Ροή
Το τελευταίο διάστημα διαρρέουν φήμες, υποψίες, εκτιμήσεις, φόβοι και διάσπαρτες ανακοινώσεις, οι οποίες τρομοκρατούν τον κόσμο, πολλές φορές χωρίς λόγο και αιτία.
Ο νόμος 4336/2015 διαμορφώνει 3 κατηγορίες ασφαλισμένων σχετικά με το δικαίωμα συνταξιοδότησης. Η πρώτη κατηγορία είναι όσοι είχαν θεμελιωμένο δικαίωμα συνταξιοδότησης έως 18-8-2015, ημερομηνία έναρξης ισχύος του ν. 4336/2015. Θεμελιωμένο δικαίωμα είχαν όσοι έως 18-8-2015 είχαν συμπληρώσει και τα απαιτούμενα χρόνια ή ημέρες ασφάλισης και το κατά περίπτωση όριο ηλικίας. Οι ασφαλισμένοι αυτοί διατήρησαν το δικαίωμα τους, δεν υπήχθησαν στις λεγόμενες «μεταβατικές» διατάξεις και μπορούν να ασκήσουν το δικαίωμα τους χωρίς κανένα χρονικό περιορισμό και χωρίς τον φόβο ότι μια μελλοντική αλλαγή νομοθεσίας μπορεί να ανατρέψει τα «ώριμα δικαιώματα» τους. Συγκεκριμένα, η υπουργική απόφαση που διευκρίνισε την εφαρμογή του ν. 4336/2015 αναφέρει: «Θεμελιωμένα συνταξιοδοτικά δικαιώματα μέχρι την έναρξη ισχύος του Ν. 4336/2015, ήτοι μέχρι και 18.8.2015, στους Οργανισμούς κοινωνικής ασφάλισης, συμπεριλαμβανομένης της Τράπεζας της Ελλάδος, λόγω συμπλήρωσης των προϋποθέσεων του απαιτούμενου χρόνου ασφάλισης και ορίου ηλικίας, όπου αυτό προβλέπεται, δεν θίγονται και δύνανται να ασκηθούν οποτεδήποτε».
Η δεύτερη κατηγορία είναι οι ασφαλισμένοι που κατοχυρώνουν δικαίωμα συνταξιοδότησης έως 31-12-2021. Αυτοί οι ασφαλισμένοι βάσει της με αριθμό Φ11321/οικ.47523/1570/2015 - ΦΕΚ 2311/Β/26-10-2015 Υπουργικής απόφασης, μπορούν επίσης να ασκήσουν το δικαίωμα τους και μετά την 1η-1-2022 και
δεν χάνουν το δικαίωμα ακόμα και αν συμπληρώνουν το νέο όριο ηλικίας μετά την 1-1-2022. Κατοχυρωμένο δικαίωμα αναφέρει η επίμαχη και ισχύουσα υπουργική απόφαση, υφίσταται «όταν ο ασφαλισμένος έχει τη δυνατότητα να συνταξιοδοτηθεί με τις προϋποθέσεις που διαμορφώνονται και ισχύουν κατά το έτος συμπλήρωσης του απαιτούμενου κατά περίπτωση χρόνου ασφάλισης ή ορίου ηλικίας, σύμφωνα με το προγενέστερο του Ν. 4336/2015 νομοθετικό πλαίσιο». Για να θεωρηθεί δηλαδή κατοχυρωμένο δικαίωμα θα πρέπει ο ασφαλισμένος να έχει συμπληρώσει τα απαιτούμενα χρόνια ή ένσημα και το παλαιό, ισχύον πριν τον ν. 4336/2015, όριο ηλικίας έως 31-12-2021 και όχι το νέο προβλεπόμενο όριο ηλικίας. Από την ανωτέρω κατηγορία, όσοι έχουν συμπληρώσει και το νέο όριο ηλικίας συνταξιοδότησης, έχουν όχι μόνο κατοχυρωμένο, αλλά και θεμελιωμένο δικαίωμα και, κατά συνέπεια, δεν κινδυνεύουν ούτε από κάποια μελλοντική αλλαγή νόμου. Όσοι έχουν συμπληρώσει τα απαιτούμενα χρόνια και το παλαιό όριο έχουν μεν κατοχυρώσει δικαίωμα και, βάσει της ισχύουσας νομοθεσίας, μπορούν να συνταξιοδοτηθούν, όταν συμπληρώσουν το νέο όριο ηλικίας (προφανώς ακόμα και αν συμπληρώνουν αυτό
μετά την 1η -1-2022), δεν έχουν όμως θεμελιωμένο «ώριμο δικαίωμα» και συνεπώς αν ψηφιστεί νέος νόμος πριν συμπληρώσουν το νέο όριο, κινδυνεύουν να απωλέσουν το δικαίωμα.
Η τρίτη κατηγορία είναι όσοι δεν υπάγονται σε μεταβατικές διατάξεις, όσοι δηλαδή είτε δεν είχαν συμπληρώσει έως το 2012 τις απαιτούμενες ημέρες ασφάλισης είτε αν και έχουν συμπληρώσει τα απαιτούμενα έτη έως το 2021 δεν προλαβαίνουν να συμπληρώσουν έως τότε το παλιό ηλικιακό όριο (π.χ.
