Στο παρελθόν είχαν επιβληθεί δασμοί ξανά κατά την 1η θητεία του προέδρου Τραμπ. Όπως τότε είχαμε αναταράξεις στην παγκόσμια οικονομία, έτσι θα έχουμε και τώρα μάλλον.
Ας κάνουμε μια μικρή ανάλυση της κατάστασης που θα διαμορφωθεί.
Ακολουθεί αναλυτική εκτίμηση σχετικά με το πώς οι πρόσφατοι δασμοί θα επηρεάσουν το εμπόριο γεωργικών και κτηνοτροφικών προϊόντων μεταξύ ΗΠΑ και Ευρωπαϊκής Ένωσης:
Επιπτώσεις στις Ηνωμένες Πολιτείες (ΗΠΑ)
1. Μείωση των εξαγωγών προς την ΕΕ:
Η ΕΕ αποτελεί μία από τις μεγαλύτερες αγορές για τις ΗΠΑ όσον αφορά γεωργικά προϊόντα (όπως σόγια, ξηρούς καρπούς, κρασί, βοδινό και χοιρινό κρέας). Οι νέοι δασμοί (περίπου 25%) καθιστούν τα αμερικανικά προϊόντα λιγότερο ανταγωνιστικά στην ΕΕ, με αποτέλεσμα να μειωθούν οι εξαγωγές και να συρρικνωθεί το μερίδιο αγοράς των ΗΠΑ στην Ευρώπη. Αυτό οδηγεί τους Αμερικανούς παραγωγούς σε μείωση των εσόδων τους και πιθανές οικονομικές απώλειες για τον αγροτικό τομέα. Μπορεί η πλειοψηφία των αγροτών στις ΗΠΑ να στήριξε τον πρόεδρο Τραμπ, ωστόσο τώρα έρχονται αντιμέτωποι με νέες προκλήσεις μετά την επιβολή δασμών.
2. Ανάγκη για αναζήτηση νέων αγορών:
Οι Αμερικανοί παραγωγοί θα χρειαστεί να βρουν εναλλακτικούς αγοραστές (π.χ. στην Ασία ή στη Λατινική Αμερική). Η αναζήτηση νέων αγορών απαιτεί χρόνο και επενδύσεις, ενώ μπορεί να οδηγήσει και σε χαμηλότερες τιμές πώλησης λόγω του ανταγωνισμού και της υπερπροσφοράς που μπορεί να προκληθεί στις νέες αυτές αγορές. Η ΕΕ ήταν και παραμένει μια πολύ σημαντική αγορά για τις ΗΠΑ. Οι αναταράξεις στις εμπορικές σχέσεις μεταξύ των δύο είναι ένα πολύ σημαντικό πρόβλημα για την παγκόσμια οικονομία και σίγουρα θα επηρεάσουν κάθε γωνιά του πλανήτη λιγότερο ή περισσότερο.
3. Αύξηση κόστους παραγωγής:
Οι δασμοί σε πρώτες ύλες και υλικά, όπως χάλυβας και αλουμίνιο, αυξάνουν το κόστος παραγωγής (γεωργικά μηχανήματα, υποδομές, εξοπλισμός), το οποίο ενδέχεται να οδηγήσει σε αύξηση της τελικής τιμής των αμερικανικών προϊόντων.Η αύξηση αυτή περιορίζει περαιτέρω την ανταγωνιστικότητα των αμερικανικών αγροτικών προϊόντων στις διεθνείς αγορές.
Επιπτώσεις στην Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ)
1. Αύξηση τιμών σε εισαγόμενα αμερικανικά προϊόντα:
Η ΕΕ επέβαλε αντίμετρα (π.χ. δασμούς 25%) σε δημοφιλή αμερικανικά προϊόντα, όπως αλκοολούχα ποτά (μπέρμπον), ξηρούς καρπούς, βοδινό κρέας και γαλακτοκομικά προϊόντα. Το αποτέλεσμα της επιβολής αυτών των δασμών θα είναι να δούμε τις τιμές των συγκεκριμένων εισαγόμενων προϊόντων να αυξάνονται σημαντικά στην ευρωπαϊκή αγορά, περιορίζοντας τη ζήτηση των καταναλωτών λόγω υψηλότερου κόστους.
