Ροή
Από την ώρα που ο πληθωρισμός έκανε την εμφάνισή του, εδώ και πλέον των δύο χρόνων, οι τιμές των τροφίμων ανεβαίνουν συνεχώς περισσότερο από τον μέσο όρο. Συνεχίζουν δε ακάθεκτες το φονικό τους έργο, ακόμη και τώρα, που οι τιμές των υπολοίπων ειδών ανεβαίνουν λίγο ή και υποχωρούν, όπως συμβαίνει με την ενέργεια.
Το ενδιαφέρον καταναλωτικού και αναγνωστικού κοινού, έχει πια μεταφερθεί από την αύξηση των τιμών δηλαδή τον πληθωρισμό κι έχει εστιαστεί στο απόλυτο ύψος τους.
Δεν ισχυρίζεται κανείς ότι η συνεχής αύξηση των τιμών τροφίμων κατά 10+% κάθε μήνα είναι αμελητέο θέμα. Αλλά μεγαλύτερο ενδιαφέρον συγκεντρώνει πια το γεγονός ότι το ελαιόλαδο έχει ξεπεράσει τα 10 ευρώ το λίτρο, η φέτα βρίσκεται σταθερά πάνω από 12-12,5 ευρώ (τυχόν προσφορές δεν αλλάζουν την κατάσταση) τα λαχανικά και τα φρούτα βρίσκονται σε απαγορευτικά επίπεδα, όλα πάνω από 2 ευρώ το κιλό, το κρέας κοτόπουλου έχει σχεδόν διπλασιαστεί, το χοιρινό ακολουθεί από πίσω, ενώ για το αρνί ούτε λόγος: ποιος να δώσει 10 και 12 ευρώ το κιλό για να φάει λίγο κρέας, όσο νόστιμο και να είναι. Ας περιμένουμε το Πάσχα ή καμιά γιορτή, δεν χάθηκε ο κόσμος! Ούτε καν η προβατίνα, που έγινε μόδα, δεν σώζει πια την κατάσταση: λιγοστή στην αγορά με τιμή που συνεχώς ανεβαίνει κι αυτή, φτάνοντας να συναγωνίζεται τα λεγόμενα καλά κρέατα.
Ετσι ήταν ο Έλληνας; Που με κάθε ευκαιρία έστρωνε τραπέζια, έφερνε κρασιά και μπύρες και ξόρκιζε όλα τα κακά πίνοντας και τρώγοντας. Δεν ζει και ο μακαρίτης Λουκιανός Κηλαηδόνης να μας θυμίσει «ότι δεν μας τρομάζουν τα νέα μέτρα, ούτε και ο πληθωρισμός». Φαίνεται λοιπόν, ότι ο εκλιπών αγαπητός τραγουδοποιός κι εκπρόσωπος μιας γενεάς πήρε μαζί του μια ολόκληρη εποχή!
Γιατί επιμένει όμως τόσο πολύ ο πληθωρισμός των τροφίμων; Και μάλιστα παγκοσμίως; Μέγα θέμα, σύνθετο και εκτεταμένο, όσο κι αυτό της διατροφής. Της διατροφής που ενώ όλοι είχαν τελευταία στρέψει το ενδιαφέρον τους, είτε ως lifestyle είτε ως κομμάτι ενός υγιεινού τρόπου ζωής, κανείς όμως δεν ενδιαφέρθηκε να ασχοληθεί με λεπτομέρεια και φροντίδα πως παράγεται, διακινείται, μεταποιείται και διανέμεται η τροφή μας. Όλοι μιλούσαν για τον σεφ κανείς για τον χοιροτρόφο που ξενύχτησε να γεννήσουν οι χοιρομητέρες. Λέτε να παίρνει τώρα την εκδίκησή του;
Ετσι, τώρα που ένα σωρό συνθήκες γύρισαν ανάποδα, η κάποτε φθηνή τροφή, που αποτελούσε έναν από τους δυνατούς πυλώνες στήριξης και ανάπτυξης του παγκόσμιου συστήματος, έγινε ο μεγάλος ασθενής.
