Μέτρα ώστε να διασφαλιστεί η ευστάθεια του ηλεκτρικού συστήματος κατά την πασχαλινή περίοδο επισπεύδουν οι αρμόδιοι φορείς (υπό τον συντονισμό του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας) με σκοπό να απομακρυνθεί η απειλή μπλακάουτ. Παρά το γεγονός ότι απέχουμε δύο και πλέον μήνες από το Πάσχα (η Κυριακή του Πάσχα είναι στις 20 Απριλίου), οι σχετικές διαβουλεύσεις των υπευθύνων είναι συνεχείς, ώστε να δρομολογηθούν έγκαιρα εκείνες οι κινήσεις που θα «θωρακίσουν» το σύστημα.
Ο κίνδυνος για διακοπές ηλεκτροδότησης προέρχεται από τον συνδυασμό της αυξημένης παραγωγής ΑΠΕ με τη μειωμένη ζήτηση για ρεύμα, κάτι που θα πρέπει να αντιμετωπιστεί ώστε να μην υπάρξει υπερφόρτωση του ηλεκτρικού συστήματος. Αξίζει να σημειωθεί ότι ανάλογες συνθήκες έχουν επικρατήσει τις πασχαλινές περιόδους τουλάχιστον των δύο προηγούμενων ετών.
Ωστόσο, το πρόβλημα αυτή τη φορά αναμένεται να είναι οξύτερο, με συνέπεια να είναι πιθανό να μην φτάνει η περικοπή της παραγωγής μονάδων ΑΠΕ στις οποίες υπάρχει ήδη η δυνατότητα να επιβληθεί «ψαλίδι». Αντίθετα, θα πρέπει να διασφαλιστεί πως θα μπορούν να «κλείσουν οι διακόπτες» και σε έργα (κυρίως μικρά φωτοβολταϊκά στο δίκτυο διανομής) τα οποία αυτή τη στιγμή δεν μπορούν να περικοπούν.
Μικρή ζήτηση
Φέτος το «τοπίο» είναι πιο δυσοίωνο κατ' αρχάς όσον αφορά τη ζήτηση για ρεύμα, καθώς το Πάσχα των Ορθόδοξων συμπίπτει με των Καθολικών. Επομένως, στην «ισορροπία» της ζήτησης με την παραγωγή, δεν αναμένεται φέτος να συμβάλουν σε σημαντικό βαθμό οι εξαγωγές, καθώς και εκτός των συνόρων θα είναι περιορισμένες οι ανάγκες για ηλεκτρική ενέργεια, λόγω των αργιών.
Η πιο περιορισμένη ζήτηση σημαίνει ότι ενδεχομένως θα πρέπει φέτος να υπάρξει μεγαλύτερο «ψαλίδι» στην παραγωγή ΑΠΕ – δηλαδή περισσότερες περικοπές «πράσινων» Μεγαβατώρων, από αυτές που έγιναν τα προηγούμενα χρόνια, για να εξασφαλιστούν συνθήκες ευστάθειας. Επίσης, το ισοζύγιο ζήτησης και παραγωγής δεν ευνοείται ούτε από τις καιρικές συνθήκες που κατά κανόνα επικρατούν τέλη Απριλίου, με τις υψηλές θερμοκρασίες και την έντονη ηλιοφάνεια.
Ακόμη όμως πιο σημαντικό είναι πως ανάγκη για μεγαλύτερο «ψαλίδι» θα προκύψει και από το γεγονός ότι η παραγωγή ΑΠΕ θα είναι ακόμη μεγαλύτερη φέτος. Κι αυτό γιατί στον ένα περίπου χρόνο που μεσολάβησε από το περσινό Πάσχα, έχουν τεθεί σε λειτουργία στη χώρα μας νέα έργα ισχύος πάνω από 1 GW.
«Κλείσιμο διακόπτη» σε περισσότερες ΑΠΕ
Τα παραπάνω σημαίνουν ότι, σε αντίθεση με τα προηγούμενα χρόνια, ενδεχομένως φέτος θα χρειαστεί να «κατεβάσουν διακόπτες» και σταθμοί ΑΠΕ στους οποίους έως αυτή τη στιγμή δεν μπορούν να επιβληθούν περικοπές. Πρόκειται κυρίως για μικρά φωτοβολταϊκά στο δίκτυο διανομής (με ισχύ πάνω από 400 kW), τα οποία δεν διαθέτουν τον κατάλληλο εξοπλισμό ώστε η έγχυση της παραγωγής τους στο δίκτυο να αυξομειώνεται με τηλεχειρισμό.
Αξίζει να σημειωθεί ότι πρόκειται για πάρα πολλά έργα, πάνω από 7.000, για τα οποία «τρέχουν» ήδη προθεσμίες ώστε να προσθέσουν τα απαραίτητα συστήματα. Μάλιστα, η τελευταία σχετική διορία λήγει την προσεχή Τετάρτη, 13 Φεβρουαρίου, με «ποινή» οι σταθμοί αυτοί να αποσυνδεθούν από το δίκτυο, αν δεν έχουν εγκαταστήσει τον εξοπλισμό.
