Αλλαγή πλεύσης στη νομισματική πολιτική των ΗΠΑ φέρνουν τα νέα στοιχεία για την απασχόληση Δεκεμβρίου που ανακοινώθηκαν την Παρασκευή, τροφοδοτώντας ακόμη περισσότερο την άνοδο του κόστους δανεισμού και επιτείνοντας την αβεβαιότητα σε μία παγκόσμια οικονομία που βρίσκεται σε κρίσιμο σταυροδρόμι.
Τα στοιχεία έδειξαν ότι δημιουργήθηκαν 256.000 νέες θέσεις εργασίας στην αμερικανική οικονομία τον τελευταίο μήνα του 2024, ο μεγαλύτερος αριθμός από το Μάρτιο, τη στιγμή που οι εκτιμήσεις κυμαίνονταν από 120.000 έως 200.000. Την ίδια στιγμή, το ποσοστό ανεργίας υποχώρησε στο 4,1% από 4,2%.
Σε αντίθεση με πέρυσι, όταν τα πιο συγκρατημένα στοιχεία για τον πληθωρισμό στις ΗΠΑ ώθησαν τις μετοχές σε άνοδο και κράτησαν υπό έλεγχο τα ομόλογα, ο Ιανουάριος ξεκίνησε με καθοδικές κινήσεις μεταξύ διαφόρων κατηγοριών ενεργητικού, εξέλιξη που έχει να κάνει με τις γενικότερες ανησυχίες για αναζωπύρωση του πληθωρισμού.
Αμέσως μετά τα στοιχεία, οι ρευστοποιήσεις στην αγορά του αμερικανικού κρατικού χρέους των 28 τρισ. δολαρίων έγιναν ακόμη πιο έντονες καθώς αυξήθηκαν τα στοιχήματα των traders και των οικονομολόγων της Wall Street ότι η Φέντεραλ Ριζέρβ θα σταματήσει τις περαιτέρω μειώσεις των επιτοκίων. To θέμα είναι ότι το sell off δεν περιορίστηκε στην Αμερική αλλά λαμβάνει διεθνείς διαστάσεις: Στη Βρετανία θυμίζει την τελευταία αναταραχή στην αγορά κρατικών ομολόγων που είχε προκληθεί από τον μίνι προϋπολογισμό της Λιζ Τρας το 2022, ενώ οι αποδόσεις στην Ιαπωνία εκτινάχθηκαν στο υψηλότερο επίπεδο σε διάρκεια μεγαλύτερη της δεκαετίας.
Τι περιμένουν οι αγορές
Το μεγάλο ερώτημα τώρα είναι τι μέλλει γενέσθαι στις αγορές το 2025. Η Goldman Sachs προειδοποιεί ότι η αγορά είναι ιδιαίτερα ευάλωτη σε διόρθωση αυτή τη στιγμή και συστήνει στους επενδυτές μέτρα προστασίας.
Αναλυτές της Bank of America εκτιμούν ότι η Fed θα βάλει τέλος στον τρέχοντα κύκλο μείωσης των επιτοκίων μετά τα τελευταία στοιχεία για την αγορά εργασίας στις ΗΠΑ για το μήνα Δεκέμβριο. «Στις προβλέψεις του Δεκεμβρίου, η Fed όχι μόνο αύξησε σημαντικά τη βασική εκτίμηση για το επίπεδο των επιτοκίων το 2025 αλλά άφησε να εννοηθεί ότι υπάρχουν ρίσκα αναθέρμανσης του πληθωρισμού. Η οικονομική δραστηριότητα είναι ισχυρή. Δεν βλέπουμε λόγο για περαιτέρω χαλάρωση», ανέφεραν οι αναλυτές της BofA, σε δηλώσεις τους στο Reuters.
Σύμφωνα με τους αναλυτές, η Fed θα διατηρήσει τα επιτόκια στα ίδια επίπεδα για παρατεταμένο χρονικό διάστημα, ενώ δεν αποκλείουν μάλιστα η επόμενη κίνηση να είναι αύξηση των επιτοκίων. Το πραγματικό ζήτημα, σημείωσαν, είναι η αναζήτηση του κατάλληλου ορίου που θα ωθούσε την κεντρική τράπεζα σε σύσφιξη της νομισματικής πολιτικής της. «Ο πήχης για αύξηση των επιτοκίων είναι πλέον ψηλά από τη στιγμή που η Fed εκτιμά ήδη ότι τα επιτόκια είναι περιοριστικά. Αλλά οι αυξήσεις θα έρθουν πιθανότατα στο προσκήνιο εάν ο ετήσιος δομικός πληθωρισμός ξεπεράσει το 3%», υπογράμμισαν.
