Ο Ύπατος Εκπρόσωπος της ΕΕ για θέματα εξωτερικής πολιτικής και ασφαλείας και επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας , Ζοζέπ Μπορέλ, προέδρευσε σήμερα, 19 Μαΐου στη συνεδρίαση της στρατιωτικής επιτροπής της ΕΕ με καλεσμένους τους αρχηγούς των ενόπλων δυνάμεων της Ε.Ε. Η συνάντηση ήταν μια ευκαιρία να επισημανθούν οι σημαντικότερες εξελίξεις στον τομέα της ασφάλειας και της άμυνας από την τελευταία συνάντηση η οποία είχε γίνει τον Νοέμβριο του 2020. Την Ελλάδα εκπροσώπησε ο αρχηγός ΓΕΕΘΑ, στρατηγός Κων. Φλώρος.
Ο λόγος της νέας συνάντησης είναι οι αναδυόμενες κρίσεις περιφερειακά των ευρωπαϊκών συνόρων και όλες οι καινούργιες απειλές για τη δημόσια ασφάλεια. Τα θέματα που συζητήθηκαν ήταν κυρίως η ανησυχητική αύξηση των κυβερνοεπιθέσεων και οι νέες απειλές από τον κυβερνοχώρο γενικά, οι νέες πολεμικέ τεχνολογίες και πώς η κλιματική αλλαγή επηρεάζει την Ε.Ε. σε επίπεδο ασφάλειας καθώς και οι γεωπολιτικές συνέπειες των παραπάνω φαινομένων είναι εξίσου πολυποίκιλες σε ένταση και διάρκεια.
Η στρατιωτική επιτροπή της Ε.Ε. καλέστηκε μια μέρα μετά από την αντίστοιχη Σύνοδο των αρχηγών των Γενικών Επιτελείων Εθνικής Άμυνας της Στρατιωτικής Επιτροπής του NATO, για να μπορέσει να γίνει η απαραίτητη ευθυγράμμιση θέσεων μεταξύ των δύο οργανισμών. Μάλιστα αυτό που συζητήθηκε στη συνεδρίαση είναι η ανάγκη για αυξημένη ενιαιοποίηση της Ε.Ε. στον τομέα της ασφάλειας, ειδικά ως προς τους εξωτερικούς κινδύνους και τη μορφή που θα πάρει το βασικό πλαίσιο αξόνων, που ονομάζεται Στρατηγική Πυξίδα (Strategic Compass). Η Στρατηγική Πυξίδα έχει -μεταξύ πολλών άλλων- ως στόχο να ευθυγραμμίσει τα κράτη μέλη ώστε να διασφαλιστεί ότι οι αποστολές και οι επιχειρήσεις της Ε.Ε. θα αποφασίζονται γρηγορότερα και θα έχουν τα απαραίτητα μέσα για να κάνουν τη διαφορά επί τόπου, όπου συμβαίνουν. Επιπλέον αποτελεί τον αναγκαίο "οδικό χάρτη" με τον οποίο θα συζητήσει η Ε.Ε. τις υποχρεώσεις της στα πλαίσια του "ΝΑΤΟ 2030".
Επιπρόσθετα, η συζήτηση για τη σχέση Ε.Ε.-ΝΑΤΟ, που ήταν ένας από τους άξονες της συνεδρίασης, κινήθηκε γύρω από τον εντοπισμό συγκεκριμένων κινήτρων που θα μπορούσαν να βοηθήσουν τα κράτη μέλη να συμβάλουν περισσότερο στις αποστολές και τις επιχειρήσεις της ΕΕ, για παράδειγμα με «έγκαιρη ανίχνευση δύναμης», περισσότερη διαφάνεια στην εναλλαγή στρατευμάτων ή δεσμεύσεις στο πλαίσιο της PESCO. Για την PESCO έγινε ειδική αναφορά, καθώς η Επιτροπή διαπίστωσε τις θετικές εξελίξεις στο πλαίσιο της και ιδίως αυτές που σχετίζονται με τη συμμετοχή τρίτων κρατών στα projects που έχουν ήδη εγκριθεί. Μάλιστα η Επιτροπή αποφάσισε ότι θα ζητήσει από όλους να συνεισφέρουν πιο συγκεκριμένα αποτελέσματα υπό το φως του επερχόμενου τέταρτου κύματος νέων έργων που θα εγκριθούν το φθινόπωρο του 2021.
Όσον αφορά τα άμεσα ζητήματα ασφάλειας στα εξωτερικά σύνορα της Ε.Ε., η κουβέντα στράφηκε στην ανάγκη για μεγαλύτερη ευελιξία. Αυτό που αναφέρθηκε ως πρότυπο, είναι το καλό παράδειγμα των «Συντονισμένων Θαλάσσιων Παρουσιών», όπως της ελληνικής κυβέρνησης και της Frontex. Επίσης, η επιτροπή αποφάσισε ότι στο άμεσο μέλλον θα αναβαθμίσει και θα αυξήσει τις συνέργειες μεταξύ αποστολών και επιχειρήσεων της Ε.Ε. και ευρωπαϊκών συνασπισμών που έχουν δημιουργηθεί για συγκεκριμένες περιπτώσεις. Ενδεικτικά αναφέρουμε την Task Force Takuba στο Σαχέλ και την Επιχείρηση Agenor στα Στενά του Ορμούζ.
Τέλος, ο Μπορέλ στη δική του ομιλία, υπογράμμισε την ανάγκη να είναι καλύτερα προετοιμασμένα όλα τα κράτη-μέλη, για μελλοντικές κρίσεις με εκπαιδευμένες, εξοπλισμένες και διαθέσιμες δυνάμεις όταν είναι απαραίτητο. Δεν έγιναν πιο συγκεκριμένες αναφορές σε εξωτερικούς κινδύνους άμεσους ή μεσοπρόθεσμους. Στο ίδιο σημέιο, ο Μπορέλ τόνισε ότι τα κράτη-μέλη (σύμφωνα με την προσέγγιση της Στρατηγικής Πυξίδας), πρέπει να ενισχύσουν την ικανότητά τους να προωθούν την τεχνολογική κυριαρχία και την καινοτομία και ότι πρέπει να ενισχύσουν την ανθεκτικότητά της Ε.Ε. (σ.σ: χρησιμοποίησε τη λέξη resilience).
