Κλιμακώνονται οι αντιδράσεις και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού, καθώς ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ φαίνεται αμετακίνητος στις δασμολογικές πολιτικές του.
Ενώ στην Αμερική ξετυλίγεται ένα «κρεσέντο» δυσαρέσκειας και αντίδρασης από πολιτικούς, τραπεζίτες και στενούς συνεργάτες του Αμερικανού προέδρου για τον αντίκτυπο των πολιτικών του στη Wall Street και στην οικονομία, η Ευρώπη κρατά πιο χαμηλούς τόνους τείνοντας «χείρα διαπραγμάτευσης» και βάζοντας στο τραπέζι μια πρόταση για δασμούς «μηδέν εσείς, μηδέν εμείς» σε όλα τα βιομηχανικά αγαθά.
Ωστόσο, είναι φανερές οι παραφωνίες, καθώς κάποιες χώρες πιέζουν για ηπιότερη προσέγγιση απέναντι στις ΗΠΑ, με πιο φανερή την τοποθέτηση της Ιταλίας υπέρ των διαπραγματεύσεων και αναβολής της ενεργοποίησης των δασμών. Η Κομισιόν πάντως αναμένεται να δρομολογήσει αύριο Τετάρτη την ανακοίνωση του κανονισμού για τους δασμούς Τραμπ σε χάλυβα και αλουμίνιο, με την πρόεδρο Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν να καλεί τις ΗΠΑ σε διαπραγμάτευση και να προτείνει να εξαιρεθούν από τους δασμούς, πλήρως και αμοιβαία, τα βιομηχανικά προϊόντα, συμπεριλαμβανομένων των αυτοκινήτων.
- Δασμοί: Η Κομισιόν καλεί τις ΗΠΑ σε διαπραγμάτευση - Πρόταση για «μηδέν προς μηδέν» σε αυτοκίνητα και βιομηχανικά αγαθά
- Έρχονται τα αντίμετρα της ΕΕ στους δασμούς Τραμπ – Διαβουλεύσεις για την τελική λίστα
Και όλα αυτά, με φόντο τις αυξανόμενες αντιδράσεις επενδυτών, που εναποθέτουν τις ελπίδες τους σε μία έκτακτη κίνηση της Federal Reserve με μείωση των επιτοκίων πιο γρήγορα από τη συνεδρίασή της την επόμενη εβδομάδα, όπως φημολογείται στις αγορές. Οι αναλυτές συνεχίζουν τα σενάρια για απότομη ύφεση της αμερικανικής οικονομίας αλλά και για περαιτέρω πτώση των αγορών, σε μία κατάσταση που παγώνει τις επενδύσεις και τα επιχειρηματικά σχέδια στις ΗΠΑ, αξίας πολλών δισεκατομμυρίων δολαρίων.
Σε έντονο αναβρασμό βρίσκεται και το κορυφαίο επιτελείο του Ντόναλντ Τραμπ, εν μέσω ερωτηματικών εάν έχουν αρχίσει οι πρώτοι τριγμοί στις τάξεις των «πιστών» του προέδρου, καθώς δεν φαίνεται να συμφωνούν όλοι σε αυτή τη σκληρή δασμολογική γραμμή.
Μεμονωμένη κίνηση από Ιταλία;
Διαφοροποιώντας σαφώς τη θέση της, η ιταλική κυβέρνηση, σε ανακοίνωση που εξέδωσε μετά τη συνεδρίαση των υπουργών Εμπορίου, υπογραμμίζει για μία ακόμη φορά πως ένας εμπορικός πόλεμος δεν θα ευνοούσε κανέναν, ούτε την ΕΕ ούτε τις ΗΠΑ. Σημειώνει ακόμη πως προέκυψε η ανάγκη το όλο θέμα να αντιμετωπιστεί με αποφασιστικότητα και πραγματισμό, διότι κάθε κινδυνολογία απειλεί να προκαλέσει ζημιές σαφώς μεγαλύτερες από εκείνες που συνδέονται άμεσα με τους δασμούς.