Τα περί κλιματικής αλλαγής, ξηρασίας στον Καναδά, πολέμου στην Ουκρανία, εφοδιαστικής αλυσίδας τα έχουμε διεξοδικά αναλύσει και μάλιστα πολύ έγκαιρα, την ώρα σχεδόν που δημιουργούταν το κακό. Οταν εμείς εδώ στο insider.gr λέγαμε ότι έρχεται μπόρα στις τιμές, οι Κεντρικές τράπεζες επέμεναν στο 2% πληθωρισμός. Οταν φωνάζαμε ότι η Ουκρανία δεν μπορεί να συνεχίσει στο προβλέψιμο μέλλον να τροφοδοτεί τον κόσμο με φθηνά σιτηρά, αφού κατέρρευσε η αγροτική της οικονομία, οι κρατούντες επέμεναν ότι το θέμα είναι μόνο η Συμφωνία της Κων/πολης. Οταν ισχυριζόμασταν ότι η πείνα είναι ένα σημαντικό κίνητρο για τους πρόσφυγες να εγκαταλείψουν τις εστίες τους, οι κρατούντες έστρεφαν το ενδιαφέρον τους στη δημιουργία περισσότερων αποτρεπτικών δομών ή πανάκριβων συμφωνιών οι οποίες τελικά κρατούν όμηρους τους υποψήφιους...
Δεν αναφέρουμε όλα τα παραπάνω για να ευλογήσουμε τα γένια μας. Το κάνουμε για να επισημάνουμε ότι χάθηκαν τουλάχιστον 2 πολύτιμα χρόνια αντίδρασης στα προβλήματα. Και τα προβλήματα που κρατούν τα τρόφιμα σε υψηλές τιμές δεν λύνονται ούτε σύντομα, ούτε εύκολα. Αγρότης δεν γίνεσαι, γεννιέσαι! Όπως ισχυριστήκαμε πρόσφατα. Γι' αυτό επιμένουμε ότι χάθηκαν 2, τουλάχιστον, πολύτιμα χρόνια στην αντιμετώπιση του θέματος.
Σε κάθε πάντως περίπτωση το ερώτημα παραμένει: Δεν είναι δυνατόν αυτό που εισέπρατταν ένας αγρότης με ανησυχίες κι ένα δημοσιογραφικό επιτελείο, να μην το εισέπραττε μια ολόκληρη διοικητική αλυσίδα, αρμόδια για την παραγωγή πολιτικής!!!
Κι εδώ να επισημάνουμε ότι δεν μιλάμε μόνο για αγροτική πολιτική. Η πολιτική τιμών δεν ανήκει στα λεγόμενα παραγωγικά Υπουργεία, αλλά στις νομισματικές και δευτερευόντως δημοσιονομικές αρχές, Αυτές έπρεπε πρώτες να εντοπίσουν το πρόβλημα και να «αναγκάσουν» τα επιμέρους υπουργεία να πάρουν τις ανάλογες πρωτοβουλίες. Είναι εντυπωσιακό ότι ενώ ο μέσος καταναλωτής δεν μπορεί να αγοράσει πια όλα τα τρόφιμα που επιθυμεί, και σε λίγο θα αρχίσει και οδυνηρές περικοπές, καθ’ ύλη αρμόδια υπουργεία, όπως ΥΠΑΤΤ, δεν συμμετέχουν πουθενά στη συζήτηση! Επιπλέον, αγροτικές οργανώσεις, βολεμένες πίσω από την πρόσκαιρη αύξηση των τιμών που απολαμβάνουν οι αγρότες, δεν τοποθετούνται επί του θέματος. Σα να μην υπάρχει αύριο... Το πρόβλημα το είχε εντοπίσει πολύ σωστά η κα Λαγκάρντ. λέγοντας «ότι δεν είναι δουλειά της ΕΚΤ να φτιάξει οδηγούς», όταν ξέσπασε η κρίση στην εφοδιαστική αλυσίδα. Κάποιου όμως θα πρέπει να υπάρχουν αρμόδιοι που μισθοδοτούνται από το κρατικό κορβανά κι έχουν ευθύνη να φτιάξουν επαγγελματίες.
