Θα συνεχιστούν οι πτωτικές τάσεις στις διεθνείς τιμές πετρελαίου και φυσικού αερίου, οι οποίες ξεκίνησαν από την αμέσως επόμενη ημέρα της ανακοίνωσης των νέων δασμών από τον Ντόναλντ Τραμπ, εκτιμούν αναλυτές του κλάδου, μιλώντας στο insider.gr. Σύμφωνα με τους ίδιους, οι ενεργειακές αγορές προεξοφλούν ότι ο επικείμενος εμπορικός πόλεμος θα προκαλέσει επιβράδυνση της παγκόσμιας οικονομίας, με συνέπεια να προχωρήσουν άμεσα σε διόρθωση.
Όπως επισημαίνουν, οι ενεργειακές αγορές αντέδρασαν μέσα σε λίγες ώρες, καθώς εκτιμάται ότι τα δασμολογικά μέτρα των ΗΠΑ -και τα αντίμετρα που αυτά πυροδοτούν από τις υπόλοιπες χώρες- πρόκειται να πλήξουν άμεσα τα επίπεδα κατανάλωσης. Το γεγονός αυτό ήδη από τους αμέσως επόμενους μήνες θα οδηγήσει σε «φρενάρισμα» της βιομηχανικής παραγωγής, περιορίζοντας τη ζήτηση για ενεργειακά προϊόντα.
Όπως έγραψε το insider.gr, το αργό πετρέλαιο Brent υποχώρησε 13% την Πέμπτη και την Παρασκευή, με το ακραίο sell off να πυροδοτείται από τους σαρωτικούς δασμούς των ΗΠΑ, αλλά και τα αντίμετρα που ανακοίνωσε η Κίνα. Η «βουτιά» ενισχύθηκε καθώς ο OPEC+ πρόσθεσε νέες διαστάσεις στο χάος στην αγορά, με το σχέδιο να αυξήσει τον Μάιο την προσφορά κατά το τριπλάσιο από αυτό που είχε αρχικά προβλεφθεί.
Ισορροπία σε χαμηλότερα επίπεδα
Την ίδια στιγμή, τα προθεσμιακά συμβόλαια φυσικού αερίου, παράδοσης επόμενου μήνα, στον ολλανδικό κόμβο (TTF), μειώθηκαν πάνω από 8% στα 36,3 ευρώ ανά Μεγαβατώρα, προσεγγίζοντας τα χαμηλότερα επίπεδα από τον Σεπτέμβριο του 2024. Σύμφωνα μάλιστα με το Trading Economics, στην περίπτωση του αερίου, η βουτιά δεν οφείλεται μόνο στους φόβους για την επανεμφάνιση πληθωριστικών πιέσεων και επιβράδυνσης της οικονομικής ανάπτυξης, αλλά και για τις επιπτώσεις που θα έχουν στην ενεργειακή ζήτηση των βιομηχανιών.
Παράλληλα, σημαντικό ρόλο παίζει το σχέδιο για αύξηση της παραγωγής πετρελαίου, καθώς και οι εκτιμήσεις για επικείμενη χαλάρωση των στόχων της Ε.Ε. για αποθεματοποίηση καυσίμου. Οι δύο αυτές παράμετροι θα αυξήσουν την προσφορά αερίου στην Ευρώπη. Επίσης, οι αγορές αναμένουν ενίσχυση των εισαγωγών LNG στη Γηραιά Ήπειρο, λόγω της χαμηλότερης ζήτησης στην Κίνα.
Όπως πάντως επισημαίνουν αναλυτές στο insider.gr, οι τιμές τόσο του πετρελαίου όσο και του φυσικού αερίου εκτιμάται πως θα βρουν μεν ισορροπία σε χαμηλότερα επίπεδα, χωρίς ωστόσο να καταρρεύσουν. Ο λόγος είναι πως βρισκόμαστε σε μία εποχή του έτους όπου έτσι κι αλλιώς οι παραγωγοί προβλέπουν περιορισμένη ενεργειακή ζήτηση (σε σχέση με ό,τι ισχύει π.χ. τον χειμώνα), προσαρμόζοντας ανάλογα την προσφορά τους.
Σε αχαρτογράφητα νερά
Οι ίδιοι ειδικοί συμπληρώνουν ότι ακόμη πιο σημαντικό από τις βραχυπρόθεσμες παρενέργειες είναι το γεγονός ότι η «επόμενη ημέρα» των ανακοινώσεων Τραμπ σημαίνει πως ο ενεργειακός κλάδος εισέρχεται σε αχαρτογράφητα νερά, όπως και η παγκόσμια οικονομία. Ένα κρίσιμο ερώτημα, για παράδειγμα, είναι αν η Ε.Ε. ή η Ιαπωνία θα συμπεριλάβουν στα δασμολογικά αντίμετρά τους και φόρους στις ενεργειακές εισαγωγές από ΗΠΑ.
Στην περίπτωση πάντως της Ευρώπης, το ενδεχόμενο αυτό φαντάζει απίθανο, με δεδομένο ότι κάτι τέτοιο θα σήμαινε άμεση εκτίναξη του ενεργειακού κόστους, λαμβάνοντας υπόψη ότι οι ΗΠΑ είναι ο βασικός προμηθευτής LNG. Όπως έχει γράψει το insider.gr ήδη από την Παρασκευή, η «απάντηση» της Κομισιόν πρόκειται να ανακοινωθεί σήμερα.
