Οι δικλείδες ασφαλείας που υπάρχουν ήδη δεν μπορούν να αποτρέψουν το ενδεχόμενο το ηλεκτρικό σύστημα να φτάσει στα όριά του το Πάσχα, λόγω της υπερπαραγωγής ΑΠΕ. Επομένως, αν δεν δρομολογηθούν τα έκτακτα μέτρα που έχουν σχεδιαστεί, τότε υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να οδηγηθούμε σε γενικευμένο μπλακάουτ.
Αυτό τόνισαν στελέχη του ΑΔΜΗΕ, σε χθεσινή διαδικτυακή ημερίδα που διοργάνωσε η Ρυθμιστική Αρχή (ΡΑΑΕΥ), με τη συμμετοχή και του ΔΕΔΔΗΕ, επιβεβαιώνοντας προηγούμενο ρεπορτάζ του Insider. Σκοπός της ημερίδας ήταν να ενημερωθεί η αγορά αναφορικά με το σχέδιο επείγουσας ανάγκης που έχει εκπονηθεί, ώστε να αποσοβηθεί το ενδεχόμενο να «κλείσουν οι διακόπτες» σε όλη την επικράτεια. Ένα ενδεχόμενο που, αν γινόταν πραγματικότητα, θα ήταν πιθανό μάλιστα να συμπαρασύρει σε υπερφόρτιση και γειτονικά ηλεκτρικά συστήματα, προκαλώντας μερικά ή ολικά μπλακάουτ και σε όμορες χώρες.
Σε αυτό το πλαίσιο, όπως επισημάνθηκε, είναι αναγκαίο το σχέδιο έκτακτης ανάγκης να τεθεί εγκαίρως σε ισχύ και το οποίο περιγράφεται σε νέο MoU μεταξύ του ΑΔΜΗΕ και του ΔΕΔΔΗΕ. Η «ενεργοποίηση» του MoU είναι αρμοδιότητα της Ρυθμιστικής Αρχής, ενώ όπως αναφέρθηκε στην ημερίδα η έγκριση θα πρέπει να γίνει το αργότερο μέχρι την 1η Απριλίου. Σύμφωνα πάντως με πληροφορίες του Insider.gr, στόχος είναι να επισπευσθεί το «πράσινο φως», τουλάχιστον προς τα μέσα Μαρτίου.
Ανάγκη για μεγαλύτερες περικοπές
Όπως έχει γράψει το Insider.gr, υπερπαραγωγή ΑΠΕ είχε καταγραφεί και τις δύο προηγούμενες πασχαλινές περιόδους (λόγω μειωμένης ζήτησης), όπως και σε άλλες φάσεις του έτους (π.χ. αργίες την άνοιξη και το φθινόπωρο). Το φαινόμενο αντιμετωπίζεται με την περικοπή σημαντικού μέρους της «πράσινης» παραγωγής. Ωστόσο, φέτος το Πάσχα το πρόβλημα αναμένεται να είναι οξύτερο. Πρώτος λόγος είναι πως το ισοζύγιο ζήτησης και παραγωγής δεν ευνοείται ούτε από τις καιρικές συνθήκες που κατά κανόνα επικρατούν τέλη Απριλίου (η Κυριακή του Πάσχα είναι στις 20 Απριλίου), με τις υψηλές θερμοκρασίες και την έντονη ηλιοφάνεια.
Επίσης, φέτος το Πάσχα των Ορθόδοξων συμπίπτει με των Καθολικών. Επομένως, στην «ισορροπία» της ζήτησης με την παραγωγή, δεν αναμένεται φέτος να συμβάλουν σε σημαντικό βαθμό οι εξαγωγές, καθώς και εκτός των συνόρων θα είναι περιορισμένες οι ανάγκες για ηλεκτρική ενέργεια, λόγω των αργιών. Αυτό σημαίνει πως είναι πολύ πιθανό να χρειαστεί μεγαλύτερο «ψαλίδι» στην παραγωγή ΑΠΕ – δηλαδή περισσότερες περικοπές «πράσινων» Μεγαβατώρων, από αυτές που έγιναν τα προηγούμενα χρόνια, για να εξασφαλιστούν συνθήκες ευστάθειας.
Ωστόσο, ενώ πιθανότατα θα υπάρχουν φέτος ανάγκες για μεγαλύτερες περικοπές, στο διάστημα που μεσολάβησε έχει αντίθετα αυξηθεί το χαρτοφυλάκιο των ΑΠΕ στις οποίες δεν μπορεί να περιοριστεί η παραγωγή – και το οποίο είναι «μικρά» φωτοβολταϊκά που συνδέονται στο δίκτυο διανομής, χωρίς εξοπλισμό τηλεχειρισμού. Όπως αναφέρθηκε στη χθεσινή ημερίδα, αυτό το χαρτοφυλάκιο έχει ενισχυθεί με νέα έργα 800 MW από πέρυσι.