Ας βάλουμε τα πράγματα σε μια σειρά. Το τρόφιμο που καταλήγει στο πιάτο σας από πλευράς διαμόρφωσης κοστολογίου και τιμών, θα μπορούσε να χωριστεί σε δύο φάσεις. η πρώτη αφορά την παραγωγή της πρώτης ύλης και τις ποικίλες εισροές που χρειάζονται για να παραχθεί: σπόροι, λιπάσματα, φάρμακα, μηχανολογικός εξοπλισμός, εργασία αγρότη και τρίτων, επιχειρηματικότητα, συγκομιδή, συγκέντρωση και μεταφορά μέχρι την πόρτα του εργοστασίου. Ο δεύτερος κύκλος αφορά τους από την πόρτα και μετά χειρισμούς: παραλαβή, τυποποίηση, μεταποίηση, συντήρηση, συσκευασία, μεταφορά, διανομή και πώληση. Ένας ολόκληρος κόσμος κινητοποιείται για να φτάσει ένα ροδάκινο, ένα γιαούρτι, λίγο λάδι, ένα κοτόπουλο στο ψυγείο σας.
Κάποιος θα ισχυριστεί ότι όλα αυτά που γράφουμε, όσο ωραία κι αν ακούγονται δεν καταλήγουν σε χειροπιαστά και μάλιστα σε γρήγορα αποτελέσματα. Ισχυριζόμαστε το ακριβώς αντίθετο κι επιφυλασσόμαστε να το αποδείξουμε από το επόμενο άρθρο μας.
Για να σας προϊδεάσουμε, ισχυριζόμαστε ότι μπορούμε να παρέμβουμε ακαριαία (ναι καλά διαβάσατε ακαριαία) στο κόστος παραγωγής πολλών προϊόντων, βάζοντας για παράδειγμα διοικητικά πρόστιμα σε όσους σπαταλούν το νερό ασύστολα: σε αυτούς που ποτίζουν δρόμους, που δεν συντηρούν τις σωλήνες και χάνουν νερό, σε αυτούς που έχουν να αλλάξουν σαλαμάστρα στη πομόνα χρόνια πολλά, με αποτέλεσμα να χάνεται μέχρι και 20% του νερού πριν ξεκινήσει το ταξίδι της άρδευσης. Προφανώς η μείωση του κόστους και κατά συνέπεια των τιμών κυρίως σε φρέσκα προϊόντα θα είναι κάτι ανάλογο...
Κι επειδή δεν είμαστε υπέρ των προστίμων και της αστυνόμευσης, δεν μπορούμε να μην επαινέσουμε το μοναδικό ίσως έργο που άφησε πίσω του ο προηγούμενος Υπουργός Γεωργίας, περί αγοράς όμορων χωραφιών. Η μεγέθυνση του κλήρου είναι επιτακτική ανάγκη, σε βαθμό που η προαιρετικότητα της απόφασης ίσως να έπρεπε γίνει υποχρεωτικότητα: χωράφι ετεροεπαγγελματία που βρίσκεται δίπλα σε επαγγελματία αγρότη δίνεται κατά προτεραιότητα η χρήση του σε αυτόν! Πάει και τελείωσε! Τόσο απόλυτα! Κι ας αφήσουμε συγκενολόγια, φιλίες, αντιπάθειες και βεντέτες στην άκρη: ανάγκας και θεοί πείθονται. Εφαρμογή του μέτρου από την επόμενη καλλιεργητική περίοδο, αφού τα χωράφια είναι ψηφιοποιημένα, άρα άμεσα διαχειρίσιμα. Η μείωση του κόστους παραγωγής και η αύξηση της παραγωγικότητα της αγροτικής εργασίας από την καλλιέργεια όμορων αγροτεμαχίων, μπορεί να φτάσει μέχρι και σε αστρονομικά επίπεδα!!!
Τέτοια και άλλα πολλά θα δείτε πως θα μπορούσαν να αλλάξουν το τοπίο στη διατροφή πολύ πολύ σύντομα και να αρχίσει να γίνεται αποδοτικότερη και φυσικά πιο φιλική από πλευράς τιμών στον τελικό καταναλωτή.
Ξεχωριστή σημασία θα δώσουμε τόσο στη βιομηχανία, όσο και το λιανεμπόριο, μια που τα σούπερ μάρκετ έχουν αναχθεί, εκούσια ή ακούσια, στο... βασικό μοχλό άσκησης αγροτικής πολιτικής: Έχοντας τη δύναμη να διαμορφώσουν τις τιμές διαφόρων προϊόντων, δίνουν προς τα άλλα κομμάτια της αλυσίδας το σχετικό σήμα... Συνεχίζεται...
