Ο Τούρκος Πρόεδρος, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, μετά τη συνάντηση με τον Ρώσο Πρόεδρο, Βλαντιμίρ Πούτιν, στο Σότσι, που έγινε μέσα στην εβδομάδα, ενημέρωσε αναλυτικότερα τα ΜΜΕ για όσα ειπώθηκαν πίσω από τις κλειστές πόρτες του Σότσι.
Συγκεκριμένα, δήλωσε ότι συζήτησε τη συνεργασία με τον Ρώσο ομόλογό του Βλαντιμίρ Πούτιν σε στρατιωτικά και πολιτικά έργα - συμπεριλαμβανομένων νέων πυρηνικών σταθμών, υποβρυχίων και της συμμετοχής σε διαστημικό πρόγραμμα
Κανένα βήμα πίσω για τους S-400
Η σημαντική υποσημείωση όσων ειπώθηκαν είναι η σαφής δέσμευση του Τούρκου Προέδρου να προχωρήσει στην ολοκλήρωση της αγοράς των S-400, κάτι που ως γνωστόν έχει οδηγήσει σε κυρώσεις από τις ΗΠΑ. «Δεν θα υπάρξει κανένα βήμα πίσω από την αγορά ρωσικών πυραύλων S-400», είπε ο Ερντογάν στους Τούρκους δημοσιογράφους την Τετάρτη κατά την αναχώρησή του από την πόλη του Σότσι.
Τη στάση του αυτή, ο ίδιος την απέδωσε στην «κακή αρχή» που έγινε με τον Μπάιντεν, εφόσον ο Αμερικανός Πρόεδρος δεν συνάντησε τον Ερντογάν στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών στη Νέα Υόρκη την περασμένη εβδομάδα, παρά τις προσπάθειες του τελευταίου. Παρόλα αυτά, ο Ερντογάν υπενθύμισε στους δημοσιογράφους ότι θα συναντηθεί με τον Μπάιντεν και επίσημα, στη σύνοδο κορυφής της Ομάδας των G20 στα τέλη Οκτωβρίου.
Αλλαγή προτεραιοτήτων για Μπάιντεν
Την περίοδο που διανύουμε είναι σίγουρο ότι ο Μπάιντεν δεν έχει την Τουρκία ψηλά στην ατζέντα των προτεραιοτήτων του, παρόλες τις κινήσεις που έγιναν το περασμένο διάστημα, με την προσπάθεια διμερούς συμφωνίας για τα F-35. Ο βασικός λόγος είναι ότι έχει στραφεί στο εσωτερικό καθώς έχει να αντιμετωπίσει, συνοπτικά, τα εξής: Την κριτική για την αποχώρηση από το Αφγανιστάν (και τις συνέπειες της αποχώρησης), τις συνομιλίες για το ανώτατο όριο του χρέους και τα πακέτα ανάκαμψης που πρέπει να περάσουν και διαφωνούν οι Δημοκρατικοί.
ΕννοείταΙ ότι αν στραφούμε στο μέτωπο της εξωτερικής πολιτικής, τότε όλες οι κινήσεις των ΗΠΑ δείκνουν πλέον μόνο την Κίνα περισσότερο από οτιδήποτε άλλο.
Η Τουρκία δεν ξεχνά τις διαφωνίες με τις ΗΠΑ
Παρότι είναι σύμμαχοι στο ΝΑΤΟ, η Τουρκία και οι ΗΠΑ διαφωνούν για μια σειρά θεμάτων. Η κυβέρνηση Ερντογάν υποψιάζεται την αμερικανική εμπλοκή σε μια αιματηρή απόπειρα πραξικοπήματος το 2016 εναντίον της κυβέρνησής του και εκφράζει τη δυσαρέσκειά της για την απόφαση της Ουάσινγκτον να υποστηρίξει τις κουρδικές ένοπλες ομάδες στη Συρία κατά του Ισλαμικού Κράτους. Η Τουρκία θεωρεί τις ομάδες παρακλάδι της αυτονομιστικής κουρδικής αντάρτικης οργάνωσης PKK.
Επίσης, το θέμα των S-400 και οι κυρώσεις που επιβλήθηκαν το 2018, αποτελούν ένα ακόμα αγκάθι στη σχέση των δύο χωρών καθώς οι αμερικανικές κυρώσεις και η επιδείνωση των σχέσεων με την Ουάσινγκτον συνέβαλαν στην πτώση της τουρκικής λίρας, δημιουργώντας μια μίνι-ύφεση σημαντικής οξύτητας.