Η συνεδρίαση στο κυβερνητικό μέγαρο Παλάτσο Κίτζι αφιερώθηκε στην εμβάθυνση του θέματος των δασμών που επιβλήθηκαν από τις ΗΠΑ και τις ενδεχόμενες συνέπειες για την ιταλική οικονομία και συμμετείχαν σε αυτή, μεταξύ άλλων, ο υπουργός Εξωτερικών Αντόνιο Ταγιάνι, ο υπουργός Οικονομικών Τζανκάρλο Τζορτζέτι και ο υπουργός Μεταφορών Ματέο Σαλβίνι.
Η ανακοίνωση αναφέρει ότι οι υπουργοί παρουσίασαν στην Τζόρτζια Μελόνι τις εναλλακτικές που εξετάζονται, με στόχο την στήριξη του παραγωγικού ιστού της χώρας, ώστε να δοθεί επίσης νέα ώθηση στην ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων. Οι προτάσεις αυτές πρόκειται να συζητηθούν κατά τη συνάντηση της ιταλικής κυβέρνησης, σήμερα Τρίτη, με εκπροσώπους παραγωγικών φορέων της χώρας.
Σύμφωνα επίσης με πληροφορίες που επικαλούνται ιταλικά μέσα ενημέρωσης, η Μελόνι σχεδιάζει να επισκεφθεί την Ουάσιγκτον στις 16 Απριλίου για να συναντηθεί με τον Αμερικανό πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ. Η επικεφαλής της κυβέρνησης της Ρώμης, όπως αναφέρουν οι πληροφορίες, προτίθεται να ζητήσει αμοιβαία μείωση των δασμών, με στόχο να περιοριστούν στο 10%.
- Σκάλκος για δασμούς Τραμπ: Η Ευρώπη αντιμετωπίζει την κατάσταση με ψυχραιμία
- Δεν είναι η μάχη του μπέρμπον, είναι η δοκιμασία της ενότητας
Νωρίτερα, ο Ιταλός υπουργός Εξωτερικών Αντόνιο Ταγιάνι είχε δηλώσει στο περιθώριο του έκτακτου συμβουλίου των υπουργών Εμπορίου της ΕΕ ότι ζήτησε να υπάρξει αναβολή στην ισχύ της λίστας με αμερικανικά προϊόντα στα οποία θα επιβληθούν δασμοί από τις 15 Απριλίου.
Ωστόσο, σύμφωνα με το Reuters, το μπέρμπον, το κρασί και τα γαλακτοκομικά έχουν αφαιρεθεί από την αρχική λίστα των προϊόντων για τα οποία η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ερευνούσε την πιθανότητα να θέσει δασμούς. Ο Τραμπ απειλούσε με δασμούς 200% στα ευρωπαϊκά αλκοολούχα ποτά εάν οι Βρυξέλλες προχωρούσαν με αυτό το σχέδιο.
Η Ιταλία έχει τις μεγαλύτερες εξαγωγές κρασιού προς την ΕΕ από όλες τις υπόλοιπες χώρες μέλη, φθάνοντας ετησίως την αξία των 2 δις. ευρώ. Αντίστοιχα, η Ιρλανδία κατευθύνει περίπου το ένα-τρίτο των εξαγωγών της στις ΗΠΑ και ήταν και αυτή μεταξύ των χωρών που είχαν ζητήσει μία πιο συγκρατημένη προσέγγιση.
Επίσης, και η Ουγγαρία ζήτησε περισσότερο χρόνο για να επιβάλει τους δασμούς αντιποίνων σε αμερικανικά προϊόντα ως απάντηση στους δασμούς 25% των ΗΠΑ σε χάλυβα και αλουμίνιο, ανέφερε το Bloomberg, επικαλούμενο πηγές.
