Προώθηση κρίσιμων εθνικών θεμάτων και αναζήτηση δύσκολων ισορροπιών αναζήτησε ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης στις διμερείς επαφές που είχε με Ταγίπ Ερντογάν, Εντι Ράμα και Μπόρις Τζόνσον στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ.
Το σιμουλτανέ Μητσοτάκη περιελάμβανε μια μεγάλη βεντάλια, με επίκεντρο κυρίως τα εθνικά θέματα τόσο με την Τουρκία για τις θαλάσσιες ζώνες, την Αλβανία επίσης για το ίδιο θέμα αλλά και την ελληνική μειονότητα, ενώ στην συνάντηση με τον κ. Τζόνσον, εκτός του Κυπριακού, όπου η Μεγάλη Βρετανία ως εγγυήτρια δύναμη είναι σημαντικός κρίκος στην περιοχή, τέθηκαν και θέματα οικονομικού ενδιαφέροντος με κέντρο τον τουρισμό. Οι συνομιλίες με τον Εντι Ράμα μπορεί επικοινωνιακά να μπήκαν στο περιθώριο του ‘κάδρου’, όμως είναι εξίσου σημαντικές, καθώς το μοντέλο οριοθέτησης θαλασσίων ζωνών με την Αλβανία μέσω Χάγης, θεωρείται ‘βαρόμετρο’ και για την Τουρκία. Η Αλβανία δε, αποκτά και άλλη σημασία στην αναζήτηση δύσκολων ισορροπιών στην περιοχή καθώς θα είναι μη μόνιμο μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ για την διετία ’22-’23.
Μάλιστα, οι δύο Πρωθυπουργοί συμφώνησαν ότι, μετά και τις εκλογές στην Αλβανία, οι δύο χώρες είναι έτοιμες να επιταχύνουν τις διαπραγματεύσεις για τη συνομολόγηση συνυποσχετικού για την παραπομπή της οριοθέτησης των Θαλασσίων Ζωνών τους στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης επανέλαβε το διαχρονικό και σταθερό ενδιαφέρον της χώρας μας για την Ελληνική Εθνική Μειονότητα καθώς και για την πρόοδο της Αλβανίας στους τομείς ανθρωπίνων δικαιωμάτων και κράτους Δικαίου, που εμπίπτουν στα προαπαιτούμενα που η ΕΕ έχει θέσει προς την Αλβανία. Ενώ συνεχάρη επίσης τον κ. Ράμα για την εκλογή της Αλβανίας ως μη μονίμου μέλους του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών, τη διετία 2022-2023.
Πάρτε πίσω 1.400 μετανάστες
Στην πολυαναμενόμενη συνάντηση με τον Ταγίπ Ερντογάν, εκτός από το μείζον της οριοθέτησης των θαλασσίων ζωνών, η ελληνική πλευρά έθεσε με επιτακτικό τρόπο το θέμα του μεταναστευτικού. Μια κίνηση καλής θέλησης εκ μέρους της Τουρκίας θα ήταν να πάρει πίσω τους 1.450 αιτούντες άσυλο των οποίων οι αιτήσεις έχουν απορριφθεί τελεσίδικα, φέρεται να είπε ο Έλληνας Πρωθυπουργός στον κ. Ερντογάν, καθώς η Τουρκία μέχρι στιγμής αρνείται τις επιστροφές παράτυπων μεταναστών. Υπενθυμίζεται ότι πρόσφατα η Ελλάδα έχει χαρακτηρίσει την γείτονα, ασφαλή χώρα για μια σειρά μεταναστών που φτάνουν στην επικράτεια από χώρες όπως το Πακιστάν, Μπαγκλαντές, Αφγανιστάν και άλλες, ενώ ο αρμόδιος υπουργός Νότης Μηταράκης διαμηνύει πως «δεν υπάρχει κανένας πόλεμος στην Τουρκία ώστε να κινδυνεύουν από βομβαρδισμούς οι μετανάστες που βρίσκονται εκεί».
Σε ότι αφορά το κομμάτι των ελληνοτουρκικών, λίγες πληροφορίες έχουν δει το φως της δημοσιότητας, πέρα από το καλό κλίμα που επικράτησε στην 50λεπτη –κράτησε πολύ εξαιτίας της διερμηνείας- , πρώτη συνάντηση Μητσοτάκη-Ερντογάν.
