Πολλά ακούγονται για τις συνέπειες, που θα έχει μια εκλογική νίκη της Εναλλακτικής για τη Γερμανία (AfD) στις εκλογές της Κυριακής στα κρατίδια της Θουριγγίας και της Σαξονίας. Το ερώτημα είναι τι θα μπορούσε να αλλάξει μια κυβέρνηση της AfD σε ένα από τα δύο κρατίδια. Γιατί μπορεί να μιλάμε για μια Ομοσπονδιακή Δημοκρατία, αλλά οι αρμοδιότητες των ομόσπονδων κρατιδίων είναι πολύ συγκεκριμένες όπως επισημαίνει το ρεπορτάζ της tagesschau, στο πρώτο κανάλι της δημόσιας τηλεόρασης ARD.
Όπως εξηγεί, η τοπική κυβέρνηση «μπορεί να αποφασίσει για ζητήματα που αφορούν την εκπαίδευση, την κρατική αστυνομία, το σωφρονιστικό σύστημα. Οι κρατικές αρμοδιότητες κατανέμονται μεταξύ της ομοσπονδιακής κυβέρνησης και των ομόσπονδων κρατιδίων κατά τέτοιο τρόπο ώστε η νομοθεσία να είναι πρωτίστως αρμοδιότητα της ομοσπονδιακής κυβέρνησης και η διοίκηση, αρμοδιότητα των ομόσπονδων κρατιδίων. Ωστόσο, τα ομόσπονδα κρατίδια έχουν τις δικές τους νομοθετικές αρμοδιότητες σε επιμέρους τομείς. Ιδιαίτερα γνωστά παραδείγματα των αρμοδιοτήτων των ομοσπονδιακών κρατιδίων είναι η εκπαίδευση και η κρατική αστυνομία. Άλλοι τομείς στους οποίους τα ομόσπονδα κρατίδια είναι αρμόδια είναι το ποινικό σύστημα, η ραδιοτηλεόραση και οι κρατικοί δημόσιοι υπάλληλοι.
Σε άλλους τομείς, η ομοσπονδιακή κυβέρνηση έχει αποκλειστική νομοθετική αρμοδιότητα. Σε αυτούς περιλαμβάνονται θέματα ιθαγένειας, η εξωτερική και αμυντική πολιτική».
Πάντως όπως παρατηρεί το ρεπορτάζ, αν και τα κόμματα γνωρίζουν ότι δεν μπορούν να ικανοποιήσουν ορισμένα αιτήματα σε κρατικό επίπεδο, επέλεξαν να εντάξουν στον προεκλογικό τους αγώνα ζητήματα, όπως οι παραδόσεις όπλων στην Ουκρανία ή οι αυξήσεις σε μισθούς. Σε αυτό το πλαίσιο, οι προεκλογικές διακηρύξεις συχνά περιλαμβάνουν τη φράση: «Θα κάνουμε εκστρατεία για αυτά σε ομοσπονδιακό επίπεδο».
Στην πραγματικότητα, τα ομόσπονδα κρατίδια έχουν επίσης τη δυνατότητα να εμπλακούν σε ομοσπονδιακό επίπεδο μέσω του Μπούντεσρατ (Ανω Βουλή), όπου και υπάρχει η εκπροσώπηση των ομόσπονδων κρατιδίων σε ομοσπονδιακό επίπεδο αναλόγως με τη δύναμη των κομμάτων στο κάθε ένα.
Με την φωτιά δεν παίζουμε
Η αρθρογράφος Λίβια Γκέρστερ της κυριακάτικης Frankfurter Allgemeine ασχολείται με την πολιτική πτυχή ενός τέτοιου σεναρίου διαφωνώντας με την άποψη ορισμένων ότι η άνοδος της AfD θα οδηγούσε απαραίτητα στην απομυθοποίησή της. Γράφει χαρακτηριστικά: «Μόλις οι δεξιοί λαϊκιστές μπήκαν στα πρώτα τοπικά κοινοβούλια, ένας πολιτικός σύμβουλος συνέστησε στην Χριστιανοδημοκρατική Ένωση (CDU) να τους δώσει μερίδιο εξουσίας. Καθώς η AfD «αποφεύγει την κυβέρνηση όπως ο διάβολος το λιβάνι», θα χάσει γρήγορα «την πολιτική της αθωότητα». Όταν η AfD μπήκε στην Μπούντεσταγκ (ομοσπονδιακή Βουλή), ένας βουλευτής των CDU/CSU ανακοίνωσε: «Δεν θα τους κυνηγήσουμε - θα τους απομυθοποιήσουμε».
Σήμερα, καθώς η AfD στη Θουριγγία είναι αφενός «σίγουρα ακροδεξιό» και αφετέρου δημοφιλές κόμμα, ο κορυφαίος υποψήφιος της CDU εκεί εξακολουθεί να θέλει «να τους σύρει στο φως» και «να τους εκθέσει σκόπιμα». Αν και δεν θέλει να συγκροτήσει συνασπισμό μαζί τους, θέλει να περάσει νόμους με τις ψήφους τους, όπως συμβαίνει ήδη στο κοινοβούλιο του κρατιδίου. Ο γενικός γραμματέας των Χριστιανοδημοκρατών πιστεύει επίσης ότι η στρατηγική της περιθωριοποίησης έχει αποτύχει. «Για χρόνια, οι άνθρωποι μιλούσαν για τείχη προστασίας», αλλά αυτό δεν λειτούργησε…
Οι υποστηρικτές της θέσης πιστεύουν ότι η AfD θα αποδείκνυε την ανικανότητά της στην κυβέρνηση. Οι υποσχέσεις της θα φαίνονταν κενές και η μαγεία θα εξατμίζονταν ξαφνικά.
Ωστόσο, η θέση καταρρίπτεται ήδη στα τείχη της πόλης Ζόνεμπεργκ. Ο πρώτος εκλεγμένος περιφερειακός σύμβουλος της AfD στη χώρα δεν τήρησε καμία από τις προεκλογικές του υποσχέσεις. Παρ' όλα αυτά, οι περισσότεροι άνθρωποι στο Ζόνεμπεργκ ψήφισαν και πάλι AfD στις ευρωεκλογές και τις περιφερειακές εκλογές του Ιουνίου.
Η δημοσιογράφος θυμίζει την ακροδεξιά ρητορική του αρχηγού του κόμματος στη Θουριγγία Μπγιορν Χέκε και αναρωτιέται: «Θα θέλατε να δοκιμάσετε τι θα συμβεί αν φέρετε κάποιον τέτοιο στην κυβέρνηση; Πριν από εκατό χρόνια, αυτό το πείραμα απέτυχε στη Θουριγγία. Τότε, η αστική τάξη επέτρεψε για πρώτη φορά σε ακροδεξιούς εξτρεμιστές να ανέβουν στην εξουσία. Αργότερα, ο Χίντενμπουργκ πίστεψε επίσης ότι ο Χίτλερ θα μπορούσε να εξημερωθεί στην κυβέρνηση. Ο Φραντς φον Πάπεν ήταν βέβαιος ότι σύντομα θα «ξεφούσκωνε». Το Βερολίνο δεν είναι Βαϊμάρη, όπως σίγουρα θα επιβεβαίωναν οι σύμβουλοι μάγοι. Η μεγαλύτερη διαφορά: σε αντίθεση με τότε, γνωρίζουμε το αποτέλεσμα του πειράματος. Και ξέρουμε: Δεν χρειάζεται να είσαι μάγος για να καταστρέψεις τη δημοκρατία».
Πηγή: Ελληνική Υπηρεσία DW
