συσκευασίας σε συγκεκριμένα σημεία.
Για την ενίσχυση της ανακύκλωσης σε μικρούς δήμους, προβλέπεται η δημιουργία μίας υπηρεσίας χωριστής συλλογής ανακυκλώσιμων και βιοαποβλήτων, σε μικρούς νησιωτικούς και ορεινούς Δήμους (κάτω των 10.000 κατοίκων) και η παροχή του κατάλληλου εξοπλισμού στους υπόλοιπους ενώ τίθενται οι βάσεις για τη δημιουργία ισχυρών φορέων διαχείρισης αποβλήτων σε Περιφέρειες της χώρας.
Στο νέο νομοσχέδιο προβλέπονται και παρεμβάσεις σε περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης. Συγκεκριμένα, με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, θα μπορεί να παρεμβαίνει, άμεσα πλέον, το Υπουργείο, όταν τίθενται θέματα σχετικά με την αντιμετώπιση έκτακτων περιπτώσεων στη διαχείριση των αποβλήτων, την αποτροπή της περιβαλλοντικής επιβάρυνσης και την προστασία της δημόσιας υγείας, καθώς και την αντιμετώπιση προστίμων από την ΕΕ.
Παράλληλα, για την ορθότερη διαχείριση και ιχνηλασιμότητα των αποβλήτων, προβλέπονται κυρώσεις σε βάρος των οργανισμών και των επιχειρήσεων που δεν καταχωρίζουν τα στοιχεία τους στο Ηλεκτρονικό Μητρώο Αποβλήτων (Η.Μ.Α.) και δεν υποβάλλουν εκθέσεις αποβλήτων.
Για τις επιμέρους κατηγορίες συσκευασίας, ορίζεται ότι η έκδοση απόφασης του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας περί καθορισμού ελαχίστων επιμέρους κατηγοριών υλικών συσκευασίας και ελαχίστων υποχρεωτικών ποσοστών διαφοροποίησης των χρηματικών εισφορών ανά επιμέρους συσκευασία, εναπόκειται στη διακριτική ευχέρεια του Υπουργού καθ’ όσον για την πλαστική συσκευασία ήδη περιλαμβάνονται στον νόμο οι επιμέρους κατηγορίες υλικών και τα ελάχιστα ποσοστά διαβάθμισης των χρηματικών εισφορών, ενώ όσον αφορά στα λοιπά υλικά συσκευασίας μέχρι και σήμερα τα άλλα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης δεν έχουν πράξει κάτι ανάλογο.
Τέλος, προβλέπεται η δυνατότητα θαλάσσιας μεταφοράς, όταν προκύψει ανάγκη, του συνόλου των χωριστά συλλεγέντων ανακυκλώσιμων υλικών και όχι μόνον των ρευμάτων αποβλήτων που εμπίπτουν γενικότερα στην εναλλακτική διαχείριση του ν. 4819/2021. Έτσι, ρεύματα αποβλήτων, όπως έντυπο χαρτί, κλωστοϋφαντουργικά και άλλα τα οποία δεν εμπίπτουν στην εναλλακτική διαχείριση θα μπορούν να μεταφερθούν και δια θαλάσσης.
Στόχος η βελτίωση της διαχείρισης των αποβλήτων και η εύρυθμη λειτουργία της εναλλακτικής διαχείρισης
Σύμφωνα με την ανάλυση συνεπειών της ρύθμισης, στόχος είναι η ενίσχυση της απρόσκοπτης λειτουργίας των Φορέων Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (Φο.Δ.Σ.Α.) στις Περιφέρειες Βορείου Αιγαίου, Δυτικής Ελλάδας και Θεσσαλίας μέσω της ενιαίας διαχείρισης στερεών αποβλήτων προκειμένου να είναι αρμόδιος για την υλοποίηση του οικείου ΠΕ.Σ.Δ.Α. ένας φορέας καθώς και ο εξορθολογισμός του υφιστάμενου νομικού πλαισίου, η εύρυθμη λειτουργία της εναλλακτικής διαχείρισης, η εύρυθμη λειτουργία και οργάνωση Σ.Σ.Ε.Δ. επιστροφής εγγύησης.
Επιδίωξη είναι οι προωθούμενες διατάξεις να αντιμετωπίσουν τα προβλήματα που δημιουργούνται στο περιβάλλον από την ανεξέλεγκτη ρίψη ή καύση των κενών συσκευασιών φυτοπροστατευτικών προϊόντων και η άμεση και αποτελεσματική αντιμετώπιση προβλημάτων κατά τη διαχείριση αποβλήτων που απειλούν το περιβάλλον και την ανθρώπινη υγεία και τα οποία οφείλονται είτε σε έκτακτες καταστάσεις είτε υφίστανται επί μακρόν λόγω αδυναμίας επίλυσής τους από τους αρμόδιους φορείς.
Τέλος, μέσω του νομοσχεδίου αναμένεται να βελτιωθούν οι παρεχόμενες υπηρεσίες των Φο.Δ.Σ.Α. και εν γένει η διαχείριση των στερεών αποβλήτων.
