Η επικεφαλής της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν ανακοίνωσε τη δέσμευση της Ε.Ε. να διαθέσει ένα πακέτο βοήθειας για το Αφγανιστάν συνολικού ύψους 1 δισ. ευρώ. Η κίνηση αυτή ολοκληρώνει το προηγούμενο πακέτο βοήθειας ύψους 500 εκατ. ευρώ και τα νέα χρήματα, θα διατεθούν κατά το ήμισυ (250 εκατ. ευρώ) στο Αφγανιστάν για να καλύψει άμεσες ανθρωπιστικές ανάγκες, ενώ τα υπόλοιπα 250 εκατ. ευρώ θα διατεθούν σε γειτονικές χώρες με σκοπό να μπορέσουν να υποδεχθούν Αφγανούς πρόσφυγες.
Η απόφαση αυτή ήρθε δια στόματος φον ντερ Λάιεν στο πλαίσιο της θεματικής συνόδου των G20 την οποία συγκάλεσε η Ιταλία και είχε θέμα την ανθρωπιστική κρίση και την ασφάλεια στο Αφγανιστάν. Η συζήτηση αυτή ήρθε ως αποτέλεσμα των πιέσεων που άσκησε ο Μάριο Ντράγκι στη συνάντηση που είχαν οι G7 τον Αύγουστο, λίγο μετά την κατάληψη του Αφγανιστάν από τους Ταλιμπάν. Με αυτόν τον τρόπο, ο Ντράγκι θέλησε να υπάρχει ένα διευρυμένο σύνολο παγκόσμιων δυνάμεων που θα αποφασίσουν για το θέμα του Αφγανιστάν.
Η ιδιαίτερη λεπτομέρεια είναι ότι τα χρήματα αυτά δεν θα διατεθούν απευθείας στην κυβέρνηση των Ταλιμπάν, καθώς οι Βρυξέλλες δεν την έχουν επίσημα αναγνωρίσει, αλλά θα διοχετευτούν σε διεθνείς οργανισμούς που σκοπεύουν να εργαστούν στο πεδίο απευθείας, δηλαδή μέσα στις περιοχές του Αφγανιστάν.
Ανθρωπισμός έναντι αναπτυξιακής βοήθειας
Το γεγονός ότι η Ε.Ε. δεν σκέφτεται για βοήθεια μακράς πνοής ή αναπτυξιακής φύσης για το Αφγανιστάν, επικυρώνεται από την αιτιολόγηση που έδωσε η φον ντερ Λάιεν για την απόδοση των 1 δισ. ευρώ. Συγκεκριμένα είπε ότι οι χώρες της ΕΕ, ειδικά εκείνες που συμμετείχαν στην αποστολή του ΝΑΤΟ κι οι οποίες αναχώρησαν βιαστικά τον Αύγουστο από το Αφγανιστάν τη στιγμή οι Ταλιμπάν ήρθαν στην εξουσία, έχουν «ηθικό καθήκον» να βοηθήσουν τους Αφγανούς.
Σε συνδυασμό με το γεγονός ότι η διεθνής βοήθεια έχει αποκλειστεί στο Αφγανιστάν από τότε που οι Ταλιμπάν κατέλαβαν την εξουσία και καθώς τα περιουσιακά στοιχεία της χώρας που βρίσκονται στο εξωτερικό έχουν παγώσει, οδηγεί στο συμπέρασμα ότι η ευρωπαϊκή προσέγγιση αφορά την ταχύτατη αποτροπή των αρνητικών συνεπειών της εκτιμώμενης κοινωνικοοικονομικής κατάρρευσης στο Αφγανιστάν.
Οι στόχοι της ΕΕ
Το πακέτο βοήθειας ύψους 1 δισ. ευρώ που ανακοινώθηκε θα αυξήσει τις δαπάνες για την υγεία στο Αφγανιστάν, αλλά δεν θα συνεισφέρει στην καταπολέμηση της δραματικής ανόδου των τιμών των τροφίμων που παρατηρείται το τελευταίο διάστημα.
Επίσης, όπως συνέβη και στην περίπτωση του πολέμου της Συρίας, η Ε.Ε. θα χρηματοδοτήσει τις γειτονικές χώρες, για να συμβάλλουν στη διαχείριση της μετανάστευσης και να εδραιώσουν τη μεταξύ τους συνεργασία στην καταπολέμηση της «τρομοκρατίας», του εγκλήματος και της λαθραίας διακίνησης προσφύγων.
Στο πολιτικό επίπεδο, η ανακοίνωση από την φον ντερ Λάιεν έρχεται για να δείξει ότι υπάρχει και άλλος «παίχτης» για να συνομιλούν οι Ταλιμπάν εκτός από τις ΗΠΑ. Έρχεται δε σε μια στιγμή που μόλις έχουν ολοκληρωθεί οι συνομιλίες μεταξύ αντιπροσωπείας των Ταλιμπάν και αντιπροσωπείας της ΗΠΑ, στη Ντόχα του Κατάρ.
Η ενίσχυση των διεθνών οργανισμών για να μπορέσουν να κάνουν πολιτική στο εσωτερικό του Αφγανιστάν καθώς και το timing της παρέμβασης της Ε.Ε. αναδεικνύουν την πολιτική μόχλευση που επιδιώκει να πετύχει η Κομισιόν από την κατάσταση στο Αφγανιστάν, εδραιώνοντας μια σχέση εξάρτησης της αφγανικής κοινωνίας των πολιτών απέναντι στις ΗΠΑ που επίσης θέλουν να συνεχίσουν να κρατούν με διαφορετικούς τρόπους τα σχοινιά στο Αφγανιστάν.