Οι αγορές πάντως δίδουν μία πιθανότητα 76% η Fed να μειώσει τα επιτόκιά της κατά 25 μονάδες βάσης τον Ιούνιο, σύμφωνα με το CME. Τόσο η JPMorgan όσο και η Goldman Sachs μεταθέτουν τις προβλέψεις τους για μείωση των επιτοκίων τον Ιούνιο, ενώ νωρίτερα τοποθετούσαν τη μείωση αυτή το Μάρτιο.
Δύσκολο το ξεκίνημα της χρονιάς
Οι μετοχές στη Wall Street υποχώρησαν, με τον S&P 500 να ολοκληρώνει την εβδομάδα σχεδόν 2% χαμηλότερα – στη μεγαλύτερη εβδομαδιαία πτώση από τότε που ο πρόεδρος της Fed, Τζερόμ Πάουελ, τάραξε τις αγορές τον περασμένο μήνα δηλώνοντας ότι το φάντασμα του πληθωρισμού δεν έχει ακόμη ηττηθεί. Οι αποδόσεις των ομολόγων συνέχισαν την ανοδική τους πορεία από εκείνη την ημερομηνία, με αυτές των 30ετών αμερικανικών να ξεπερνούν για λίγο το 5%.
Οι αυξανόμενες αποδόσεις των ομολόγων απειλούν να αυξήσουν το κόστος χρηματοδότησης της πολιτικής ατζέντας του Τραμπ, με το κόστος δανεισμού πλέον στη 10ετή να είναι σχεδόν 20 μονάδες βάσης υψηλότερο από ό,τι ήταν στο τέλος του έτους.
Η συνδυασμένη απόδοση των μετοχών και των ομολόγων είναι πλέον αρνητική για πέντε συνεχόμενες εβδομάδες, που σηματοδοτεί την πιο παρατεταμένη περίοδο από το Σεπτέμβριο του 2023, όπως μετρήθηκε από τα μεγαλύτερα ETF στον κόσμο που παρακολουθούν τον S&P 500 και τα μακροπρόθεσμα κρατικά ομόλογα. Είναι τώρα το χειρότερο ξεκίνημα του S&P 500 από το 2022 και το 2021 για το λεγόμενο TLT ETF, το οποίο παρακολουθεί ομόλογα μακράς διάρκειας.
«Βρίσκεστε σε μια κατάσταση συνεχιζόμενων απωλειών», δήλωσε στο Bloomberg ο διαχειριστής αντισταθμιστικού ταμείου Bill Harnisch, αναφερόμενος στον κίνδυνο η επιτάχυνση της ανάπτυξης να επαναφέρει τη Fed σε δράση. «Πιστεύουμε ότι είναι μια πολύ επικίνδυνη αγορά».
Τα στοιχεία της Παρασκευής για την απασχόληση είναι τα τελευταία σε μια σειρά μακροοικονομικών που δείχνουν τη δυναμική της οικονομίας των ΗΠΑ και την πιθανότητα αύξησης των πιέσεων στις τιμές. Έρευνα του Πανεπιστημίου του Μίτσιγκαν έδειξε ότι οι μακροπρόθεσμες προσδοκίες των καταναλωτών για τον πληθωρισμό αυξήθηκαν στο υψηλότερο επίπεδο από το 2008.
Οι προσδοκίες της αγοράς για τον πληθωρισμό τα επόμενα δύο χρόνια βρίσκονται στο 2,7%, το υψηλότερο επίπεδο από τον Απρίλιο. Οι τιμές των εμπορευμάτων σημείωσαν άλμα 4% αυτήν την εβδομάδα, ενώ το πετρέλαιο brent άγγιξε τα 80 δολάρια το βαρέλι για πρώτη φορά από τον Οκτώβριο μετά την είδηση για νέες κυρώσεις των ΗΠΑ στην Ρωσία.
“Όσο περισσότερες θετικές εκπλήξεις για την ανάπτυξη, τόσο περισσότερο οι επενδυτές πρέπει να ανησυχούν για το τι θα σημαίνει αυτό για τον πληθωρισμό”, δήλωσε στο Bloomberg o Νταν Σουζούκι, αναπληρωτής επικεφαλής επενδύσεων στην Richard Bernstein Advisors.