Πάνω από τα όρια ασφαλείας
Σύμφωνα με τις ενδεικτικές εκτιμήσεις που παρουσίασαν τα στελέχη του ΑΔΜΗΕ για το φετινό Πάσχα, η υπερπαραγωγή «πράσινης» ισχύος μπορεί να αγγίξει τα 5.300 MW. Ακόμη και στο αισιόδοξο σενάριο που υπάρχουν «φουλ» εξαγωγές (το οποίο μόνο δεδομένο δεν είναι), και πάλι θα πρέπει να περικοπεί παραγωγή ΑΠΕ συνολικής ισχύος περί τα 3.000 MW.
Ωστόσο, σε ένα τέτοιο σενάριο, με δεδομένο ότι το χαρτοφυλάκιο «εκτός ψαλιδιού» θα είναι φέτος αυξημένο κατά 800 MW, αν δεν υπάρξουν έκτακτες παρεμβάσεις, η παραγωγή ΑΠΕ θα φτάσει στα όρια ασφαλείας ή θα τα ξεπεράσει. Μάλιστα, αυτό μπορεί να συμβεί σχεδόν για όλες τις ώρες ηλιοφάνειας της Κυριακής του Πάσχα, δηλαδή από τις 9 το πρωί μέχρι τις 4 το μεσημέρι.
Αξίζει να σημειωθεί ότι το πρόβλημα θα αντιμετωπιζόταν εν τη γενέσει του αν διέθεταν τηλεχειρισμό όσα «μικρά» φωτοβολταϊκά στο δίκτυο διανομής προβλέπεται να αποκτήσουν αντίστοιχο τηλεχειρισμό και τα οποία ο ΔΕΔΔΗΕ (Διαχειριστής του δικτύου διανομής) δεν μπορεί να ελέγξει με άλλο τρόπο. Τα έργα αυτά αθροίζουν 3.500 MW. Ωστόσο, καθώς τα χρονικά περιθώρια στενεύουν μέχρι το Πάσχα, το MoU προβλέπει έκτακτες μεταβατικές λύσεις, ώστε να «πεταχτεί» η παραγωγή ενός μέρους από το portfolio των 3.500 MW, αν χρειαστεί, και να αποφευχθεί το μπλακάουτ.
Επείγουσες λύσεις
Η πρώτη (και πιο ανώδυνη) έκτακτη λύση είναι να μηδενίσουν οι ίδιοι οι ιδιοκτήτες την παραγωγή των έργων τους. Αν προκύψει τέτοια ανάγκη, οι παραγωγοί (και αυτοπαραγωγοί) θα ενημερωθούν τρεις ημέρες νωρίτερα ώστε να είναι σε επιφυλακή. Στην περίπτωση που πρέπει όντως να «κατεβάσουν τους διακόπτες», θα πληροφορηθούν σχετικά και με κάθε πρόσφορο μέσο από τον ΔΕΔΔΗΕ, τρεις ώρες νωρίτερα.
Δικλείδα ασφαλείας, για να παρακινηθούν οι ιδιοκτήτες των έργων να υλοποιήσουν την παραπάνω διαδικασία, αποτελεί το «αλμυρό» πέναλτι (ύψους 500 ευρώ ανά Μεγαβατώρα) το οποίο προβλέπεται στην περίπτωση που αυτοί δεν ανταποκριθούν.
Αν το μέτρο αυτό αποτύχει, η έσχατη λύση για να αποφευχθεί κατάρρευση του ηλεκτρικού συστήματος θα είναι να τεθούν από τον ΔΕΔΔΗΕ εκτός δικτύου γραμμές στη μέση τάση, με συνέπεια εκτός την απενεργοποίηση των ΑΠΕ να διακοπεί και η ηλεκτροδότηση των καταναλωτών που συνδέονται σε αυτές. Η λύση αυτή είναι σε θέση να διασφαλίσει πως θα αποτραπεί γενικευμένο μπλακάουτ. Ωστόσο, σημαίνει πως το «αντίτιμο» θα είναι τοπικά μπλακάουτ, αφού θα υπάρξουν καταναλωτές στους οποίους θα κοπεί το ρεύμα.
Όπως είναι φυσικό, ένα τέτοιο σενάριο είναι απευκταίο, κατ΄αρχάς γιατί οι καταναλωτές θα μπορούσαν να εγείρουν διεκδικήσεις αποζημιώσεων από τον ΔΕΔΔΗΕ. Επίσης, θα έπληττε τη δημόσια εικόνα της «πράσινης» στροφής.
