Όπως ήταν αναμενόμενο, το «πακέτο ανάκαμψης για το κοινωνικό κράτος» πέρασε από τη Βουλή των Αντιπροσώπων «κομμένο» σχεδόν στη μέση. Από 3,5 τρισ. δολάρια που ήταν η αρχική πρόταση, η Βουλή επικύρωσε ένα πακέτο ύψους 1,85 τρισ. δολαρίων.
«Λαβωμένο» κοινωνικό κράτος
Η Βουλή υπερψήφισε τελικά (220 υπέρ, 213 κατά) το πακέτο κοινωνικού κράτους του Μπάιντεν, εστιάζοντας κυρίως στις διατάξεις που περιλαμβάνουν την κλιματική αλλαγή, την υγειονομική περίθαλψη και το λεγόμενο «δίχτυ ασφαλείας». Το πακέτο ήταν αντικείμενο μεγάλης διαπραγμάτευσης εδώ και μήνες και μάλιστα υπήρξαν έντονες τριβές στο στρατόπεδο των Δημοκρατικών με τουλάχιστον δύο Γερουσιαστές να απειλούν να μην το υπερψηφίσουν, αλλά και μια ομάδα στη Βουλή των Αντιπροσώπων να έχει σοβαρές ενστάσεις.
Για να περάσει τελικά το νομοσχέδιο από τη Βουλή χρειάστηκε και μια μαραθώνια συνεδρίαση, που κράτησε πάνω από δύο μέρες, με τον ηγέτη των Ρεπουμπλικάνων στη Βουλή, τον Κέβιν ΜακΚάρθυ από την Καλιφόρνια να μιλά 8 (!) ώρες, ώστε η ψηφοφορία να μετατεθεί για την Παρασκευή. Μεταξύ της Πέμπτης και της Παρασκευής ο χρόνος που διέκοψε η Βουλή ήταν μόλις 3 ώρες, κάτι που δεν έχει ξαναγίνει στη σύγχρονη ιστορία του θεσμού.
Πολλά, όπως ήταν προφανές, άρθρα από το αρχικό νομοσχέδιο κόπηκαν, για να φτάσει το υπολογιζόμενο κόστος κοντά στα 2 τρισ. δολάρια, όμως και αυτά που έμειναν μέσα είναι σημαντικά. Αρχικάμ περισσότερα από μισό τρισεκατομμύριο δολάρια θα διατεθούν για τη «πράσινη μετάβαση» της οικονομίας των ΗΠΑ από τα ορυκτά καύσιμα στις ΑΠΕ και τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα, τη μεγαλύτερη επένδυση που έγινε ποτέ για την επιβράδυνση της υπερθέρμανσης του πλανήτη. Το συγκεκριμένο κομμάτι του νομοσχεδίου θα ολοκληρωθεί σε μεγάλο βαθμό από αυξήσεις φόρων σε άτομα με υψηλό εισόδημα και εταιρείες, που εκτιμάται ότι θα αποφέρουν σχεδόν 1,5 τρισεκατομμύρια δολάρια σε 10 χρόνια.
Για την καθημερινή ζωή των Αμερικανών υπάρχουν πολλά ενδιαφέροντα. Σταχυολογούμε:
- Καθολική πρόσβαση στο νηπιαγωγείο (το αμερικάνικο Pre-K για 4 έως 5 ετών)
- Επιδόματα για τη φροντίδα των παιδιών που επεκτείνονται και στη μεσαία τάξη
- Διευρυμένη οικονομική βοήθεια για σπουδές σε δημόσια κολλέγια
- Επιδόματα στέγασης
- Δημιουργία προγράμματος «φροντίδα στο σπίτι και στην κοινότητα» για ηλικιωμένους
- Επέκταση των επιδομάτων που δίνονται μέσω του Medicare (π.χ. επίδομα ακοής)
- Δημιουργία υπηρεσίας ελέγχου τιμών για συνταγογραφούμενα φάρμακα.