Η σχέση με τη Ρωσία θα γίνει στενότερη
Κατά τη διάρκεια της επίσκεψής του στη Νέα Υόρκη, ο Ερντογάν δήλωσε στο αμερικανικό ραδιοτηλεοπτικό δίκτυο CBS ότι η Τουρκία θα αγοράσει μια δεύτερη παρτίδα S-400, για την οποία αμερικανοί αξιωματούχοι προειδοποίησαν αμέσως ότι θα προκαλέσει περαιτέρω κυρώσεις εναντίον της Άγκυρας.
Επίσης, ο Ερντογάν συζήτησε το ενδεχόμενο απόκτησης ρωσικών μαχητικών αεροσκαφών Sukhoi, κυρίως γιατί ζητά να αναπτύξει τεχνογνωσία στην κατασκευή πολεμικών αεροσκαφών. Επιπλέον, σύμφωνα με διεθνή ΜΜΕ, άφησε υπόνοιες για ένα πρόγραμμα αγοράς και κατασκευής υποβρυχίων με τη Γερμανία.
Ανοίγει θέμα πυρηνικής ενέργειας
Ο Ερντογάν είπε επίσης ότι έλαβε μια "υπόσχεση" από τη Ρωσία ότι μια "πρώτη μονάδα πυρηνικού σταθμού θα ολοκληρωθεί τον Μάιο του 2023", ένα μήνα πριν από τις προγραμματισμένες προεδρικές και κοινοβουλευτικές εκλογές στην Τουρκία. Είπε ότι ο Πούτιν εξέφρασε επίσης την προθυμία να εξετάσει δύο επιπλέον σταθμούς παραγωγής ενέργειας.
Η Τουρκία συμφώνησε αρχικά να κατασκευάσει το δεύτερο πυρηνικό εργοστάσιο με κοινοπραξία από την Ιαπωνία και τη Γαλλία, αλλά αργότερα δεν μπόρεσε να συμφωνήσει για τους όρους εμπορικής σκοπιμότητας. Η Τουρκία είχε προηγουμένως δηλώσει ότι βρίσκεται σε συνομιλίες με την Κίνα για το τρίτο εργοστάσιο.
Όλα δείχνουν μια στρατηγική αναβάθμισης στη Ν.Α. Μεσόγειο, αλλά για την ώρα στρέφονται στην εσωτερική κατανάλωση
Η Τουρκία επιδιώκει να καταστεί ξανά χώρα-κόμβος στη Ν.Α. Μεσόγειο. Γι' αυτό το λόγο, το Υπουργείο Άμυνας της Τουρκίας με σημερινή του δήλωση διαβεβαίωσε ότι η Τουρκία "τηρεί τις υποχρεώσεις της που καθορίστηκαν στις προηγούμενες συμφωνίες για τη διατήρηση της κατάπαυσης του πυρός και την παροχή ειρήνης και ασφάλειας στην περιοχή του Ιντλίμπ", στη Βόρεια Συρία.
Η επαναπροσέγγιση με τη Ρψσία εξασφαλίζει στην Τουρκία ότι θα υποχωρήσει η απειλή ενός νέου, μαζικού προσφυγικού ρεύματος διά μέσου Συρίας, οπότε και δεν θα επιβαρυνθεί επιπλέον η Τουρκία, μετά τα 4 εκατομμύρια πρόσφυγες που ήδη στεγάζει στο έδαφός της.
Επιπρόσθετα, η προσέγγιση με τη Ρωσία θέλει να εξασφαλίσει στην Τουρκία το συμβόλαιο που διαπραγματεύεται αυτή την περίοδο και αφορά 8 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα φυσικού αερίου. Η Τουρκία επιδιώκει ενεργειακή ασφάλεια την ώρα που ανεβαίνουν οι τιμές του φυσικού αερίου στην Ευρώπη Συνεκδοχικά, επιδιώκει και να επαναφέρει τη στρατηγική σημασία του αγωγού Ρωσίας-Τουρκίας TurkStream, ο οποίος "επισκιάστηκε" από τον Nord Stream II.
Όλα όσα αναφέρθηκαν, φαίνονται να είναι ένα σαφές στρατηγικό σχέδιο, όμως προσκρούουν σε ένα πρόβλημα. Ο Ερντογάν επιδιώκει κυρίως να αναδιατάξει την εσωτερική του ατζέντα και να αντιστρέψει τη φθορά του. Είναι σαφές ότι η τουρκική οικονομία δεν μπορεί να αντέξει άλλη αντιπαράθεση με τις ΗΠΑ, σαν το 2018 και ο Ερντογάν το γνωρίζει καλά. Άρα, ως ένα βαθμό οι διαρκείς κινήσεις με τη Ρωσία πρέπει να ειδωθούν και σαν αντίβαρο των ελληνικών κινήσεων με την υπογραφή του στρατηγικού συμφώνου με τη Γαλλία. Όμως ο Πούτιν, ίσως δεν επαρκεί για να πείσει τους Τούρκους ψηφοφόρους.
