Ροή
Τα αγριόχορτα, ήταν πάντα ένας βραχνάς για τον κάθε αγρότη. Αλλά ότι τα αγριόχορτα θα έκριναν τον τουρισμό της Ρόδου αλλά κυρίως την αντεπίθεση των Ουκρανών στον πόλεμο, δεν ήταν στα προβλεπόμενα... Πρόσφατη αναφορά του βρετανικού Υπουργείου Άμυνας, διαπίστωσε ότι τα εγκαταλελειμμένα λόγω πολέμου χωράφια, γέμισαν αγριόχορτα κι εμποδίζουν την Ουκρανική αντεπίθεση! Παγκόσμιος λοιπόν κίνδυνος και μάλιστα με πολλαπλά μέτωπα, συνιστούν πια τα αγριόχορτα, ενώ ταυτόχρονα μαίνεται η μάχη για την κατάργηση του αποτελεσματικότερου όπλου για την αντιμετώπιση τους που διαθέτουμε σήμερα, της γλυσοφάτης.
Μετά την ονομαζόμενη πράσινη επανάσταση, τότε δηλαδή που ξεκίνησε η βιομηχανικού τύπου γεωργία, που ενώ χόρτασε το κόσμο ψωμί αλλά έφερε κι ένα σωρό προβλήματα κυρίως περιβαλλοντικά, είχαμε συνηθίσει ότι τα αγριόχορτα είναι εχθρός των καλλιεργειών κι έπρεπε να καταπολεμηθούν. Πολλά αγροχημικά διέπρεψαν στον τομέα αυτό, γράφοντας εντυπωσιακές επιδόσεις και στη συνέχεια αποσύρθηκαν, με βαριές μάλιστα κατηγορίες. Φαίνεται τώρα ότι ήλθε η σειρά της γλυσοφάτης, χωρίς αυτή τη φορά να προτείνεται μια ευθέως ανταγωνιστική δραστική ουσία, αλλά πλήρης αλλαγή πλεύσης στο τρόπο αντιμετώπισης των ζιζανίων.
Τα καθαρά από αγριόχορτα χωράφια ήταν ο κανόνας. Σταδιακά και υπό τη νέα αντίληψη που εισήγαγαν οι ποιο φιλικές προς το περιβάλλον απόψεις, άρχισε η συμφιλίωσή μας και δεχθήκαμε να συνυπάρχουμε σε κάποιες περιπτώσεις αγριόχορτα και καλλιέργειες, κυρίως στις δενδρώδεις καλλιέργειες. Η απαλλαγή πάντως από τα αγριόχορτα στις ετήσιες καλλιέργειες παραμένει και σήμερα μια πρόκληση, στα πλαίσια μιας γεωργίας υψηλών ποσοτικών και οικονομικών αποδόσεων.
Πέρα όμως από τα καλλιεργούμενα χωράφια, τα αγριόχορτα, έγιναν το σήμα κατατεθέν της εγκατάλειψης της υπαίθρου. Η γνωστή έκφραση «χορτάριασε ο τόπος» τα λέει όλα! Χωράφια, αυλές, σπίτια, καταλήφθηκαν από τα πάσης φύσεως αγριόχορτα, όσο οι κάτοικοι των μειονεκτικών αρχικά και του συνόλου των χωριών αργότερα, μεγάλωναν σε ηλικία κι εγκατέλειπαν σιγά σιγά τη φροντίδα του τόπου τους.
Οι νεότερες γενιές, έχουν μικρή επαφή με τη φύση και τη λειτουργία της. Το πρασίνισμα του τοπίου από τα αγριόχορτα θεωρήθηκε «τουριστικής φύσεως» πλεονέκτημα, αγνοώντας ότι κάποια στιγμή το πράσινο γίνεται κίτρινο και τελικά σε πολλές περιπτώσεις... κόκκινο της φωτιάς. Άλλωστε, όταν συνέβησαν οι δύο τελευταίες φάσεις, οι περισσότεροι είχαν πια επιστρέψει στις πόλεις μετά τις ανοιξιάτικες-πασχαλινές διακοπές τους.