2. Αναζήτηση εναλλακτικών προμηθευτών:
Οι Ευρωπαίοι εισαγωγείς τροφίμων και κτηνοτροφικών προϊόντων είναι πιθανό να στραφούν σε άλλες αγορές, όπως Βραζιλία, Αργεντινή, Καναδάς, Αυστραλία και Νέα Ζηλανδία. Η πρόσφατη συμφωνία Mercosur επίσης μπορεί να δώσει ανταγωνιστικό πλεονέκτημα στις χώρες που συμμετέχουν σε αυτή. Η στροφή αυτή δημιουργεί εμπορική αναδιάταξη που μακροπρόθεσμα μπορεί να αλλάξει τις διεθνείς εμπορικές σχέσεις, μειώνοντας τη σημασία των ΗΠΑ ως προμηθευτή γεωργικών προϊόντων στην ΕΕ.
3. Ευκαιρίες για Ευρωπαίους παραγωγούς:
Οι Ευρωπαίοι παραγωγοί μπορεί να εκμεταλλευτούν την ευκαιρία να αυξήσουν το μερίδιο αγοράς τους εντός της ΕΕ, αφού η μείωση των εισαγωγών αμερικανικών προϊόντων θα δημιουργήσει κενό που μπορεί να καλυφθεί από τοπική παραγωγή. Δεν είναι καθόλου απίθανο οι Ευρωπαίοι αγρότες και κτηνοτρόφοι να δουν αύξηση ζήτησης και καλύτερες τιμές στα δικά τους προϊόντα, τουλάχιστον βραχυπρόθεσμα.
Όπως και να έχει, είναι μια ευκαιρία να τονιστεί ακόμα περισσότερο η σημασία του αγροκτηνοτροφικού κλάδου στην Ε.Ε., ο οποίος τα τελευταία χρόνια μάλλον έχει παραμεληθεί.
Γενικές Μακροοικονομικές Επιπτώσεις
Οι δασμοί αυξάνουν τις τιμές των προϊόντων που εισάγονται, με αποτέλεσμα την αύξηση του πληθωρισμού τόσο στις ΗΠΑ όσο και στην ΕΕ. Οι καταναλωτές είναι οι τελικοί χαμ νοι από αυτές τις αυξήσεις τιμών, αντιμετωπίζοντας μείωση της αγοραστικής δύναμης.
Επίσης, οι εμπορικές εντάσεις δημιουργούν αβεβαιότητα στην αγορά, οδηγώντας παραγωγούς και επιχειρήσεις σε αναστολή επενδύσεων, αναβάλλοντας επεκτάσεις και επιφυλακτικότητα στις εμπορικές αποφάσεις. Η μακροπρόθεσμη αβεβαιότητα μπορεί να επηρεάσει αρνητικά τις επενδύσεις και την οικονομική ανάπτυξη και στις δύο πλευρές.
Οι δασμοί αναμένεται να οδηγήσουν σε μείωση του όγκου εμπορίου γεωργικών και κτηνοτροφικών προϊόντων μεταξύ ΗΠΑ και ΕΕ. Θα προκαλέσουν εμπορική αναδιάταξη, αυξήσεις τιμών και ενδεχόμενη απώλεια μεριδίων αγοράς για τις ΗΠΑ στην Ευρώπη, ενώ ενδέχεται να δώσουν βραχυπρόθεσμες ευκαιρίες σε Ευρωπαίους παραγωγούς.
Η επίλυση της εμπορικής διαμάχης ή η διατήρηση των εντάσεων θα καθορίσει σε μεγάλο βαθμό το μέλλον της διεθνούς αγοράς γεωργικών και κτηνοτροφικών προϊόντων.