Επόμενο βήμα η Γερουσία και ο προϋπολογισμός
Το νομοσχέδιο έχει ακόμα δύο δύσκολες «πίστες» να περάσει. Η μία είναι η Γερουσία. Εκεί πρέπει να υπάρξει πλειοψηφία, η οποία δεν μπορεί να προκύψει αν συμβούν «διαρροές» από τους Δημοκρατικούς και θεωρείται δεδομένο ότι δεν θα υπάρξει στήριξη από κανέναν Ρεπουμπλικάνο Γερουσιαστή.
Το δεύτερο στάδιο είναι ο προϋπολογισμός του νομοσχεδίου, διεργασία ξεχωριστή από την ψήφισή του. Εκεί, όπου αναμένεται να γίνουν επιπλέον περικοπές, θα αναμορφωθεί το νομοσχέδιο και υπάρχει και πιθανότητα να επιστρέψει με τη νέα του δομή στη Βουλή των Αντιπροσώπων, όπου θα αναζητηθεί νέα έγκριση ώστε να «ανέβει» στη Γερουσία. Το Γραφείο Προϋπολογισμού του Κογκρέσου δημοσίευσε μια επίσημη εκτίμηση κόστους το απόγευμα της Πέμπτης που διαπίστωσε ότι το πακέτο ως έχει θα αυξήσει το έλλειμμα του ομοσπονδιακού προϋπολογισμού κατά 160 δισεκατομμύρια δολάρια σε 10 χρόνια.
Πόσο κοστίζει στους Δημοκρατικούς η περικοπή;
Πριν να οριστικοποιηθεί το νομοσχέδιο στην ψηφοφορία για τον προϋπολογισμό του κανείς δεν μπορεί να μιλήσει για το πολιτικό κόστος. Σίγουρα, από την υπόσχεση του πακέτου των 3,5 τρισ. το να καταλήγει με τα μισά και ίσως και πιο κάτω, δεν αποτελεί εχέγγυο συσπείρωσης των φτωχότερων στρωμάτων γύρω από το πρόγραμμα Μπάιντεν. Επιπλέον, το «ψαλίδισμα» του νομοσχεδίου θα εντείνει τις εσωτερικές τριβές στους Δημοκρατικούς, καθώς η μετριοπαθής πτέρυγα (που είναι και πιο συντηρητική) θα έχει διάγει μια πολιτική νίκη πάνω στην προοδευτική πτέρυγα και την Squad, την ομάδα γύρω από τον Μπέρνι Σάντερς, που θεωρούνται οι πιο αριστεροί και οι πιο ένθερμοι υποστηρικτές του συγκεκριμένου νομοσχεδίου.
Ωστόσο, ακόμη και μετά το την περικοπή από τα 3,5 τρισεκατομμύρια δολάρια, πρόκειται για τη μεγαλύτερη οικονομική επένδυση σε κοινωνικό κράτος που είδαν οι ΗΠΑ μετά τον περίφημο «πόλεμο κατά της φτώχειας» που κήρυξε ο Λίντον Τζόνσον το 1964, ο οποίος σε λίγα μόλις χρόνια κατάφερε να ρίξει το επίπεδο φτώχειας στις ΗΠΑ στο ιστορικό χαμηλό 11,1%. Το στοίχημα για την Προεδρία Μπάιντεν παραμένει ανοιχτό αν θα μπορέσει να οικοδομήσει μια αντίστοιχη «Μεγάλη Κοινωνία», όπως τη δεκαετία του ’60 και να αντιστρέψει τις αρνητικές επιδράσεις της πανδημίας στη μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου.
Η εξοικονόμηση κρατικών δαπανών για συνταγογραφούμενα φάρμακα προβλεπόταν να αποφέρει άλλα 260 δισεκατομμύρια δολάρια, αν και ένα περιορισμένο μέτρο που θα επιτρέψει στη Medicare να διαπραγματευτεί τις τιμές των φαρμάκων για ορισμένα φάρμακα εκτιμήθηκε ότι θα εξοικονομήσει μόνο 79 δισεκατομμύρια δολάρια, πολύ λιγότερο από την αρχική πρόταση των Δημοκρατικών 456 δισεκατομμυρίων δολαρίων θα είχα.
Photos @Associated Press, Getty/Ideal Images