Έτσι λοιπόν, στη Ρόδο για παράδειγμα, που κανείς δεν φρόντισε να καθαρίσει τα εκτός άμεσου οπτικού πεδίου αγριόχορτα, ανέλαβε η φωτιά να το κάνει! Τα αποτελέσματα γνωστά: χαρίζουμε ημέρες διακοπών στους τουρίστες για να αποφευχθούν τα χειρότερα.
Κάτι ανάλογο μας λέει και το πόρισμα για τη «πυρπόλυση», διότι περί αυτού πρόκειται, της Αγχιάλου: «μικρή αντιπυρική ζώνη, πλημελλώς συντηρημένη». Σε άλλες εποχές, οι τοπικοί τσοπάνηδες θα έβαζαν μέσο στον τοπικό βουλευτή, να τους επιτρέψει ο διοικητής της Μοίρας να βοσκήσουν τα πρόβατα εκεί γύρω, κάνοντας μια πρώτης τάξεως αποψίλωση. Θα ήταν μάλιστα διατεθειμένοι να του δώσουν κι ένα αρνί για το Πάσχα!
Αντιλαμβάνεται κανείς ότι δεν μιλάμε για μικροδιαφορές στη συμπεριφορά μας απέναντι στα αγριόχορτα που είναι αναμενόμενες με την πάροδο του χρόνου. Έχει αλλάξει όλη μας η θεώρηση: αυτά κατακτούν κάθε διαθέσιμη γωνιά, γίνονται επικίνδυνα έως θανατηφόρα, ενώ εμείς κάνουμε ότι δεν τα βλέπουμε.
Ένας αποτελεσματικός τρόπος αντιμετώπισής τους είναι, μέχρι τουλάχιστον τις 15 Δεκεμβρίου 2023, ο ψεκασμός με τη πασίγνωστη κι εν πολλαίς αμαρτίαις περιπεσούσα δραστική ουσία γλυσοφάτη. Σε πρώιμο στάδιο, ψεκασμός με γλυσοφάτη, τα, σχεδόν, πάσης φύσεως αγριόχορτα ξεραίνονται κι έτσι ελέγχεται η συσσώρευση ξερής βιομάζας. Γίνεται δε και κατά συνέπεια ο ευκολότερος χειρισμός τους (απόσυρση, ελεγχόμενη καύση κα). Η εν λόγω δραστική έχει κατηγορηθεί και ως καρκινογόνος, ενώ σήμερα χρησιμοποιείται με μια «συμβιβαστική άδεια», με την έννοια ότι ενόψει της αποφασισθείσης κατάργησή της, δόθηκε το 2017 παράταση χρήσης της μέχρι φέτος.
Φαίνεται ότι λείπουν οι χημικές δραστικές ουσίες που θα έχουν την ίδια αποτελεσματικότητα με την ίδια ευκολία και με λιγότερες αρνητικές συνέπειες σε περιβάλλον και ανθρώπους. Αντίθετα, υπάρχει πια αφθονία μηχανικών τρόπων καταπολέμησης των ζιζανίων. Απαιτούν όμως εξειδικευμένο μηχανολογικό εξοπλισμό και αρκετή εργασία. Για αυτό η Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια στα Τρόφιμα EFSA, φαίνεται διστακτική να προτείνει μια χωρίς περιορισμούς θετική ή αρνητική πρόταση στην επικείμενη σύσκεψη του Σεπτεμβρίου. Φαίνεται όμως ότι αληθωρίζει προς την συνέχιση χρήσης της.
Η ουσία είναι ότι η πιθανή κατάργηση ή και περιορισμός της γλυσοφάτης, θα επιφέρει στην ουσία αλλαγή του τρόπου που βλέπουμε και χειριζόμαστε την αγροτική εργασία και παραγωγή ή εάν θέλετε τα αγροτικά μας συστήματα. Απαιτούνται ενέργειες όπως αμειψισπορά, μηχανική κατεργασία και σε κάθε περίπτωση άφθονη εργασία. Συνέχιση της χρήσης της, θέτει εν αμφιβόλω την όλη προσπάθεια της ΕΕ για ποιό φιλική προς το περιβάλλον αγροτική παραγωγή.
Μια ακόμη ανάγκη αλλαγής παραγωγικού μοντέλου. Εδώ όμως κινητήριος δύναμη δεν είναι η ανταγωνιστικότητα αλλά ή ίδια η υγεία μας.
