Σε μια μαραθώνια συνέντευξη Τύπου προς τα εγχώρια και διεθνή ΜΜΕ προχώρησε σήμερα ο Πρόεδρος της Ουκρανίας, Βολόντιμιρ Ζελένσκι. Θέμα της συνέντευξης ήταν, όπως αποκάλυψε ο ίδιος, τα σχέδια ανατροπής του από τη Ρωσία τα οποία έφεραν στο φως οι υπηρεσίες ασφάλειας της Ουκρανίας.
Συγκεκριμένα, ο Ζελένσκι είπε ότι μια ομάδα Ρώσων και Ουκρανών σχεδιάζει να πραγματοποιήσει πραξικόπημα στην Ουκρανία μέσα στον Δεκέμβριο (οι πιθανές ημερομηνίες ήταν η 1 και 2 Δεκεμβρίου) και προσπάθησαν να προσεγγίσουν για βοήθεια τον πλουσιότερο άνθρωπο της Ουκρανίας, τον επιχειρηματία Ρινάτ Αχμέτοφ. Ως πειστήρια για την ύπαρξη συνωμοσίας εναντίον του, ο Ζελένσκι έφερε ηχογραφήσεις που ελήφθησαν από τις υπηρεσίες ασφαλείας της Ουκρανίας, στις οποίες οι συνωμότες συζητούσαν τα σχέδιά τους και ανέφεραν όνομα του Αχμέτοφ, χωρίς ωστόσο ο τελευταίος να συμμετέχει ενεργητικά στη συνωμοσία.
Εσωτερική «οριοθέτηση»
Η κίνηση του Ζελένσκι σε πρώτο επίπεδο φαίνεται σαν αποτέλεσμα του «πολέμου έναντι στη διαφθορά» τον οποίο έχει εξαγγείλει εδώ και καιρό. Στη διακήρυξή του για τον πόλεμο ενάντια στη διαφθορά, ο Ζελένσκι είχε «φωτογραφίσει» τον Αχμέτοφ, καθώς έκανε λόγο για ολιγάρχες που ασκούν πολιτική επιρροή στη χώρα ελέγχοντας βασικά τμήματα της ουκρανικής οικονομίας. Στην πραγματικότητα βλέπουμε ένα ακόμα επεισόδιο στην προσπάθεια που κάνει ο Ζελένσκι να ισορροπήσει την προεδρία του μεταξύ των δύο μεγαλύτερων μεγιστάνων της Ουκρανίας: του Αχμέτοφ και του Ιχόρ Κολομόισκι, ο οποίος είναι περισσότερο γνωστός στους ποδοσφαιρόφιλους ως ο παράγοντας της ΦΚ Ντνίπρο.
Όλοι οι Πρόεδροι του μεγιστάνα…
Ο Αχμέτοφ είναι μεγιστάνας της ενέργειας και κυρίως δραστηριοποιείται στο εμπόριο άνθρακα και χάλυβα μέσα από τον όμιλο DTEK. Επιπλέον είναι βασικός «παίχτης» στα ουκρανικά ΜΜΕ με τα κανάλια Ukraina και Ukraina 24 (όμιλος ειδήσεων) ενώ, όπως και ο μεγάλος αντίπαλός του Κολομόισκι, είναι και αυτός ποδοσφαιρικός παράγοντας της ομάδας Σαχτάρ.
Ο Αχμέτοφ θεωρείται ότι είναι κοντινός άνθρωπος για όλους τους πρόσφατους Προέδρους της Ουκρανίας, όμως το 2019 είχε υποστηρίξει την Πανουκρανική Ένωση «Πατρίδα», το κόμμα της Γιούλια Τιμοσένκο, η οποία δεν κατάφερε να περάσει στον β’ γύρο των προεδρικών εκλογών.
Σε σύντομο διάστημα, ο Αχμέτοφ έκανε τα πάντα για να γίνει απαραίτητος στον Ζελένσκι. Από το καλοκαίρι του 2020 έχει κάνει τα εξής: έχει δωρίσει μέσα από το φιλανθρωπικό του ίδρυμα 200 ασθενοφόρα, έχει «δανείσει» το αεροπλάνο της Σαχτάρ για να ταξιδέψει επειγόντως μια αντιπροσωπεία του Ουκρανού πρωθυπουργού στην κινέζικη Γουχάν για τη μελέτη του κορονοϊού και προσφάτως δώρισε 11,1 εκατ. δολάρια για την καταπολέμηση της πανδημίας του κορονοϊού στην Ουκρανία.
