Δεν είναι «η Ευρώπη ενάντια στον Πούτιν» αλλά «η Ευρώπη ενάντια στις προκλήσεις της εποχής», τόνισε ο Γιώργος Παπανδρέου κατά την διάρκεια της συζήτησης με θέμα «Defending democracy in challenging times» στα πλαίσια του 7ου Οικονομικού Φόρουμ στους Δελφούς, προειδοποιώντας πως η ήπειρος μας «βρίσκεται σε ένα σταυροδρόμι».
Ο πρόεδρος της Σοσιαλιστικής Διεθνούς επεσήμανε την αναγκαιότητα η Ευρώπη, αλλά και όλος ο κόσμος, πρώτα και κύρια να εντοπίσουν αυτές τις προκλήσεις και τις αιτίες τους. «Δεν ξεκινούν με την βίαιη επιβολή του Πούτιν σε μια δημοκρατική χώρα, όπως είναι η Ουκρανία, παρ’ όλες τις δυσκολίες της», ανέφερε ο κ. Παπανδρέου.
«Αυτή δεν είναι η μόνη κατάχρηση δύναμης και εξουσίας που βλέπουμε στο παγκόσμιο καπιταλιστικό σύστημα, καθώς το τελευταίο, από την μία παράγει πλούτο, από την άλλη παράγει ανισότητες. Ολόκληρες περιοχές του πλανήτη παλεύουν με την φτώχεια και την προσφυγιά, ενώ η εξουσία, οικονομική και πολιτική, είναι συγκεντρωμένη στα χέρια λίγων, με αποτέλεσμα να κυριαρχεί η διαφθορά», συνέχισε.
Οι βάσεις της δημοκρατίας
Σε αυτό το πλαίσιο, η Κομισιόν ως εκτελεστικό όργανο της ΕΕ πρέπει να δει αυτά τα προβλήματα αλλά και πώς μπορεί να δυναμώσει στις ευρωπαϊκές χώρες την δημοκρατική συμμετοχή, πρότεινε ο Γιώργος Παπανδρέου. Μάλιστα, επεσήμανε την ανάγκη να γίνει «επιστροφή» στα παραδείγματα που έχει να προσφέρει η Αρχαία Ελλάδα και η αρχαία αγορά, δίνοντας έμφαση στην επιστροφή «στις βάσεις της δημοκρατίας».
Επανερχόμενος στο σήμερα, ο πρόεδρος της Σοσιαλιστικής Διεθνούς έφερε το παράδειγμα των social media, τα οποία ενώ δυνητικά μπορούν να προσφέρουν «φωνή σε όλους», ο τρόπος που λειτουργούν οδηγεί σε μεγαλύτερο συγκεντρωτισμό και έλεγχο, όπως με την εκμετάλλευση των δεδομένων των χρηστών.
Ερωτώμενος για το πώς μπορούν να συμμετέχουν περισσότερο οι νέοι στα κοινά όταν δεν τους φαίνονται πλέον ελκυστικές οι παραδοσιακές μορφές της δημοκρατίας, ο Γιώργος Παπανδρέου επεσήμανε πως είναι ένα ζήτημα που πρέπει να ιδωθεί σε δύο επίπεδα:
Σε παγκόσμιο επίπεδο, χρειάζεται ρύθμιση και έλεγχος των ισχυρών, υπενθυμίζοντας τον Αριστοτέλη που έδινε έμφαση στην ανάγκη ύπαρξης μιας μεσαίας τάξης, η οποία σήμερα χάνεται, καθώς η όξυνση των ανισοτήτων οδηγεί στην τυραννία.
Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, ο κ. Παπανδρέου υπογράμμισε πως είναι απαραίτητο να εμπιστευτούμε τους πολίτες και την κρίση τους. Χαρακτηριστικά, υπενθύμισε, την περίπτωση του Brexit που ακόμα κι αν δεν ήταν αρεστό, ήταν ωστόσο μια λαϊκή απόφαση μέσω ενός δημοψηφίσματος. Στην Ευρώπη, προσέθεσε, χρειαζόμαστε αποτελεσματική ρύθμιση και ισότιμο λόγο στους πολίτες.
Η Ευρώπη σε σταυροδρόμι
Όπως προειδοποίησε ο κ. Παπανδρέου, η Ευρώπη βρίσκεται σε σταυροδρόμι, και αυτό, όχι μόνο λόγω του πολέμου. Ή θα επικρατήσει η ισχύς του ισχυρού ή η ισχύς του νόμου, συμπλήρωσε.
«Η Ευρώπη βασίζεται στον νόμο. Αν εγκαταλείψουμε τον νόμο, θα οδηγηθούμε στην ισχύ του ισχυρού», όπου τα συμφέροντα θα οδηγήσουν αναπόφευκτα στους πολέμους, στα πυρηνικά όπλα, στην μαζική καταστροφή.
Είναι ανάγκη να βαθύνουμε την δημοκρατία και τους θεσμούς της», κατέληξε ο Γιώργος Παπανδρέου, «σε όλα τα επίπεδα, στην οικονομία, στην πολιτική, στην ενέργεια».
