Σε ψήφισμα που εγκρίθηκε την Πέμπτη με 411 ψήφους υπέρ, 129 κατά και 31 αποχές, το Κοινοβούλιο εξέφρασε σοβαρές ανησυχίες για την έγκριση από την Επιτροπή του σχεδίου 35,4 δισ. ευρώ της Πολωνίας στο πλαίσιο του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΜΑΑ).
Οι ευρωβουλευτές επεσήμαναν εκ νέου τις υφιστάμενες και συνεχιζόμενες παραβιάσεις των αξιών που κατοχυρώνονται στο άρθρο 2 της Συνθήκης της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένου του κράτους δικαίου και της ανεξαρτησίας της δικαιοσύνης, εκφράζοντας τη λύπη τους για το γεγονός ότι, λόγω των αποφάσεων της πολωνικής κυβέρνησης, η χρηματοδότηση δεν έχει ακόμη φτάσει στον λαό της Πολωνίας.
Καμία εκταμίευση έως ότου διασφαλιστεί η συμμόρφωση με το δίκαιο και τις αξίες της ΕΕ
Οι ευρωβουλευτές τόνισαν εκ νέου ότι οι αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου (ΔΕΕ) και του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΕΔΑΔ), καθώς και η υπεροχή του δικαίου της ΕΕ, δεν μπορούν να αντιμετωπίζονται ως διαπραγματευτικά εργαλεία. Υπογράμμισαν ότι η συμμόρφωση με τις αξίες της ΕΕ αποτελεί προϋπόθεση για την πρόσβαση στο Μηχανισμό, καθώς και ότι ο μηχανισμός αιρεσιμότητας για το κράτος δικαίου είναι πλήρως εφαρμόσιμος εν προκειμένω.
Κάλεσαν επίσης το Συμβούλιο να εγκρίνει το σχέδιο της Πολωνίας μόνον αφού αυτή συμμορφωθεί πλήρως με τις διατάξεις του κανονισμού ΜΑΑ σχετικά με τις συγκρούσεις συμφερόντων και την απάτη, αλλά και με όλες τις ειδικές ανά χώρα συστάσεις του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου στον τομέα του κράτους δικαίου. Η Πολωνία πρέπει ακόμη να εφαρμόσει όλες τις σχετικές αποφάσεις του ΔΕΕ και του ΕΔΑΔ προτού μπορέσει να εγκριθεί το σχέδιό της. Οι ευρωβουλευτές υπογράμμισαν ότι οι βασικοί στόχοι που σχετίζονται με τα οικονομικά συμφέροντα της ΕΕ πρέπει να εκπληρώνονται πριν από την υποβολή της πρώτης αίτησης πληρωμής.
Οι όροι της Επιτροπής δεν επαρκούν και θα χρειαστεί συνεπής παρακολούθηση
Η διάλυση του παράνομου πειθαρχικού τμήματος του Ανώτατου Δικαστηρίου και η μεταφορά των καθηκόντων του σε άλλο τμήμα αποτελεί μία από τις βασικές προϋποθέσεις της Επιτροπής. Για τη διαδικασία αυτή θα πρέπει να τεθεί σε εφαρμογή ένα άρτιο σύστημα επαλήθευσης και να οριστεί δοκιμαστική περίοδος, ώστε να διασφαλιστεί η τήρηση των σχετικών προτύπων.
Οι ευρωβουλευτές εξέφρασαν τη λύπη τους για το γεγονός ότι τα ζητήματα που αφορούν το παράνομο Συνταγματικό Δικαστήριο και το παράνομο Εθνικό Δικαστικό Συμβούλιο δεν εξετάζονται στα ορόσημα και ζητούν να κινηθεί διαδικασία επί παραβάσει. Τέλος, υπενθυμίζουν ότι το κατά πόσον μια χώρα τηρεί ή όχι το κράτος δικαίου και η ορθή διαχείριση των κονδυλίων της ΕΕ πρέπει να αξιολογούνται συνεχώς, μεταξύ άλλων για να διασφαλίζεται η αποφυγή αναστροφών. Με βάση την εν λόγω παρακολούθηση και αξιολόγηση, η Επιτροπή πρέπει να σταματήσει την εκταμίευση κονδυλίων σε οποιοδήποτε σημείο του κύκλου του Μηχανισμού, ή θα πρέπει ακόμη και να τα ανακτήσει, αν χρειάζεται.
Το 2017 η Επιτροπή κίνησε διαδικασία βάσει του άρθρου 7 για την αντιμετώπιση πιθανού κινδύνου παραβίασης των αξιών της ΕΕ στην Πολωνία. Έκτοτε, το Κοινοβούλιο έχει ζητήσει επανειλημμένα από το Συμβούλιο να αναλάβει δράση και το 2020 προειδοποίησε για περαιτέρω οπισθοδρόμηση. Οι ευρωβουλευτές έχουν επανειλημμένα ζητήσει την ενεργοποίηση του μηχανισμού αιρεσιμότητας για την προστασία του προϋπολογισμού της ΕΕ από παραβιάσεις του κράτους δικαίου στην Πολωνία.