Η εικόνα από την αγορά είναι πως η προθεσμία αυτή θα παρέλθει άκαρπη για τη συντριπτική πλειονότητα των μικρών φωτοβολταϊκών. Όπως επισημαίνουν πάντως παράγοντες του κλάδου, αρκετοί παραγωγοί έχουν εκκινήσει τις σχετικές διαδικασίες, χωρίς να έχουν καταφέρει όμως να τις ολοκληρώσουν. Αιτία το γεγονός ότι είναι περιορισμένες οι εταιρείες που αναλαμβάνουν την προμήθεια του hardware, με συνέπεια να μην μπορούν να διεκπεραιωθούν μαζικά παραγγελίες. Επίσης, επισημαίνουν ότι υπάρχουν καθυστερήσεις και από τον ΔΕΔΔΗΕ (στην αποστολή του router, που γίνεται αποκλειστικά από τον Διαχειριστή).
Η έσχατη λύση
Τα επιπλέον μέτρα θωράκισης -που προετοιμάζονται για εφαρμογή από φέτος και ειδικά ενόψει του Πάσχα- περιγράφονται σε κείμενο του ΔΕΔΔΗΕ που έχει τεθεί σε διαβούλευση και αφορά τη μεθοδολογία εφαρμογής του «ψαλιδιού» (Μεθοδολογία εφαρμογής περιορισμών έγχυσης σε σταθμούς ΑΠΕ). Από το κείμενο, φαίνεται πως αν δεν φτάσει η περικοπή όσων έργων μπορεί να επιβληθεί «ψαλίδισμα», η έσχατη λύση θα είναι να τεθούν εκτός δικτύου γραμμές στη μέση τάση, όπου εκτός από ΑΠΕ συνδέονται επίσης και καταναλωτές.
Η λύση αυτή είναι σε θέση να διασφαλίσει πως θα αποφευχθεί ο κίνδυνος για γενικευμένο μπλακάουτ. Ωστόσο, σημαίνει πως το «αντίτιμο» θα είναι τοπικά μπλακάουτ, αφού θα υπάρξουν καταναλωτές οι οποίοι θα υποστούν διακοπές ηλεκτροδότησης.
Επομένως, αποτελεί το ύστατο μέτρο που θα εφαρμοστεί, στην περίπτωση που εξαντληθούν οι υπόλοιπες εναλλακτικές επιλογές. Βασική εναλλακτική (και η οποία επίσης πρώτη φορά μπαίνει στο τραπέζι) είναι να «κατεβάσουν τους διακόπτες» οι ίδιοι οι ιδιοκτήτες των μικρών φωτοβολταϊκών άνω των 400 kW, που δεν διαθέτουν εξοπλισμό για περικοπές.
Διατήρηση της προθεσμίας
Αν φαίνεται πως μπορεί να προκύψει τέτοια ανάγκη, οι παραγωγοί (και αυτοπαραγωγοί) θα ενημερωθούν τρεις ημέρες νωρίτερα ώστε να είναι σε επιφυλακή. Στην περίπτωση που πρέπει όντως να «κατεβάσουν τους διακόπτες», θα πληροφορηθούν σχετικά και με κάθε πρόσφορο μέσο από τον ΔΕΔΔΗΕ, τρεις ώρες νωρίτερα.
Δικλείδα ασφαλείας, για να παρακινηθούν οι ιδιοκτήτες των έργων να υλοποιήσουν την παραπάνω διαδικασία, αποτελεί το «αλμυρό» πέναλτι (ύψους 500 ευρώ ανά Μεγαβατώρα) το οποίο προβλέπεται στην περίπτωση που αυτοί δεν ανταποκριθούν. Σύμφωνα ωστόσο με το ΥΠΕΝ, η αποφυγή μπλακάουτ (έστω και σε τοπικό επίπεδο) δεν μπορεί να επαφίεται στο κατά πόσο θα ανταποκριθεί κάθε παραγωγός στο πέναλτι.
Έτσι, έχει αποφασίσει να ισχύσει η διορία της 13ης Φεβρουαρίου, με συνέπεια από την επόμενη ημέρα να ξεκινήσουν οι αποσυνδέσεις μικρών ηλιακών πάρκων στο δίκτυο διανομής, τα οποία δεν διαθέτουν ακόμη εξοπλισμό, ως όφειλαν. Κάτι που θα αποτελέσει αποτελεσματικό κίνητρο, ώστε να σπεύσουν οι παραγωγοί και αυτοπαραγωγοί να εγκαταστήσουν άμεσα τα αναγκαία συστήματα.
Παράλληλα, για εκείνα τα έργα που δεν θα αποσυνδεθούν στην πορεία από τον ΔΕΔΔΗΕ και για όσο δεν έχουν προσθέσει τον εξοπλισμό, το ΥΠΕΝ προετοιμάζει ρύθμιση ώστε να «κουρεύεται» σημαντικά το εγγυημένο έσοδό τους, σε ποσοστό που θα φτάνει μέχρι 20-25%.
