Μια τελευταία ευκαιρία για αναθεώρηση του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας θα έχει η χώρα μας. Μέχρι τις διακοπές του Πάσχα η ελληνική κυβέρνηση θα πρέπει να μετρήσει ένα-ένα τα έργα που εκκρεμούν, να ξεχωρίσει ποια από αυτά δεν πρόκειται να ολοκληρωθούν μέχρι τον Αύγουστο του 2026 και να στείλει το αναθεωρημένο πλάνο με τις αλλαγές στα ορόσημα στην Κομισιόν βγάζοντας εκτός τις δύσκολες επενδύσεις.
Το «ξεσκαρτάρισμα» αυτό είναι απαραίτητο για να μην χαθεί ούτε ευρώ από τα 9,6 δισ. ευρώ επιδοτήσεων που απομένουν για τη χώρα μας από το Ταμείο Ανάκαμψης, καθώς όπως ξεκαθάρισε χθες -επανειλημμένα και με εμφατικό τρόπο – ο αναπληρωτής γενικός Διευθυντής για Οικονομικές και Χρηματοοικονομικές Υποθέσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ντέκλαν Κοστέλο δεν πρόκειται να δοθεί καμία παράταση στο Ταμείο Ανάκαμψης, μετά το 2026.
«Οι προθεσμίες του Ταμείου Ανάκαμψης είναι άκαμπτες», τόνισε ο κ. Κοστέλο μιλώντας σε ημερίδα με θέμα τις ευκαιρίες αλλά και τις προκλήσεις για την ανταγωνιστικότητα στην Ευρώπη που διοργάνωσε η αντιπροσωπεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Ελλάδα σε συνεργασία με το ΙΟΒΕ. Στην πράξη για να υπάρξει οποιαδήποτε παράταση θα πρέπει να ληφθεί ομόφωνη απόφαση από όλες τις χώρες της ΕΕ με έγκριση από τα εθνικά κοινοβούλια. Αρκεί μια αρνητική ψήφος για να μπλοκάρει οποιαδήποτε επέκταση του Ταμείου Ανάκαμψης.
Σύμφωνα με πληροφορίες, το κλιμάκιο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής με επικεφαλής τον Ντέκλαν Κοστέλο εξέτασε τις προηγούμενες ημέρες την πορεία υλοποίησης των σχεδίων του Ταμείου Ανάκαμψης και είχε συνομιλίες με τους αρμόδιους φορείς. Και αν το γενικό συμπέρασμα ήταν πως η υλοποίηση του «Ελλάδα 2.0» βρίσκεται σε καλή πορεία, έχει ιδιαίτερη σημασία να καθοριστούν από τώρα ποιες είναι οι επενδύσεις που «δεν θα βγουν» για να μπορέσουν να συμφωνηθούν διορθωτικές κινήσεις.
Όπως είναι σε θέση να γνωρίσει το insider.gr, αυτό που ανησυχεί τα στελέχη των Βρυξελλών είναι η δυνατότητα της ελληνικής δημόσιας διοίκησης να σηκώσει όλο αυτό το πρόγραμμα των 76 μεταρρυθμίσεων και 105 επενδύσεων που περιλαμβάνει το σχέδιο «Ελλάδα 2.0». Εξάλλου, αναγνωρίζουν πως η χώρα μας καλείται να διαχειριστεί και να απορροφήσει μέσα σε ένα σύντομο χρονικό διάστημα ένα τεράστιο ποσό, το οποίο από το Ταμείο Ανάκαμψης και το ΕΣΠΑ φτάνει το 25% του ελληνικού ΑΕΠ.
Το πέναλτι των χαμένων οροσήμων
Έτσι, η χώρα μας αλλά και όλες οι άλλες χώρες της ΕΕ θα έχουν μια τελευταία ευκαιρία να καθορίσουν το πλάνο τους, γιατί αν δεν πιαστει κάποιο ορόσημο θα μειωθούν οι επιδοτήσεις. Μάλιστα, η μείωση των επιδοτήσεων δεν είναι αναλογική των επενδύσεων.
Δηλαδή υπάρχει η πιθανότητα μια χώρα να χάσει έναν μικρό αριθμό οροσήμων, τα οποία όμως είναι ιδιαίτερα σημαντικά και έτσι βάσει της φόρμουλας που χρησιμοποιεί η Ευρωπαϊκή Επιτροπή το πέναλτι που θα χρεωθεί μια χώρα να είναι ακόμη και 15 φορές το πόσο των επενδύσεων που δεν υλοποιήθηκαν.
Αγώνας δρόμου
Όπως είχε γράψει αναλυτικά το insider.gr, μέσα σε περίπου 18 μήνες η χώρα μας θα πρέπει να εκπληρώσει τα 2/3 των συνολικών οροσήμων του εθνικού σχεδίου «Ελλάδα 2.0» για να μπορέσει να υποβάλει τα τέσσερα αιτήματα πληρωμής που έχουν προγραμματιστεί μέχρι τον Αύγουστο του 2026.
Μέχρι και το πέμπτο αίτημα πληρωμής που υποβλήθηκε τον Δεκέμβριο και για το οποίο αναμένεται η τελική έγκριση της Κομισιόν μέσα στις επόμενες εβδομάδες, η χώρα μας έχει εκπληρώσει τα 135 από τα συνολικά 383 ορόσημα ή περίπου το 35,2% του συνόλου και έχει λάβει περίπου το 51% των επιδοτήσεων. Τα δύσκολα είναι μπροστά καθώς απομένουν 248 ορόσημα εκ των οποίων 177 είναι συνδεδεμένα με επενδύσεις και 71 με μεταρρυθμίσεις.
Βάσει του κανονισμού του Ταμείου Ανάκαμψης κάθε χώρα μπορεί να υποβάλλει δύο αιτήματα κάθε χρόνο. Στη δική μας περίπτωση το έκτο αίτημα πληρωμής προγραμματίζεται για τέλη Απριλίου με αρχές Μαΐου, ενώ το έβδομο αίτημα αναμένεται το φθινόπωρο. Τον Ιανουάριο του 2026 θα υποβληθεί το όγδοο αίτημα και τον Αύγουστο του 2026 θα πρέπει να υποβληθεί το ένατο και τελευταίο αίτημα.