Τι είπε ο Αλέξης Τσίπρας
Χαμηλούς τόνους κράτησε για την συνάντηση και ο Αρχηγός της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης Αλέξης Τσίπρας, ο οποίος χθες το βράδυ έδωσε συνέντευξη στο Star και την Μάρα Ζαχαρέα, λέγοντας ότι «δεν περιμένω και πολλά από την συνάντηση αν και είναι η πρώτη τετ α τετ συνάντηση, και άρα ουσιαστική του Έλληνα πρωθυπουργού με τον Ερντογάν». Ο κ. Τσίπρας ωστόσο σημείωσε ότι «δεν είμαι αισιόδοξος γιατί ο κ. Μητσοτάκης δεν έχει πρόθεση παρά για να πετάξει το τενεκεδάκι παρακάτω στον δρόμο, δεν έχει πρόθεση να αξιοποιήσει το μομέντουμ, όπου η Τουρκία βρίσκεται στριμωγμένη από τις οικονομικές εξελίξεις στο εσωτερικό της και από την αλλαγή ηγεσίας στις ΗΠΑ». Ενώ στην ερώτηση τι διαφορετικό θα έκανε ο ίδιος, απάντησε: «Δεν θα απέφευγα να θέσω επί της ουσίας τα μεγάλα ζητήματα και την προοπτική της επίλυσης της διαφοράς μας για την υφαλοκρηπίδα και την ΑΟΖ στην Χάγη, με βάση το διεθνές δίκαιο και σαφείς κόκκινες γραμμές. Την κόκκινη γραμμή της Συνθήκης της Λωζάνης, το γεγονός ότι δεν μπορεί να μιλά κανείς για γκρίζες ζώνες. Εκτιμώ ότι το μόνο που μπορεί να κερδίσει ο κ. Μητσοτάκης είναι ένα μορατόριουμ θερινό, για να μην επαναληφθεί το περσινό καλοκαίρι όπου έφτασαν να κάνουν έρευνες έξι μίλια έξω από τα νησιά μας».
Ήσυχο καλοκαίρι
Το «ήσυχο καλοκαίρι» πάντως βγήκε από την περίφημη συνάντηση καθώς σύμφωνα με την Αθήνα «υπήρξε αμοιβαία κατανόηση ότι δεν μπορεί το 2021 να επαναληφθεί η ένταση του 2020. Συμφωνήθηκε η προώθηση της θετικής ατζέντας, για την οποία έχουν ήδη συμφωνηθεί 25 σημεία μεταξύ των Υφυπουργών Εξωτερικών των δύο χωρών, Φραγκογιάννη και Ονάλ.
Η ελληνική πλευρά μπορεί να μην ανησυχεί τόσο πολύ για το φετινό καλοκαίρι από πλευράς τουρκικής προκλητικότητας, όμως την ίδια στιγμή δεν κρύβει την ανησυχία της μήπως τελικά το καλοκαίρι είναι «ήσυχο» και από πλευράς τουρισμού. Το θέμα έθεσε ο Κυριάκος Μητσοτάκης στον Μπόρις Τσόνσον τον οποίο ενημέρωσε για τη θετική επιδημιολογική πορεία της χώρας που, κατά τη γνώμη του, επιτρέπει την άρση των περιορισμών από τη βρετανική κυβέρνηση για τις επισκέψεις Βρετανών τουριστών στην Ελλάδα, ενώ ζήτησε να μην γίνεται διάκριση των ευρωπαϊκών χωρών από το Ηνωμένο Βασίλειο.
Επίσης τον ενημέρωσε για τις πρόσφατες εξελίξεις στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, τονίζοντας την ανάγκη να διατηρηθεί η αποκλιμάκωση, ώστε να μπορέσει να λειτουργήσει ο διάλογος και να δημιουργηθεί σταδιακά κλίμα εμπιστοσύνης. Υπογράμμισε, επίσης, ότι τα όποια επόμενα βήματα προς την επανέναρξη των διαπραγματεύσεων για το Κυπριακό, μπορούν να συμφωνηθούν μόνον εντός του δεδομένου και δεσμευτικού για όλους πλαισίου των σχετικών Αποφάσεων του Συμβουλίου Ασφαλείας, οι οποίες προβλέπουν λύση Διζωνικής Δικοινοτικής Ομοσπονδίας.