Πως θα κινηθεί το 2025
Η κίνηση της Παρασκευής ήταν το πιο ξεκάθαρο μήνυμα μέχρι τώρα ότι τα καλά οικονομικά νέα δεν είναι απαραίτητα «ευλογία» για τις αγορές, απειλώντας ιδιαίτερα τις ευαίσθητες στρατηγικές στα επιτόκια και τις χρεωμένες εταιρείες σε όλη την εταιρική Αμερική. Τα στοιχεία που έδειξαν ότι αυξήθηκαν οι θέσεις εργασίας και μειώθηκε το ποσοστό ανεργίας δημιούργησαν πονοκεφάλους σε όσους εναποθέτουν τις ελπίδες τους στον Τζερόμ Πάουελ για περισσότερα στηρίγματα το 2025.
«Οι τελευταίες εβδομάδες μπορεί να είναι μια καλή ένδειξη του πώς θα είναι ολόκληρο το έτος», δήλωσε επίσης στο Bloomberg η Πρίγια Μίσρα, διαχειρίστρια χαρτοφυλακίου στην JP Morgan Asset Management. «Δεν είναι εύκολο, επικρατεί μεγάλη αστάθεια, έχουμε ένα συνδυασμό της Fed σε αναμονή, υψηλών αποτιμήσεων και αβεβαιότητας σε επίπεδο πολιτικών».
Γενικώς στην αγορά επικρατούσε μέχρι τώρα μεγάλη αισιοδοξία ότι η Fed θα συνέχιζε να μειώνει τα επιτόκια», δήλωσε και ο Μαξ Γουάσεσμαν, ανώτερος διευθυντής χαρτοφυλακίου στη Miramar Capital. «Οι άνθρωποι εξαρτώνται υπερβολικά από τη θέση της Fed».
Καμπανάκι από ΔΝΤ
Στην άνοδο του κόστους δανεισμού αναφέρθηκε και η γενική διευθύντρια του ΔΝΤ, Κρισταλίνα Γκεοργκίεβα μιλώντας σε δημοσιογράφους στην Ουάσιγκτον και διαμηνύοντας ότι η παγκόσμια οικονομική πολιτική βρίσκεται αντιμέτωπη με αβεβαιότητα το 2025. Προειδοποίησε δε, ότι οι δασμολογικές και όχι μόνο, απειλές του Ντόναλντ Τραμπ οδηγούν σε αύξηση του κόστους δανεισμού επιτείνοντας τις πιέσεις στην παγκόσμια οικονομία.
«Η αβεβαιότητα αυτή αποτυπώνεται διεθνώς μέσω της αύξησης των μακροπρόθεσμων αποδόσεων», είπε η Γκεοργκίεβα, σύμφωνα με τους FT, επισημαίνοντας ωστόσο ότι το βραχυπρόθεσμο κόστος δανεισμού παραμένει χαμηλά.
Οι εμπορικοί εταίροι των ΗΠΑ περιμένουν με αγωνία να δουν εάν τελικά ο νέος πρόεδρος έχει τη διάθεση να επιβάλει άμεσα δασμούς, όταν θα αναλάβει την εξουσία ή εάν θα ακολουθήσει μία πιο προσεγμένη προσέγγιση που θα επηρεάσει μόνο συγκεκριμένους τομείς. «Ο αντίκτυπος της εμπορικής πολιτικής μπορεί να γίνει αισθητός περισσότερο στις χώρες που είναι πιο ενοποιημένες στην παγκόσμια αλυσίδα προσφοράς», είπε η Γκεοργκίεβα.
Για το 2025 πάντως, οι χώρες εξακολουθούν να επιβαρύνονται από την κληρονομιά του υψηλού δανεισμού της διάρκειας του Covid και θα χρειαστεί να προβούν σε δημοσιονομική σταθεροποίηση για να βάλουν το δημόσιο χρέος τους σε ένα πιο βιώσιμο μονοπάτι, υπογράμμισε. Παραδέχθηκε ωστόσο ότι στην πράξη έχει αποδειχθεί πολύ δύσκολο για τη δημοσιονομική πολιτική να λειτουργεί άμεσα. Να σημειωθεί ότι και οι ανησυχίες για τη βιωσιμότητα των χρεών των κορυφαίων οικονομιών αποτελεί ακόμη έναν παράγοντα που επιβαρύνει τις αγορές κρατικού χρέους.