Εξίσου όμως κρίσιμο είναι και η διάρκεια που θα έχει ο εμπορικός πόλεμος, καθώς ο Τραμπ έχει αφήσει να εννοηθεί πως οι δασμοί θα μπορούσαν να αποτελούν εργαλείο, στο πλαίσιο ευρύτερων διεκδικήσεων από τους εμπορικούς εταίρους των Ηνωμένων Πολιτειών. Αν ωστόσο δεν υπάρξει κάποια θετική ανατροπή στην πορεία, τότε η αύξηση του κόστους χρήματος, η διεθνής αβεβαιότητα, αλλά και η ενίσχυση του κόστους των πρώτων υλών, θα πλήξει και τις ενεργειακές επενδύσεις.
Δασμοί παρά το αμερικανικό LNG
Σε κάθε περίπτωση, όπως συμπληρώνουν τα στελέχη του ενεργειακού κλάδου, οι κινήσεις Τραμπ αποτελούν ένα νέο «καμπανάκι» προς την Κομισιόν, για την ανάγκη μείωσης του ενεργειακού κόστους. Μάλιστα, το «καμπανάκι» αυτή τη φορά είναι ακόμη πιο δυνατό -και μπορεί να αφυπνίσει την ευρωπαϊκή πολιτική ηγεσία- καθώς οι δασμοί καθιστούν μονόδρομο να ενισχυθεί η διεθνής ανταγωνιστικότητα της Ευρώπης, αν θέλει να μην εξαλειφθούν οι εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού.
«Η Ευρώπη πρέπει να μειώσει άμεσα το κόστος της παραγωγής της, κάτι που μπορεί να γίνει μόνο αν αποκτήσει άμεσα πρόσβαση σε φθηνές ενεργειακές πηγές», σημειώνουν χαρακτηριστικά οι εκπρόσωποι του κλάδου. Αξιοποιώντας ως διαπραγματευτική ισχύ το γεγονός ότι η ενιαία αγορά της Ε.Ε. είναι η μεγαλύτερη παγκοσμίως.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η επιβολή δασμού 20% στα προϊόντα της Ε.Ε. που εισάγονται στις ΗΠΑ έχει και πολιτικές παρενέργειες για την Κομισιόν, η ηγεσία της οποίας εκτιμούσε (λανθασμένα από ό,τι αποδείχθηκε) πως η αυξημένη προμήθειας αμερικανικού LNG θα άφηνε την Ευρώπη «εκτός κάδρου» στον δασμολογικό πόλεμο Τραμπ. Σύμφωνα με αναλυτές, η ανατροπή αυτή αναπόφευκτα θα ενισχύσει τις φωνές που αντιτίθενται στο σχέδιο για πλήρη απεξάρτηση από το ρωσικό αέριο το 2027, θέτοντας σε αμφισβήτηση την ενεργειακή «συμμαχία» με τις ΗΠΑ.
Επί τάπητος και η ενέργεια στο ΚΥΣΟΙΠ
Η ενέργεια θα είναι ένας από τους τομείς που θα τεθούν επί τάπητος στον σημερινό πρώτο απολογισμό των εγχώριων επιπτώσεων από τους αμερικανικούς δασμούς, που θα γίνει στο Κυβερνητικό Συμβούλιο Οικονομικής Πολιτικής (ΚΥΣΟΙΠ), στο οποίο θα παραστεί ο υπουργός ΠΕΝ, Σταύρος Παπασταύρου. Όπως είναι φυσικό, η ενσωμάτωση των ενεργειακών αγορών των κρατών-μελών στην ενιαία ευρωπαϊκή ενεργειακή αγορά αφήνει λίγα περιθώρια για ελιγμούς στα κράτη-μέλη.
Πάντως, ακόμη και πριν την έναρξη του εμπορικού πολέμου, ο κ. Παπασταύρου είχε ξεκαθαρίσει πως ψηλά στην ατζέντα της νέας πολιτικής ηγεσίας βρίσκεται η μείωση του ενεργειακού κόστους για νοικοκυριά και επιχειρήσεις. Μία πολιτική προς αυτή την κατεύθυνση θα είναι η ενίσχυση των προσπαθειών για πάταξη των ρευματοκλοπών, όπως σημείωσε σε συνέντευξή του το Σάββατο σε εβδομαδιαία εφημερίδα.
Επίσης, στο μικροσκόπιο του υπουργείου μπαίνουν τα κόστη εξισορρόπησης, δηλαδή οι επιβαρύνσεις στους προμηθευτές ρεύματος (που μετακυλίονται στα τιμολόγια) οι οποίες οφείλονται στην «επιστράτευση» μονάδων αερίου μέσα στην ημέρα, ώστε να αντιμετωπιστούν ξαφνικά σκαμπανεβάσματα είτε στην παραγωγή ρεύματος είτε στη ζήτηση. Παράλληλα, το υπουργείο θα εξετάσει αν υπάρχουν τρόποι ώστε να συγκρατηθεί το κόστος ηλεκτροπαραγωγής στα μη διασυνδεδεμένα νησιά.