Η στάση του Τραμπ
Τα βλέμματα τώρα είναι στραμμένα στην Ουάσιγκτον για τη στάση της απέναντι στην πρόταση της ΕΕ. Ήδη, ο Τραμπ στις πρώτες του δηλώσεις δεν έδειξε πρόθυμος να κάνει κανένα βήμα, επαναλαμβάνοντας ότι η ΕΕ δημιουργήθηκε για να καταστρέψει τις ΗΠΑ στο εμπόριο. «Ενώθηκαν για να δημιουργήσουν μία κατάσταση μονοπωλίου σε μία ενωμένη δύναμη κατά των ΗΠΑ», ανέφερε, σύμφωνα με το Bloomberg.
Όταν ρωτήθηκε για το εάν ο προτεινόμενος συμβιβασμός της ΕΕ για τα αυτοκίνητα και τα βιομηχανικά αγαθά είναι αρκετός, ο Τραμπ απάντησε αρνητικά.
Διαμήνυσε δε ότι ένας από τους τρόπους για την εξάλειψη του εμπορικού ελλείμματος με την ΕΕ είναι η ΕΕ να αγοράσει ενέργεια από τις ΗΠΑ. «Θα πρέπει να αγοράσουν την ενέργειά μας από εμάς, γιατί τη χρειάζονται».
Ο Τραμπ είπε ακόμη ότι δεν ανησυχεί για τους εμπορικούς εταίρους των ΗΠΑ που πηγαίνουν στην Κίνα. «Θέλουν να είναι στα χέρια των ΗΠΑ. Δεν θέλουν να είναι στα χέρια των Κινέζων». Προσέθεσε δε, ότι έχει μία υπέροχη σχέση με τον πρόεδρο της Κίνας Σι Τζινπίνγκ και θέλει να διατηρηθεί ως έχει.
Ο φόβος των δασμών
Ωστόσο, αυτή η αμετακίνητη θέση του Τραμπ έχει δημιουργήσει διαφωνίες στο εσωτερικό των ΗΠΑ.
Ο διευθύνων σύμβουλος της JPMorgan Chase, Τζέιμι Ντάιμον, αποτελεί το πρώτο κορυφαίο στέλεχος μεγάλης τράπεζας της Wall Street που προέβη σε δημόσια δήλωση για τους δασμούς. Εκτιμά ότι θα αυξήσουν τις τιμές τόσο των εισαγόμενων όσο και εγχώριων αγαθών, ασκώντας πιέσεις στην οικονομία, που ήδη επιβραδύνεται. «Το εάν οι δασμοί προκαλέσουν ύφεση ή όχι παραμένει υπό εξέταση, όμως θα επιβραδύνουν την ανάπτυξη», ανέφερε, όπως μετέδωσε το Reuters.
Τα εν λόγω σχόλια Ντάιμον έρχονται σε αντίθεση με τις δηλώσεις που είχε κάνει τον Ιανουάριο, όταν είχε πει ότι θα πρέπει να παραμεριστούν οι ανησυχίες για τους δασμούς, επειδή θα έχουν θετικό αντίκτυπο στην εθνική ασφάλεια.
Aκολούθησαν οι δηλώσεις του επικεφαλής της BlackRock, του μεγαλύτερου διαχειριστή ενεργητικού στον κόσμο, Λάρι Φινκ, ο οποίος σε δηλώσεις του στους FT, είπε ότι η αμερικανική οικονομία φθίνει «όσο μιλάμε», προειδοποιώντας ότι η κατάρρευση της αγοράς έχει γίνει πλέον αισθητή σε ολόκληρη την εταιρική Αμερική.
