Η εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ στις πρόσφατες προεδρικές εκλογές των ΗΠΑ δίνει νέα επικαιρότητα στα ζητήματα του παγκόσμιου εμπορίου, που ήδη βρίσκονται σε κρίσιμο σημείο. Οι δασμοί και οι άλλες προστατευτικές πολιτικές για την ενίσχυση της οικονομικής ασφάλειας και της εμπορικής άμυνας, η αποδυνάμωση του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου (ΠΟΕ) και η οχύρωση των παγκόσμιων οικονομικών παικτών έναντι του ανταγωνισμού ιδίως σε ό,τι αφορά ευαίσθητες τεχνολογίες αιχμής, δημιουργούν ένα περιβάλλον αστάθειας που μπορεί να επηρεάσει από το παγκόσμιο επίπεδο ευημερίας μέχρι και τις γεωπολιτικές εντάσεις.
Το νέο discussion paper του ΚΕΦΙΜ που συνέταξε η Ντία Χωραφά (LL.M EU Law) παρουσιάζει αναλυτικά το ιστορικό, την τρέχουσα κατάσταση του πολυμερούς εμπορικού συστήματος με έμφαση στον ρόλο του ΠΟΕ και τις από εδώ και πέρα προοπτικές.
Στο κείμενο επιχειρείται -με αφορμή τις κρίσιμες αμερικανικές εκλογές- μια επισκόπηση της εμπορικής πολιτικής των ΗΠΑ επί προεδρίας Trump, η οποία εν πολλοίς συνεχίστηκε από την κυβέρνηση των Δημοκρατικών, έναντι της Κίνας, αλλά και ευρύτερα έναντι των εμπορικών τους εταίρων, καθώς και σε επίπεδο Παγκοσμίου Οργανισμού Εμπορίου. Στο πλαίσιο της παρουσίασης των κρίσιμων προκλήσεων με τις οποίες είναι αντιμέτωπο το υπό τον ΠΟΕ πολυμερές εμπορικό σύστημα, αντικείμενο εκτενούς αναφοράς αποτελούν ο ρόλος και τα αίτια της στάσης των ΗΠΑ στην παρακώλυση της λειτουργίας του μηχανισμού επίλυσης διαφορών του ΠΟΕ.
Αντιστοίχως, σε συγκριτικά ηπιότερη ένταση, στην ΕΕ παρατηρείται επικέντρωση σε μέτρα οικονομικής ασφάλειας και εμπορικής άμυνας, ενώ ισχνή είναι η πρόοδος στις εν εξελίξει διαπραγματεύσεις συμφωνιών με σημαντικούς εμπορικούς εταίρους. Αποτελεί σημαντική πρόκληση για την ΕΕ το μείγμα πολιτικής (three Ps: promote, protect and partner) που θα προωθήσει στο εμπορικό πεδίο κατά το προσεχές διάστημα -με τις θέσεις των κρατών μελών να εμφανίζονται αποκλίνουσες- για την αποκλιμάκωση των εμπορικών διενέξεων, την προώθηση των ανοικτών αγορών και ταυτόχρονα τη διασφάλιση ισότιμων όρων ανταγωνισμού, καθώς και εν γένει τον ρόλο της Ένωσης στην προώθηση της αποτελεσματικής πολυμέρειας (effective multilateralism)».
Ο Γενικός Διευθυντής του ΚΕΦΙΜ Νίκος Ρώμπαπας, δήλωσε σχετικά:
«Η επιβολή δασμών με στόχο την ενίσχυση των εθνικών οικονομιών είναι μια επίμονη, διαχρονική οικονομική πλάνη. Μοιάζει με μια λερναία ύδρα που οι οικονομολόγοι διαρκώς της κόβουν το κεφάλι τόσο αποδεικνύοντας θεωρητικά όσο και καταδεικνύοντας στην πράξη τα καταστροφικά της αποτελέσματα, αλλά μόλις ξεχαστούν οι ζημιές που αυτή προκάλεσε αυτή βγάζει δύο. Ο αγώνας για την ελευθερία είναι διαρκής και καμία μάχη δεν πρέπει να θεωρείται κερδισμένη για πάντα».