άνδρας στο ΙΚΑ που δεν συμπληρώνει τις 10.500 ημέρες έως το 2012, γυναίκα μητέρα ανηλίκου που δεν συμπλήρωσε 5.500 ημέρες έως το 2012 και άνδρας δημόσιος υπάλληλος που έχει 35 έτη ασφάλισης, αλλά δεν συμπληρώνει τα 58 έτη έως το 2021 ή άνδρας/γυναίκα στο Δημόσιο που δεν συμπληρώνει τα 56 ή 58 για μειωμένη σύνταξη μέχρι 31/12/2021). Αυτή η κατηγορία ασφαλισμένων θα συνταξιοδοτηθεί στα 62 έτη, αν τότε έχει συμπληρώσει 40 έτη ασφάλισης, άλλως, αν έχει λιγότερο χρόνο ασφάλισης, θα συνταξιοδοτηθεί με πλήρη σύνταξη στα 67 έτη και μειωμένη στα 62 έτη, ανάλογα με τις προβλεπόμενες
διατάξεις.
Θα πρέπει πολλάκις να τονίσουμε ότι ούτε υπάρχει, ούτε ποτέ υπήρξε καμία προβλεπόμενη ή απαιτούμενη από διάταξη διοικητική ενέργεια κατοχύρωσης συνταξιοδοτικού δικαιώματος. Ακόμη και να κατατεθεί, λοιπόν, αίτηση εκ μέρους του ασφαλισμένου στον e-ΕΦΚΑ για την κατοχύρωση του συνταξιοδοτικού δικαιώματος, αυτή η ενέργεια δυστυχώς δεν παράγει καμία έννομη συνέπεια ή δέσμευση υπέρ του (δηλαδή “κλείδωμα” προϋποθέσεων συνταξιοδότησης ως προς τα έτη ασφάλισης και το όριο ηλικίας), εφόσον μια μεταγενέστερη νομοθετική μεταβολή μπορεί κάλλιστα να επηρεάσει τη θεμελίωση του συνταξιοδοτικού δικαιώματος, υπό όρους φυσικά.
Ενόψει του ότι
β) δεν υπάρχουν επίσημες εκ του Υπουργείου Εργασίας ανακοινώσεις ή έστω ισχυρές ενδείξεις για την εισαγωγή νέων νομοθετικών διατάξεων στο ασφαλιστικό από 01/01/2022 ή, ειδικότερα, για την κατάργηση προνομιακών διατάξεων, όπως π.χ εκείνων που αφορούν τη δυνατότητα αναγνώρισης
πλασματικών ετών- σημειωτέον ότι υπάρχουν διάσπαρτες φωνές που μεταδίδουν ότι επίκειται μείωση του πλαφόν εξαγορών που σήμερα ανέρχεται σε 7 έτη), συνιστώνται τα κάτωθι:
1. Ψυχραιμία και λελογισμένη αξιολόγηση από τον κάθε ασφαλισμένου του εάν συμφέρει ή όχι να βγει άμεσα σε σύνταξη (σημειωτέον ότι κάθε ασφαλιστική περίπτωση είναι μοναδική) και τι σύνταξη θα λάβει, συμβουλευόμενος εξειδικευμένους στο αντικείμενο (και στο χώρο του ασφαλιστικού) επαγγελματίες.
2. Ορθή αξιοποίηση πλασματικών ετών: Τα πλασματικά έτη είναι ιδιαίτερα χρήσιμα έως άκρως απαραίτητα για αυτούς, οι οποίοι επιθυμούν να θεμελιώσουν δικαίωμα συνταξιοδότησης σε ηλικίες από 55 μέχρι 62 με τις διάφορες διατάξεις 25ετίας, 35ετίας, 36ετίας, 37ετίας, αλλά και 40ετίας. Και τούτο, διότι όλες οι
τροποποιήσεις και οι εξελίξεις κατευθύνονται προς την χρονιά-ορόσημο του 2022, οπότε και καταργούνται οι ενδιάμεσες ηλικίες συνταξιοδότησης και όλα τα ηλικιακά όρια ομογενοποιούνται από τα 62 μέχρι τα 67.
Αξίζει να σημειωθεί ότι οι πιο συνηθισμένες περιπτώσεις αναγνώρισης πλασματικών ετών είναι οι εξής:
α. Στρατιωτική θητεία
β. Γονική άδεια
γ. Εκπαιδευτική άδεια
δ. Στρατιωτική θητεία
ε. Χρόνος σπουδών
στ. Χρόνος τέκνων
ζ. Κενός χρόνος ασφάλισης
3. Στενή παρακολούθηση της επικαιρότητας για έγκαιρη κινητοποίηση σε περίπτωση έκτακτων εξελίξεων/μεταρρυθμίσεων στο ασφαλιστικό.
Υπενθυμίζεται τέλος ότι το 2015, με το Ν. 4336/2015 υπήρξαν ασφαλισμένοι, οι οποίοι για 2 ή 3 ή 4 ημέρες, εξαναγκάστηκαν να μεταθέσουν τη συνταξιοδότησή τους 5 έτη αργότερα (!!), π.χ από τα 50 στα 55, γιατί είχαν την καθαρή ατυχία να συμπληρώνουν το αρχικώς προβλεπόμενο ηλικιακό όριο μετά τις 18/08/2015. Ο νομοθέτης δεν τους προστάτευσε και ας είχαν αναμφισβήτητα θεμελιωμένο δικαίωμα και μάλιστα εντός του έτους της μεταρρύθμισης (2015), μη γνωρίζοντας φυσικά ότι θα υπάρξει νομοθέτηση εντός του Αυγούστου και μάλιστα χωρίς πρόβλεψη μεταβατικών περιόδων (ώστε να προστατευθεί το θεμελιωμένο δικαίωμά τους).
