Σε μικρή προς τα πάνω αναθεώρηση της εκτίμησής του για την ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας το 2024 στο 2,3% προχώρησε το ΙΟΒΕ, ενώ στις πρώτες του προβλέψεις για το 2025 αναμένει ανάπτυξη 2,4%, πληθωρισμό 2,4% και ανεργία στο 9,3%.
Ειδικότερα οι επικαιροποιημένες προβλέψεις του ΙΟΒΕ για το 2024 έχουν ως εξής: Ανάπτυξη 2,3% με αύξηση της ιδιωτικής κατανάλωσης κατά 2,2% και μείωση της δημόσιας κατανάλωσης κατά -2,7%. Αύξηση των επενδύσεων κατά 19,2% με αύξηση των παγίων επενδύσεων κατά 8,8%. Αύξηση των εισαγωγών κατά 5,8% και των εξαγωγών κατά 1,8%. Η ανεργία αναμένεται να κλείσει φέτος στο 10% και ο πληθωρισμός στο 3%.
Για το 2025 προβλέπεται ανάπτυξη περίπου 2,4% με μικρότερη ενίσχυση της ιδιωτικής κατανάλωσης, και σημαντική αύξηση των παγίων επενδύσεων κατά 11%. Η ανεργία αναμένεται να διαμορφωθεί στο 9,3% και ο πληθωρισμός στο 2,4%.
Οι θετικές προοπτικές
Όπως τονίστηκε κατά την παρουσίαση της τριμηνιαίας έκθεσης για την ελληνική οικονομία, η επιτάχυνση στην υλοποίηση του αναθεωρημένου Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας σε συνδυασμό με την επέκταση του δανειακού του σκέλους και το REPowerEU, δύνανται να «ξεκλειδώσουν» διεθνή κεφάλαια για παραγωγικές και περισσότερο μακροχρόνιες επενδύσεις. Ακόμη, η μείωση των επιτοκίων αποτελεί ευκαιρία για επιτάχυνση των επενδύσεων, ενώ θετική κρίνεται η ενισχυμένη εξωστρέφεια της οικονομίας, με σταδιακή βελτίωση της προστιθέμενης αξίας των εξαγωγών.
Πάντως ο γενικός διευθυντής του ΙΟΒΕ, Νίκος Βέττας, χτύπησε και μερικά σημαντικά «καμπανάκια». Όπως είπε παρατηρείται βραχυχρόνια μια σταθερή μεγέθυνση της ελληνικής οικονομίας, με τα στοιχεία να είναι ακόμη ισχυρότερα από όσο αναμενόταν αλλά αυτό «δεν αμβλύνει τις ανησυχίες για την μεσοπρόθεσμη πορεία».
Όπως είπε βασικά στοιχεία προβληματισμού αποτελούν η πορεία των επενδύσεων (και ιδίως των παραγωγικών) αλλά και οι ανισορροπίες στο εξωτερικό ισοζύγιο και κυρίως στο εμπορικό ισοζύγιο. «Η δε δημοσιονομική βιωσιμότητα μπορεί να αλλάξει αν βγούμε από την περίοδο του υψηλού πληθωρισμού που έφερε σημαντικά υψηλότερα δημόσια έσοδα», τόνισε ο ακόμη ο κ. Βέττας υπογραμμίζοντας πως παρά την καλή πορεία βρίσκονται μπροστά μας σημαντικές προκλήσεις για τις οποίες θα πρέπει να προετοιμάζονται οι φορείς διακυβέρνησης και άσκησης πολιτικής.
Κατά την παρουσίαση της Έκθεσης, ο νέος Πρόεδρος του ΙΟΒΕ, κ. Γιάννης Ρέτσος, καλωσορίζοντας τους παρευρισκόμενους, αναφέρθηκε στη «μεγάλη ευθύνη που ανέλαβε, για τη συνέχιση της παράδοσης αριστείας που χαρακτηρίζει το Ίδρυμα. Υπό τη συνεπή ηγεσία του Νίκου Βέττα, στόχος είναι η συνέχιση της σημαντικής δουλειάς που γίνεται και η περαιτέρω ενίσχυση του ΙΟΒΕ σε εθνικό και διεθνές επίπεδο. Ό,τι παράγει το ΙΟΒΕ, δεν είναι απλώς αριθμοί και στατιστικά δεδομένα, είναι εργαλεία τεράστιας αξίας για τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής, τις επιχειρήσεις και την κοινωνία συνολικά», κατέληξε.
Το βασικό σενάριο για 2024
Οι προβλέψεις του ΙΟΒΕ βασίζονται στις παρακάτω παραδοχές:
- Η οικονομία της Ευρωζώνης ακολουθεί το βασικό σενάριο της ΕΚΤ (Σεπτέμβριος 2024): Για το 2024, ανάπτυξη 0,8% (από 0,9% το προηγούμενο τρίμηνο) και πληθωρισμός 2,5% (αμετάβλητος από το προηγούμενο τρίμηνο). Για το 2025, αναμένεται ανάπτυξη 1,3% και πληθωρισμός 2,2%.
- Τα επιτόκια ακολουθούν την τάση των σημερινών προθεσμιακών συμβολαίων, δηλαδή το Euribor σταδιακά υποχωρεί από κοντά στο 3,9% στην αρχή του έτους προς την περιοχή του 2,7% (από προσδοκία για 3,3% το προηγούμενο τρίμηνο) στα τέλη του 2024 και 1,8% στα τέλη του 2025.
- Οι διεθνείς τιμές των ενεργειακών αγαθών ακολουθούν το βασικό σενάριο της EIA, με σταθεροποιητικές τάσεις το τελευταίο τρίμηνο του 2024 και το 2025, χαμηλότερα από το επίπεδό τους το προηγούμενο δωδεκάμηνο.
- Οι γεωπολιτικές εντάσεις κλιμακώνονται σε Ουκρανία και Μέση Ανατολή.
- Το ελληνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας υλοποιείται χωρίς καθυστερήσεις το 2025.
- Ο εισερχόμενος τουρισμός το 2024 και 2025 αναμένεται ότι διατηρεί τις θετικές επιδόσεις του 2023, σε πραγματικούς όρους.
Οι βασικοί κίνδυνοι έχουν ως εξής:
- Περαιτέρω γεωπολιτική αστάθεια και οικονομική αβεβαιότητα σε περιφερειακό και διεθνές επίπεδο (πόλεμος στην Ουκρανία, Μέση Ανατολή, εκλογές στις ΗΠΑ).
- Εναλλακτικό σενάριο μεγάλης αύξησης των διεθνών τιμών ενέργειας με αρνητικές επιπτώσεις στο κόστος παραγωγής και την αποκλιμάκωση των επιτοκίων.
- Υψηλό έλλειμμα στο εξωτερικό ισοζύγιο, με διαρθρωτικά χαρακτηριστικά.
- Απώλεια ανταγωνιστικότητας λόγω υψηλότερου του μ.ό. της Ευρωζώνης πληθωρισμού.
- Αγορά εργασίας: βραδύτερη αποκλιμάκωση του ποσοστού ανεργίας, μεταξύ άλλων λόγω υψηλής διαρθρωτικής ανεργίας.
- Υψηλό επιτοκιακό spread δανείων-καταθέσεων και συστηματικά αρνητικός ρυθμός αποταμίευσης των νοικοκυριών.
- Καθυστερήσεις στην εξυγίανση των κόκκινων δανείων εκτός τραπεζικών ισολογισμών, που δρουν ως εμπόδιο στην ανακατανομή των πόρων.