«Υπάρχει πραγματική ύφεση που αναπτύσσεται σε αρκετούς τομείς και ολοένα και περισσότεροι άνθρωποι σταματούσαν να καταναλώνουν. Όταν βλέπετε μια πτώση της αγοράς κατά 20% σε τρεις ημέρες, προφανώς έχει σημαντικές επιπτώσεις και οι αλυσιδωτές επιπτώσεις των δασμών θα είναι μακροχρόνιες. Η αγορά επηρεάζει την Main Street», είπε χαρακτηριστικά.
«Οι αγορές έχουν πέσει 20%, ορισμένες μετοχές υποχωρούν κατά 30%, 40% από τον Ιανουάριο. Αλλά μακροπρόθεσμα αυτό είναι περισσότερο μια ευκαιρία αγοράς παρά μια ευκαιρία πώλησης. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν μπορούν να πέσουν ένα επιπλέον 20% από εδώ».
Ακόμη και ο στενός συνεργάτης του Τραμπ, ο Έλον Μασκ, φάνηκε να σιωπά μετά την απώλεια 30 δισ. δολαρίων από την κεφαλαιοποίηση της Tesla την προηγούμενη Πέμπτη και Παρασκευή. Ενώ έβγαινε και υποστήριζε τους δασμούς Τραμπ, τώρα απέφυγε να εκδηλωθεί και μάλιστα καταφέρθηκε κατά του Πήτερ Ναβάρο, του κορυφαίου εκπρόσωπου του Λευκού Οίκου για το Εμπόριο, που είναι και ο ιθύνων νους πίσω από τους δασμούς.
Πού βρίσκεται ο πάτος
Αναλυτές εκτιμούν ότι οι μετοχές δεν έχουν πιάσει ακόμη πάτο και ότι πτώση θα συνεχιστεί. «Όλα δείχνουν ότι το κλίμα στην αγορά είναι πώλησε τώρα και ρώτησε μετά. H αγορά ψάχνει να βρει το σημείο του μέγιστου πόνου στο οποίο η κυβέρνηση Τραμπ και η Φέντεραλ Ριζέρβ θα αρχίσουν να ενδίδουν», αναφέρει στο Bloomberg ο Στέφεν Κέμπλερ, επικεφαλής επενδύσεων της BNP Paribas Wealth Management.
Ο Τζον Στόλτζφους της Oppenheimer & Co. είναι ο τελευταίος στρατηγικός αναλυτής που αναθεωρεί πτωτικά το στόχο του για τον S&P 500 στις 5.900 από τις 7.100 μονάδες. Ακόμη χειρότερα, η Λόρι Καλβασίνα της RBC Capital Markets, εκτιμά ότι ο δείκτης μπορεί να διολισθήσει ακόμη και στις 4.200 μονάδες εάν προεξοφληθεί το σενάριο ύφεσης.
Τις τελευταίες τρεις συνεδριάσεις υπολογίζεται ότι έχουν εξαφανιστεί από τις διεθνείς αγορές μετοχών περί τα 10 τρισεκατομμύρια δολάρια. Ωστόσο, ο πόνος στις χρηματοπιστωτικές αγορές δεν έχει ακόμη αποκαλύψει κρίσεις έλλειψης ρευστότητας που θα μπορούσαν να αναγκάσουν τη Fed να παρέμβει, όπως χαρακτηριστικά επισημαίνουν αναλυτές στο Bloomberg.
Μια εξέλιξη που θα μπορούσε να ωθήσει τη Fed σε δράση θα ήταν οποιαδήποτε ένδειξη ότι η αγορά των κρατικών ομολόγων ή άλλα βασικά μέρη του χρηματοπιστωτικού συστήματος δεν λειτουργούν καλά.
«Εκτός κι αν υπάρχει κίνδυνος χρηματοπιστωτικής σταθερότητας που προέρχεται από δυσλειτουργικές αγορές, δεν βλέπω πραγματικά, σε αυτό το στάδιο, λόγο να παρέμβει η Fed», δήλωσε επίσης στο Bloomberg ο Τζέιμς Νίτλεϊ, επικεφαλής οικονομολόγος της ING.