Όπως είναι προφανές, από τη στιγμή που εξαγγέλθηκε ο «αντι-ολιγαρχικός αγώνας» του Ζελένσκι, τα ΜΜΕ του Αχμέτοφ ενέτειναν την κριτική τους προς το πρόσωπο του Ζελένσκι και προς την κυβέρνηση της Ουκρανίας. Ο Ζελένσκι στη σημερινή δήλωσή του προσπαθεί να μην αποδόσει ευθύνες στον Αχμέτοφ για το πραξικόπημα και τον περιγράφει ως πλανημένο. Συγκεκριμένα δήλωσε: «Πιστεύω ότι [ο Αχμέτοφ] παρασύρεται στον πόλεμο κατά της Ουκρανίας», είπε ο Ζελένσκι. «Αυτό θα είναι μεγάλο λάθος, γιατί δεν μπορείς να πολεμήσεις εναντίον του λαού σου».
Στη μεγάλη εικόνα βρίσκεται η κόντρα με τη Ρωσία
Πίσω από την εσωτερική διαμάχη με την ολιγαρχία και τις ισορροπίες μεταξύ της κυβέρνησης και των Ουκρανών μεγιστάνων, η κατηγορία ότι η Ρωσία ετοίμαζε πραξικόπημα, έρχεται να επιχειρηματολογήσει υπέρ της αποστολής ειδικών και οπλισμού στην Ουκρανία από τις ΗΠΑ μέσω του ΝΑΤΟ. Θυμίζουμε ότι την κίνηση αυτή είχαν πρόσφατα αποκαλύψει το CNN και είχε καταγγείλει και το Κρεμλίνο.
Το ερώτημα για τον Ζελένσκι είναι αν έχει στο εσωτερικό ξανακερδίσει τη στήριξη του Κολομόισκι την οποία άφησε προς όφελος του Αχμέτοφ το 2020. Αυτό είναι σημαντικό γιατί ο ρόλος «διαιτητή» μεταξύ των μεγιστάνων που φαίνεται να επιλέγει ο Ζελένσκι για τον εαυτό του και ταυτόχρονα ο ρόλος του «εντολοδόχου» των ΗΠΑ, ίσως είναι τελικά αλληλοσυγκρουόμενοι για τα ουκρανικά συμφέροντα.
Ο Ζελένσκι, το 2020 διόρισε πρωθυπουργό τον Ντένις Σμύχαλ, ο οποίος υπήρξε διευθυντικό στέλεχος στην DTEK του Αχμέτοφ. Επίσης, η υφυπουργός Ενέργειας της Ουκρανίας, Όλια Μπούσλαβετς, είναι ο άνθρωπος-κλειδί για την ευνοϊκή μεταχείριση της DTEK από την Naftogaz της Ουκρανίας, της μεγαλύτερης εθνικής εταιρείας πετρελαίου και φυσικού αερίου της Ουκρανίας, η οποία πουλά στην πρώτη φυσικό αέριο σε σκανδαλωδώς χαμηλές τιμές δημιουργώντας ένα ιδιότυπο μονοπώλιο του Αχμέτοφ στην αγορά ενέργειας της Ουκρανίας σε βάρος του Κολομόισκι και βέβαια μετά την απόσυρση του φτηνού ρωσικού φυσικού αερίου από την Ουκρανία.
Ας μην ξεχνάμε ότι η Ρωσία με την Ουκρανία στον τομέα του φυσικού αερίου έχουν αντιπαλότητα, καθώς μετά τα γεγονότα του 2014, η Ρωσία έχει σταματήσει να προσφέρει εκπτωτικές τιμές στο φυσικό αέριο της Ουκρανίας και με την ολοκλήρωση του αγωγού Nord Stream II, ο γεωστρατηγικός ρόλος της Ουκρανίας στη διαμετακομιδή φυσικού αερίου μέσω αγωγών προς την Ευρώπη, παρακάμφθηκε σχεδόν ολοκληρωτικά.
Η κίνηση του Ζελένσκι λοιπόν, προσπαθεί να ισορροπήσει και το ενεργειακό πρόβλημα της Ουκρανίας, περιορίζοντας τον ρόλο του Αχμέτοφ, ο οποίος είχε αναχθεί σε πρόσωπο-κλειδί για την ενέργεια. Το δύσκολο ερώτημα έρχεται για τον Ζελένσκι σύντομα. Τί είναι διατεθειμένος να κάνει αν θέλει η Ουκρανία να κερδίσει μερική ανεξαρτησία στον τομέα της ενέργειας; Πάντως για να του «βγουν» όλες οι κινήσεις μαζί, είναι σίγουρα δύσκολο.
